Lòng con bất an !

[minhdinh]

Chào minhquang và quý đạo hữu !

Ái chà ! Nói đến Căn Bản Trí sao ? (Nói nhỏ nghe "Ngọc Quế không hề biết Căn Bản Trí ra sao, nhưng xin phép "nhiều chuyện").

Trong Thiền Tông, Thiền sinh mong ước nhất là được Kiến Tánh _ còn gọi là "Hội ngộ Chủ Nhân Ông", cũng gọi là "Thấy được Mặt Thật Xưa Nay" _ và thường được xem là ĐÃ CHỨNG NGỘ.

100% chúng ta sống bằng Ý Thức Mê Lầm, tức là cái chấp nhận cuộc sống hiện tại là Thực, thân xác và tâm hồn này thực là TA, kể cả lúc thức hay lúc ngủ. Thiền Tông dụng phương tiện tạm thời "vô hiệu hóa" Ý Thức Mê Lầm này, "vẹt mây mù" cho hành giả nhất thời thấy CÁI TRỐNG RỖNG, KHÔNG Ý THỨC MÀ VẪN CÓ TA. Đây gọi là KIẾN TÁNH, là HỘI NGỘ Chủ Nhân Ông ! Sự Chứng ngộ này có cạn có sâu (Chứng ngộ như Ngài Huệ Năng là SÂU, như Ngài Huệ Minh _ bạn đồng môn của Huệ Năng _ là CẠN).

Rồi ở đâu đó trong cõi mộng mơ này, có một vị Đại Giác Ngộ, thấy vở tuồng cần có chứng nhân lịch sử, cho nên đã thò đôi đủa vào thau nước _ đã bị váng dầu phủ kín mặt _ Ngài khuấy lên và một chút mặt nước trong bên dưới đã hé lộ. Cũng giống như "vẹt mây mù" dùm cho đệ tử, những vị nầy đã nhất thời thấy "Ánh Mặt Trời", có thể gọi là Chứng Ngộ, nhưng không được gọi là Chứng Ngộ. Vì sao ? Vì trong Thiền Tông, hành giả tự lực, công hạnh đầy đủ thì tự "xé mây mù", Còn ở đây đa phần hành giả chưa đủ công hạnh mà được tha lực của vị Đại Giác Ngộ giúp cho, nên chỉ gọi là được Trí Tuệ Căn Bản.

Sao gọi là Trí Tuệ Căn Bản ? Vì cái khoảnh khắc nhất thời trải nghiệm ấy đã khẳng định CHÂN GIÁ TRỊ CỦA ĐẠO GIÀI THOÁT, nó mở ra một chân trời mà tất cả Ngoại Đạo, không đạo nào bén mảng đến được. Sự trải nghiệm này là kiến thức căn bản giúp cho hành giả tiến lên nên gọi là Trí Tuệ Căn Bản.

Phật Tánh hay Chủ Nhân Ông thì ai cũng có, nhưng không nhận ra nó thì là Phàm phu, sống trong Mê lầm; nhận ra Bản Thể Tâm, an trụ được trong Bản Thể Tâm thì là một trong Tứ Thánh. Được tha lực giúp cho mà thấy thì chưa chắc, vì khi đôi đủa của vị Đại Giác Ngộ rút ra thì váng dầu phủ kín mặt nước trở lại.

Cho nên câu "Y Trí bất y Thức" không phải nói đến Căn Bản Trí này. Có Căn Bản Trí rồi phải Phát Bồ Đề Tâm, phải Nhập thế độ sinh hoặc là Tùng nguyện độ sinh, chịu va đập, chịu thử thách thì mới phát triễn Hậu Đắc Trí.

Chữ TRÍ trong câu "Y Trí bất y Thức" là nói đến cái Hậu Đắc Trí này !

Kính bác Ngọc Quế !

Có thể nào bác nói thêm về Hậu Đắc Trí cho chúng con cùng được lợi ích hay không ?

Kính !

[Ngọc Quế]

Kính bác Ngọc Quế !

Có thể nào bác nói thêm về Hậu Đắc Trí cho chúng con cùng được lợi ích hay không ?

Kính !

Ngọc Quế xin kính chào quý vị Chân Phật tử và bạn minhdinh !

Xin lỗi vì sự chậm trễ, câu bạn hỏi đến nay chúng ta mới có dịp đề cập đến. Xin nói trước, NQ chỉ học lỏm bỏm "chỗ này chỗ kia" rồi tóm lượt lại để kích thích sự suy tư của chúng ta, nếu có sai sót xin quý Chân Phật tử hoan hỉ bổ sung và sửa sai cho.

