GIẢI THOÁT TRONG LÒNG TAY
PHẦN BỐN PHẠM VI TRUNG BÌNH _ Ngày thứ MƯỜI BỐN
__________________________________________________ ______________________________________


b-2.1.2. Khổ về già

Trích từ Màn Kịch Lớn:

Tuổi già làm cho thân thể đẹp thành xấu;

Già cướp mất vẻ sáng, cướp mất sức mạnh;

Già cướp mất hạnh phúc, đem lại tủi nhục;

Già cướp mất sự sống, cướp mất làn da.

Nói cách khác, những khổ về già là: thân thể héo mòn, sức khỏe tàn tạ, các căn suy sụp, sự thưởng thức ngũ dục thoái hóa, mạng sống giảm dần, vân vân.

Những giác quan, trí tuệ v.v… đều mờ dần, thân thể bạn cong xuống như cây cung; bạn ngồi xuống đứng lên một cách khó nhọc; tóc bạn bạc trắng; da nhiều nếp nhăn - bạn trở nên xấu xí như một kẻ ăn mày chết. Milarepa nói:

Một là bạn sẽ đứng lên như người bị trói vào cọc.

Hai, bạn bước như một con mèo rình mồi.

Ba, bạn ngồi như thể đất vỡ ra từ một cái bị.

Khi đã đến lúc bà ngoại có cả ba điều ấy.

Sự tàn tạ của thân xác ảo ảnh này sẽ làm bạn buồn sầu…

Bên ngoài, da bạn nhăn thành nhiều nếp.

Bên trong thịt và máu cạn dần, khiến xương lồi ra.

Ngoài ra, bạn còn ngớ ngẫn, đui điếc và lẩm cẩm

Khi đã đến lúc bà ngoại có cả ba điều này

Bạn sẽ trông xấu xí, nhăn nheo và giận dữ.

Tất cả những điều ấy là những lỗi lầm của sinh tử.

Tiến sĩ Kamaba phái Kandampa nói:

Thật may làm sao vì tuổi già tiến lại từ từ.

Sẽ không thể nào chịu nổi

Nếu nó đến cái rụp.

Nói cách khác, nếu một thanh niên mạnh khỏe đang tuổi xuân xanh và ngủ qua một đêm thức dậy bổng thấy mình lưng còng, giác quan suy sụp v.v… thì anh ta không thể nào chịu nổi.

Bạn phải tu tập ngay bây giờ, trước khi các giác quan, trí tuệ và thân thể suy tàn. Về sau, khi những nỗi đau tuổi già thắng lướt, bạn sắp từ giả thân xác, thì tình trạng cơ thể của bạn đã thay đổi. Các giác quan bạn khi ấy đã tàn tạ, bạn còn không thể ngồi xuống đứng lên. Làm sao bạn thực hành Pháp được?

Gungtang Rinpoche Taenpa Droenme nói:

Người già như thể đang tiếp nhận

Lễ quán đảnh về tuổi già trên đầu.

(CT. Trong lễ quán đảnh, người thọ pháp được thầy đặt cái bình trên đỉnh đầu, tưởng tượng nước cam lồ tràn và chảy vào sọ thấm xuống khắp châu thân. Tác giả muốn nói ở đây người già cũng như được quán đảnh vì cái già từ từ thấm khắp cơ thể)

Tóc bạc trắng như vôi

Nhưng không phải là màu trắng tinh khiết

Mà vì thần chết đã khạc nhổ lên đấy

Làm cho nó có màu trắng như sương.

Những nếp nhăn phủ đầy trán

Nhưng không như đường nhăn của hài nhi bụ bẫm

Sứ giả thời gian đã ghi dấu lại

Để đếm bao nhiêu năm đã trôi qua trong đời.

Từng giọt nước nhầy nhỏ xuống từ lỗ mũi

Không giống như những hạt ngọc trai

Tuổi hoa niên, thời vô tư lự

Bây giờ như băng tan dưới ánh mặt trời.

Những hàng răng đã rơi rụng,

Nhưng không có răng nào khác mọc lên:

Chúng đã ăn hết thực phẩm của đời sống

Nên nghề cắt nghiến của nó đã bị thu hồi.

Những nét mặt nhăn nhúm màu tro bụi

Không phải là những chiếc mặt nạ khỉ họ đeo vào

Mà vì tuổi thanh xuân vay mượn đã trả lại

Nếu bây giờ chân diện mục họ đang hiển bày.

Những chiếc gật gật

Không phải họ đang cười khẩy với nhau

Mà diêm vương đang dùng roi quất

Khiến họ không thể giữ cho đầu khỏi lung lay.

Gương mặt nhìn xuống đường không phải họ đang tìm kim

Mà vì trí nhớ và châu báu tuổi trẻ

Đã đổ xuống đất.

Họ sử dụng cả bốn tay chân khi đứng dậy

Nhưng không phải vì muốn giả làm con bò:

Hai chân họ không mang nổi thân hình

Nên hai tay phải giúp.

Họ ngồi xuống cái phịch,

Nhưng không phải giận bạn bè

Mà vì sức khỏe và hỉ lạc nội tâm

Không còn đủ làm chỗ tựa

Khi bước đi, họ lắc qua lắc lại,

Nhưng không phải như vua đi:

Họ bị oằn xuống vì sức nặng tuổi tác

Không còn có thể giữ thăng bằng.

Tay họ run rẩy thộp lấy đồ vật

Không phải đang hốt tiền đánh ăn trong canh bạc

Mà họ đang sợ thần chết

Sẽ cướp lấy những gì trong tầm tay.

Họ ăn uống rất ít

Không phải vì hà tiện miếng ăn:

Hỏa đại trong bao tử đã suy tàn

Nên người già sợ sẽ ngã gục

Họ chỉ mặc đồ mỏng nhẹ

Nhưng không phải vì sắp đi dự khiêu vũ:

Họ đã mất sức mạnh trong cơ thể

Đến nỗi y phục cũng trở thành gánh nặng

Họ thở phì phò một cách khó nhọc

Không phải như ông thầy đang thổi thần chú

Tiếng gió họ sắp tan vào hư không.

Cái kiểu họ làm công việc hàng ngày

Không phải cố ý chọc cười kẻ khác

Ác ma tuổi già đã tóm lấy họ

Nên họ không còn tự do làm theo ý muốn.

Họ thường quên làm mọi công việc

Không phải vì nông cạn bất cần

Mà vì các giác quan suy sụp

Làm cho trí nhớ cùng ý thức lu mờ.

Nói cách khác, những nếp nhăn và tóc bạc là điềm báo họ sắp bị thần chết mang đi. Và lại còn nhiều nỗi khổ khác: nỗi phập phồng lo sợ vì cái chết gần kề, vân vân.