CỘI NGUỒN TRUYỀN THỪA Nguyên Tác: Nguyệt Khê Thiền Sư

[choconxauxi]

CỘI NGUỒN TRUYỀN THỪA

Tác Giả: Nguyệt Khê Thiền Sư

__________________________________________________ ______________________________________

8- GIA PHONG CỦA NĂM PHÁI THIỀN.

GIA PHONG LÂM TẾ TÔNG:

GIA PHONG QUI NGƯỠNG TÔNG:

GIA PHONG VÂN MÔN TÔNG:

Vân Môn tông người sáng lập là tổ Văn Yển, ban sơ tham vấn ngài Mục
Châu phát minh tâm địa sau tham ngài Tuyết Phong, thấu được áo chỉ Gia
phong của Tuyết Phong, bèn nối pháp Tuyết Phong thì ôn hòa, huyền ảo.
Văn Yển kế thừa sở trường của hai nhà, phát huy Tông chỉ vi diệu đặc biệt,
trụ núi Vân Môn Thiều Châu, đồ chúng thường hơn ngàn người, kẻ nối pháp
sáu mươi mốt người.

Gia phong của Vân Môn thẳng tắt, thường dùng ba chữ Cố (nhìn), Giám
(xem), Ỷ (chê) để khám xét xét người học; còn có Vân Môn Bát Yếu: một
Huyền, hai Tùng, ba Chơn Yếu, bốn Đoạt, năm Hoặc, sáu Quá, bảy Tán, tám
Xuất. Pháp Nhãn Thiền Sư Thập Qui Luận xưng ngài Vân Môn là “Hàm cái
triệt lưu”, nói gia phong nhà họ giống như nước sông đang chảy gấp mà đột
nhiên dừng lại.

Văn Yển có tự làm bài kệ rằng:

Vân Môn chót vót trên đám mây,
Cá chẳng dám trụ, nước chẳng bay,
Vào cửa đã biết ôm kiến giải,
Đâu phiền kể lại sình bánh xe.

Choconxauxi mạn phép đối họa :

Môn không là cửa, Vân chẳng mây !
Cá lội cành tùng, in dấu tay
Hí họa mặc tình ai vẽ bậy
Con trâu ngồi ngóng chuyện thày lay.




Đệ tử ngài Vân Môn là Viên Minh thiền sư có bài kệ tụng ba câu của Vân Môn rằng:

1/ Hàm cái càn khôn:

Càn khôn và vạn tượng,
Địa ngục với thiên đường.
Vật vật đều trực hiện,
Mỗi mỗi chẳng đúng sai.

2/ Triệt đoạn chúng lưu:

Đầy núi đầy biển lại,
Mỗi mỗi đều trần ai.
Lại muốn lập huyền diệu,
Ngói bể băng tiêu ngay.

3/ Tùy ba trục lãng:

Cách hỏi dù biện tài,
Cao thấp đáp chẳng sai.
Cũng như thuốc đúng bệnh,
Chẩn trị lúc lâm thời.

- Riêng hỏi ngoài ba câu:

Đương nhơn nếu đề xướng,
Ba câu đâu thể gồm.
Có hỏi việc thế nào,
Nam Nhạc và Thiên Thai.

Ngài Trí Môn làm bài tụng “Rút chữ Cố” rằng:

Vân Môn rút cố cười hi hi,
Suy nghĩ bị nó cố giám ỷ.
Dẫu cho Trương Lương nhiều kế sách,
Cuối cùng ở đây cũng khó thi (hành).


ke Van Mon.jpg