CỘI NGUỒN TRUYỀN THỪA Nguyên Tác: Nguyệt Khê Thiền Sư

[choconxauxi]

CỘI NGUỒN TRUYỀN THỪA

Tác Giả: Nguyệt Khê Thiền Sư

__________________________________________________ ______________________________________

LUẬN TỔNG QUÁT

Thế nào gọi là Thiền?

I- ĐỊNH NGHĨA CỦA THIỀN.

Thiền Na là tiếng Ấn Độ, xưa dịch là Tư Duy Tu, sau dịch là Tịnh Lự, gọi
tắt là Thiền.
Trước đời Phật Thích Ca, có ông Phất Đang La (Nirgranto Jnati Putra) đã
sáng lập giáo phái Thiền Na, dùng khổ hạnh để tu luyện. Sau này Phật Thích
Ca lập ra sáu thứ Ba La Mật, cái thứ năm cũng gọi là Thiền Na. Kỳ thực hai
chữ Thiền Na chỉ là một tên gọi thông thường về phương pháp tu luyện.
Ngôn giáo của Phật Thích Ca bất cứ Đại thừa, Tiểu thừa đều lấy Tu Thiền
làm chủ yếu. Các phái ngoại đạo mỗi mỗi đều tự lập pháp Thiền của họ. Tên
gọi dù đồng nhau, nhưng tính chất nội dung mỗi mỗi chẳng đồng, như Mười
Hai Tịnh Pháp Thiền của Phất Đang La, Phi Tưởng Phi Phi Tưởng của Bà
La Môn đều khác; nói về Thiền của Phật giáo như Lục Độ Thiền của Đại
thừa, Tứ Đế và Thập Nhị Nhân Duyên của Tiểu thừa đều khác nhau. Còn
Bất Lập Văn Tự Thiền của Tối thượng thừa, gọi là “Giáo ngoại biệt truyền”,
là do Phật Thích Ca đích thân truyền cho Ma Ha Ca Diếp, sau đó Bồ Đề Đạt
Ma truyền vào Trung Quốc. Phái Thiền này chỉ chú trọng phương pháp thực
hành, chẳng lập văn tự lý luận, nên gọi là Thiền tông, khác hẳn với các phái
Thiền kia.
Thiền tông ở Trung Quốc từ đời Đường đến đời Tống rất là thịnh vượng,
truyền đến ngày nay vẫn còn phổ biến khắp nơi. Cho nên người ta nói đến
hai chữ “Tham Thiền” đều chỉ pháp Thiền của Thiền tông này. Kỳ thật ở
trong Phật giáo, từ Tiểu thừa cho đến Đại thừa, các tông các phái mỗi mỗi
đều có pháp Thiền riêng biệt, lý lẽ và phương pháp, trực tiếp hay gián tiếp,
tích cực hay tiêu cực mỗi phái mỗi khác. Xét theo lịch sử kể trên, chúng ta
muốn lập ra một định nghĩa chính xác của chữ Thiền thật là rất khó, nhưng
quyển sách này chỉ sáng tỏ về pháp Thiền của tổ Đạt Ma truyền vào Trung
Quốc. Do đó chúng ta chỉ có thể dựa theo tông chỉ của Thiền tông, giả thiết
một định nghĩa cho chữ Thiền.
Theo pháp tu thông thường, đối với khái niệm của chữ Thiền là từ nhân đến
quả, tức là từ nhân vị theo thứ lớp tu tập cho đến chứng quả thành Phật, đều
là những phương pháp Tiệm tu. Nhưng theo khái niệm của Thiền tông thì
chẳng phải vậy, vì đường lối thực hành của Thiền tông là pháp trực tiếp,
ngay đó hiện thị quả Phật. Chư Tổ nói: “Thấy phải thấy ngay, suy nghĩ là
sai”.