Căn Bản Trí là kết quả của một lần trải nghiệm về CHÂN TÂM, kinh nghiệm này đặt nền tảng đúng đắn cho chương trình học Phật tiếp theo, chứ không phải kinh nghiệm này là đã đủ như câu "Kiến Tánh Thành Phật". Đây là một câu nói "phóng đại" cho tất cả Thiền sinh hay Phật tử, mặc dầu câu ấy cũng có một chút xíu sự thật.

Vì bình tâm mà nhận xét thì vị được Căn Bản Trí hãy còn lù mù rất nhiều chuyện, hãy còn lúng túng trong sinh hoạt cá nhân (đôi khi lưỡng lự không biết nên làm thế nào mới đúng), hãy còn bất lực trước những vấn nạn của Ngoại đạo, của Phàm phu, chưa chế ngự được Phàm tính cho mình và cho kẻ khác.

Bởi thế cho nên những vị đã được Căn Bản Trí, phải luôn nhớ mình tuy đã có chứng biết "một chút xíu" về sự chân thật hạnh phúc của Phật pháp, nhưng "một chút xíu" ấy chỉ như một tia sáng trong hàng vạn triệu tia sáng từ mặt trời, chỉ như một đốm lửa trong đêm đen _ chưa thể soi đường cho chính mình hay cho ai khác.

Những vị đã được Căn Bản Trí chẳng khác nào chim non tuy đã mở mắt mà chưa "đủ lông đủ cánh". Vì thế, thật là cần thiết biết bao nhiêu, những vị ấy phải gần gủi hầu Thầy thêm một thời gian nữa, phải Tin, Vâng, Kính trọn vẹn nơi vị Chân Sư, nơi bậc Giác Ngộ đã "nhổ đinh tháo chốt" cho mình ĐỂ TÙNG NGUYỆN ĐỘ SINH, để theo từng thời gian mà nở những "bông hoa" HẬU ĐẮC TRÍ.

Vậy HẬU ĐẮC TRÍ (HĐT) là gì ?

HĐT _ còn có tên khác là QUYỀN TRÍ, là PHƯƠNG TIỆN TRÍ _ là những thành tựu của vị Bồ tát sau quá trình HÀNH NGUYỆN ĐỘ SINH, là sự thăng hoa của thức thứ 6 thành DIỆU QUAN SÁT TRÍ, sau này nếu hành giả tinh cần hành nguyện thì sẽ chuyển Mạt Na Thức thành BÌNH ĐẲNG TÁNH TRÍ thì cũng nằm trong "nhóm" HẬU ĐẮC TRÍ. Hiện tại hành giả sử dụng 5 thức trước (Nhãn thức, Nhĩ thức, ........) để làm việc lợi ích cho chúng sinh thì gọi là THÀNH SỞ TÁC TRÍ. Đến mức TOÀN TRIỆT cuối cùng thì "nở bung" Nhất Thiết Chủng Trí.

Chỉ có duy nhất Sa môn Cồ Đàm, không trải qua từng bực, mà chứng ngộ đúng nghĩa KIẾN TÁNH THÀNH PHẬT. Một ngày trong quá khứ, khi sao Mai vừa mọc, trong thời khắc "vũ trụ giao hòa" ấy, Sa môn Cồ Đàm đã chứng ngộ TOÀN TRIỆT, Ngài đã KIẾN TÁNH, nhưng TÁNH này không đơn thuần là A Lại Da Tâm, mà là ĐẠI VIÊN CẢNH TRÍ.

Đại Viên Cảnh Trí với Thể là Pháp Thân, Tướng là Báo Thân, Dụng là Hóa Thân; Đại Viên Cảnh Trí bao gồm luôn Tứ Trí : Nhất Thiết Chủng Trí, Bình Đẳng Tánh Trí, Diệu Quan Sát Trí, Thành Sở Tác Trí. Trong những Trí này chỉ có Đại Viên Cảnh Trí không phải là Hậu Đắc Trí.

Xin nhắc lại :

_ Kinh văn gọi là TRÍ vì tương ưng với Chân Lý, Kinh văn gọi là THỨC vì vốn là Vô Minh.

_ Trong Tam Quy (ai cũng thuộc) thì điều thứ 2 là :
Tự Quy y Pháp, đương nguyện chúng sinh - thâm nhập Kinh Tạng, trí huệ như biển.
là nói khai mở những Hậu Đắc Trí trên.

[Gia Bảo]

Vậy HẬU ĐẮC TRÍ (HĐT) là gì ?

HĐT _ còn có tên khác là QUYỀN TRÍ, là PHƯƠNG TIỆN TRÍ

Kính bác Ngọc Quế ! Con muốn được nghe bác giải rõ thêm : Thế nào là Quyền Trí ? Phương Tiện Trí ra sao ?

Kính xin bác bổ sung tiếp.

[Ngọc Quế]

Kính bác Ngọc Quế ! Con muốn được nghe bác giải rõ thêm : Thế nào là Quyền Trí ? Phương Tiện Trí ra sao ?

