GIẢI THOÁT TRONG LÒNG TAY
PHẦN NĂM PHẠM VI LỚN _ Ngày thứ MƯỜI CHÍN
__________________________________________________ ______________________________________


a-2.6. Mười tám điều kiện của pháp luyện tâm

(1) Luôn luôn theo sát ba điểm chính

Điểm thứ nhất là không bao giờ vi việt những giới điều của sự luyện tâm. Đừng lấy sự luyện tâm làm cớ để mà bỏ qua những giới luật căn bản như là những giới trong tạng luật.

Điểm thứ hai đừng để cho sự luyện tâm của bạn trở thành chỉ là sự bắt chước. Đừng dùng sự luyện tâm của bạn làm cớ để không ngần ngại làm đảo lộn mọi người và các hữu tình như chặt phá cỏ cây v.v… vì bạn giả vờ không còn ngã ái.

Điểm thứ ba là đừng để sự luyện tâm của bạn trở nên bất túc, nghĩa là chỉ kiên nhẫn đối với bạn mà không kiên nhẫn đối với kể thù hoặc chỉ khoan hồng đối với mọi người mà thiếu khoan hồng đối với những chúng sinh khác, v.v…

Hãy thay đổi những ước vọng của bạn

Nhưng vẫn giữ phong thái như cũ.

Đừng để nguyên những tư tưởng ngoan cố mà bạn có trong dòng tâm thức: hãy dùng một vài biện pháp để cải thiện chúng. Những mẫu người tốt nhất cải thiện thấy rõ từng ngày; người trung bình chỉ cải thiện sau hàng tháng, và tệ nhất thì cả năm mới thay đổi. Bạn phải thấy bạn có thể thuộc vào hạng nào trong đó. Nếu cả ba hạng đều vượt quá sức bạn thì dù bạn đã xuất gia, thọ giới và đã già, bạn vẫn còn giữ nguyên những tư tưởng bạn có trước khi xuất gia. Đừng giống như những tảng đá ở sau nhà bạn không bao giờ thay đổi từ năm này qua năm khác. Hãy thay đổi những khát vọng của bạn! Những ước vọng ấy phải được thay đổi thành ước vọng có tâm bồ đề, có sự từ bỏ, có thực chứng về vô thường, v.v… Nhưng đừng thay đổi tư thái bề ngoài của bạn. Có những người không có một đức tính nào có giá trị được phát triển bên trong, nhưng bên ngoài lại giả vờ có một tia mắt thánh thiện nhìn xa xăm v.v… Bạn chỉ nên phát triển những tuệ quán và cải thiện nội tâm mà đừng bao giờ hiện tướng ra bên ngoài. Cũng đừng để cho ai biết bạn đã làm những tiến bộ phi thường. Bạn nên làm như Shantideva hay bậc thánh Chu Lợi Bàn Đà Già đã từ bỏ vọng tưởng một cách âm thầm, bí mật đạt thực chứng. Ngay cả bậc hiền trí Chandrakirti cũng chỉ ra vẻ như một học giả không có gì đặc biệt, không ai chú ý gì đến ông. Nhưng bên trong ngài đã đạt được thần thông, ngài có thể nặn ra sữa từ hình vẽ một con bò cái. Những con người như vậy không bao giờ tự làm cho mình nổi bật. Và trong quá khứ những vị tu sĩ trong truyền thống Kadampas cũng không tìm cách nổi tiếng như tu thiền giữa công cọng, bày tỏ những dấu hiệu của sự đắc đạo, v.v… Hãy theo gương họ. Bạn sẽ gặp nhiều chướng ngại khi tự quảng cáo về mình: điều ấy cũng như có một viên ngọc như ý mà đem đi khoe. Bạn không khác gì người thế tục và bị rơi lại vào những chuyện thế gian. Mỗi khi chúng ta tu được dù chỉ một pháp nào, chúng ta cũng mong cho mọi người biết như thể là giương một lá cờ trên đỉnh núi. Đừng làm như vậy. Trong truyền thống này của Atìsha và phái Kamdampas, bạn phải che giấu những đức tính như ngọn đèn giấu trong bình đèn.