Kính xin bác bổ sung tiếp.

Ngọc Quế xin kính chào Quý Chân Phật tử và Gia Bảo !

"Phóng lao thì phải theo lao" NQ xin gắng gượng nói những điều mình chưa biết rõ để chúng ta cùng suy tư thêm, nếu vị nào thấy sai thì xin phản ảnh sửa sai cho !

1. Thế nào là Quyền Trí ?

Giả sử có một cháu bé 3 tuổi tên là Baby và bé đang thắc mắc về cái "bụng bầu" của mẹ, mẹ của bé nói rằng "trong cái bụng này có một em bé !" , Baby hỏi : "Làm sao lại có em bé trong bụng của mẹ được ? Nó chui vô bằng cách nào ?" thì dám chắc mẹ bé không thể giải thích đúng như sự thật cho bé nghe được, mà phải tránh trớ hoặc là nói dối, bịa ra một câu chuyện gì đó để tạm giải thích cho bé. Đây là cái thế: buộc phải nói không đúng như điều mà mình biết.

Điều này gọi là QUYỀN, QUYỀN nghĩa là tạm dùng, QUYỀN THUYẾT là tạm nói, là nói những điều không đúng như thật, chứ không phải lúc nào cũng nói thật hết là đúng.

QUYỀN TRÍ là cái Trí của những bậc Giác đã THẤY CHÂN LÝ mà biết khéo léo dùng lời thích hợp với hoàn cảnh, thích hợp với căn cơ của đối tượng nghe, biết khéo léo hành xử để làm lợi ích cho chúng sinh.

2. Thế nào là PHƯƠNG TIỆN TRÍ ?

Ở một bài trước NQ có nhắc lại chuyện vị Đại Lương Y giả bộ "chết trên biển", cho người nhắn tin về "Cha đã chết", những người con không còn ỷ lại nữa, mà phải cố gắng tự cứu lấy mình. Vị Đại Lương Y ấy thấy các con chỉ mãi rong chơi, học hành "chẳng ra hồn", nên người đã DÙNG PHƯƠNG TIỆN để vực dậy các con.

Hình như cũng khá lâu rồi, trong Lục độ (Bố thí, Trì Giới, Nhẫn Nhục, Tinh Tấn, Thiền Định, Trí Tuệ) chúng ta chỉ thực hành "lấy lệ" một vài điều. Chúng ta dồn tâm ý cho những chuyện thế trần, thậm chí ngay cả khi ngồi thiền, ngay cả khi làm Phật sự.

Quý bạn ơi ! Cái dynamô mà không quay thì làm sao có điện ? Vì thế nên Bậc Giác đã "thiết kế" nên cái "Cối xay gió", mượn sức gió để cho chúng ta có điện. Điện ở đây ẫn dụ cho sự tỏa sáng của TRÍ TUỆ PHÀM (tiền thân của HẬU ĐẮC TRÍ).

Vì thế một sự kiện "động trời" đã xảy ra (không phải vô tình, mà là DỤNG ĐỘ) khiến cho một số dynamô quay tít, có những dynamô ù lì cũng phải từ từ chuyển động. Vậy là tốt rồi ! Đa số dynamô đều chuyển động (chỉ một số ít hãy còn đang "ngủ Đông")

Điều này gọi là PHƯƠNG TIỆN ĐỘ SINH !

PHƯƠNG TIỆN ĐỘ SINH thì có HIỄN có MẬT

HIỄN là THÔNG GIÁO, chúng ta đã được dạy rất là đầy đủ, nhưng "tiêu hóa" được thì rất ít, đa phần chúng ta học giáo lý Phật pháp chỉ để "trả bài", còn "tiêu hóa" nó, để biến Giáo lý thành "thực dưỡng" thì ......"hơi bị hiếm".

MẬT là MẬT GIÁO, MẬT GIÁO không chỉ là dạy riêng, mà còn là âm thầm hành động, dùng sức mạnh của Đà La Ni Tạng để trực tiếp ĐỘ SINH.

Con Đường Nhất Thừa không chỉ có Lục độ ba la mật, mà là Thập độ ba la mật. Ngoài sáu độ mà chúng ta đã thuộc lòng hãy còn : 7. Phương tiện thiện xảo ba la mật, 8. Nguyện ba la mật, 9. Lực ba la mật, 10. Trí huệ ba la mật.

QUYỀN TRÍ và PHƯƠNG TIỆN TRÍ là 2 tên gọi khác của HẬU ĐẮC TRÍ (chứ không phải là 2 cái Trí khác nhau). Chỉ những vị Bồ tát Bất Thối trở lên mới tu hành đến độ thứ bảy Phương tiện thiện xảo ba la mật này !