Đừng nói đến những chân tay tàn tạ của người khác.

Nghĩa là đừng nói về những khuyết điểm của mọi người.

Đừng bị ám ảnh bởi người khác.

Nghĩa là bạn phải phân tích lỗi lầm của chính mình nhưng không nên nhìn lỗi người khác. Nếu không bạn chỉ tìm lỗi nơi những người tu khác, những người bạn trong tu viện hay những vị tu sĩ trong nhà trọ của bạn v.v…, bạn sẽ tự nhiên tìm lỗi ngay cả nơi chư Phật. Đừng gán lỗi cho người khác, vì như thế bạn chỉ khinh người và không biết gì đến họ.

Hãy thanh lọc trước tiên vọng tưởng lớn nhất.

Hãy thanh lọc bất cứ vọng tưởng nào mà bạn thấy là lớn nhất trong dòng tâm thức của bạn. Nếu tham nơi bạn là lớn nhất, thì hãy thanh lọc nó bằng cách áp dụng pháp đối trị như quán thân bất tịnh.

Từ bỏ tất cả hy vọng về quả báo.

Khi bạn làm một điều gì thiện, thì đừng mong chờ sự đền bù hay quả dị thục tốt đẹp.

Hãy từ bỏ thực phẩm có chất độc.

Đừng nên đào luyện bất cứ đức hạnh nào giống như thức ăn có lẫn chất độc ngã ái.

Ta hãy nói phần còn lại mà không trích dẫn thêm bản văn gốc. Nếu bạn phát sinh một vọng tưởng, thì hãy đối trị ngay không để cho nó kéo dài - hãy đối xử không nương tay với nó.

Bản văn nói về bốn pháp mà một hành giả cần phải thực hiện, ví dụ đừng lấy oán trả oán. Bạn không phải là một hành giả đức hạnh nếu bạn không thực hành bốn pháp, (CT.- tức là bốn trọng giới của tỳ kheo. Chúng không được kể ra ở đây) vì bạn đã hứa trước tu viện trưởng và thầy truyền giới là bạn sẽ giữ bốn giới ấy. Nếu ai nói với bạn “Con chó già” thì đừng trả đũa bằng “người là đồ ăn trộm.” Nếu ai đánh bạn một cái, đừng đánh trả lại gấp hai.

Đừng chờ dịp trả thù một người nào, như phục kích trên đường hẽm để hại họ. Những người thế tục ngu si tưởng rằng tốt nhất là nên mĩm cười trong khi âm thầm nuôi dưỡng sự thù hận. Điều này chỉ chứng tỏ rằng Pháp và những hành vi thế tục là hai chuyện trái ngược.

Nếu bạn biết một người nào có tội lỗi, đừng nói ra trước nhiều người khác hay đã kích những chỗ yếu của họ. Đừng nêu lên những lỗi lầm của họ. Cũng thế không nên tụng những thần chú phẫn nộ để hại các hữu tình v.v…

Khi bạn làm gì quấy thì đừng trách cứ người khác một cách lừa dối. Cũng đừng nên tự cho mình tài khéo và chỉ trích người khác khi công việc không suông sẻ, đừng đặt gánh nặng của một con trâu dzo lên một con trâu thường.

Tâm được huấn luyện cốt để hàng phục ngã ái. Nhưng nếu những sự thiền định của bạn chỉ làm cho bạn tăng thêm ngã ái, và bạn không làm hại hữu tình chỉ vì muốn được danh tiếng, quà tặng v.v… thì như vậy là “bùa chú đã mất linh.” Đừng nên làm như vậy.

Đừng hấp tấp chiếm lấy một cái gì thuộc của công, hoặc cố được phần nhiều nhất bằng cách đến trước - nghĩa là đừng chạy đua.

Đừng để cho thiên thần trở thành ác quỷ, nghĩa là đừng để sự luyện tâm của bạn không còn là một pháp đối trị ngã ái, mà là một cái gì làm vững chắc thêm ngã ái.

Đừng nghĩ “Nếu kẻ thù của tôi chết hay phá sản thì tôi mới sung sướng!” Điều này sẽ là tìm hạnh phúc trong bất hạnh.

Trên đây là 18 lời nguyện.