GIẢI THOÁT TRONG LÒNG TAY
PHẦN BA NỀN TẢNG CỦA ĐẠO LỘ _ Ngày thứ MƯỜI BA
__________________________________________________ ______________________________________


b-1.2. Nghĩ về một vài điều đặc biệt của nhân quả.

Có 3 phần (1) Nghĩ về khía canh đen của nhân quả; (2) Nghĩ về phía cạnh trắng của nhân quả; (3) Dạy về những cửa ngõ vô tình đưa đến nghiệp cường liệt.

b-1.2.1. Nghĩ về khía cạnh đen nhân quả.

Phần này cũng có 3: (1) Tiến trình nghiệp đen thực thụ: (2) Những sự khác nhau làm nên nghiệp nặng hay nhẹ; (3) Dạy về quả báo của những nghiệp này.

(i) Tiến trình nghiệp đen thực thụ.

Nếu luật nhân quả là vô cùng quan trọng dù trên một cấp độ rất vi tế, thì cái gì là căn bản để thay đổi lối hành xử của ta.

Tác phẩm Kho Tàng Vật Lý Siêu Hình nói:

Tiến trình nghiệp gồm 10 phần,

Dù là đen hay trắng

Được chỉ dạy

Để tóm thâu tất cả nghiệp.

Có nghĩa rằng thiện hay bất thiện có thể được tóm tắt dưới 10 loại. Ngay cả những người đã thụ giới, chứ không chỉ những người thế tục cũng phải thay đổi lối hành xử của mình. Đấy là lý do Longdoel Lama Rinpoche rất cẩn thận muốn cho mọi người biết ông đã vi phạm bất cứ điều thiện nào trong 10 điều - quả thế, ông làm cho họ chú ý đến những bất thiện của ông.

Tác phẩm Hành Bồ Tát Hạnh nói:

Mặc dù bạn nghĩ rằng mình muốn tránh đau khổ,

Kỳ thực bạn đang thực sự vội vã đi đến đau khổ.

Bạn có thể mong muốn được hạnh phúc

Nhưng vì vô minh si ám

Bạn phá hủy hạnh phúc như một kẻ thù.

Nói cách khác, chúng ta có thể mong muốn hạnh phúc nhưng không hiểu làm thế nào để tạo việc lành, nguyên nhân để có hạnh phúc. Chúng ta có thể không muốn đau khổ, nhưng lại không hiểu rằng ta phải từ bỏ tội lỗi, nguyên nhân của khổ đau. Bởi thế chúng ta đánh gục hạnh phúc - chính cái điều mà chúng ta cần - làm như thế nó là kẻ thù của chúng ta. Chúng ta uốn nắn lối hành xử của mình một cách trái ngược hẳn.

Một số người suy nghĩ thấp kém có thể bảo: “Tôi không biết 10 điều bất thiện là gì?” Nhưng nếu ta có thể học 20 hay 30 bài hát thì không thể nào chúng ta lại không biết 10 bất thiện sau khi nghe về chúng. Chúng ta không đi đến các đọa xứ bởi vì ta không biết Pháp hay chưa học Pháp, mà chính vì chúng ta đã biết Pháp nhưng không thực hành. Vậy điều cốt tử là phải thực hành pháp.

Mười bất thiện, những điều cần phải từ bỏ là:

Thân nghiệp có ba

Ngữ nghiệp có bốn, và ý nghiệp có ba.

Hãy sám hối mỗi một nghiệp

Trong mười bất thiện này.

Nói cách khác, giết, lấy của không cho, và tà hạnh về dâm dục là ba bất thiện của thân. Nói dối, nói ly gián, nhiếc mắng, và nói lời phù phiếm là bốn bất thiện của lời. Ba bất thiện của ý là tham, ác ý, và tà kiến.

Mỗi bất thiện này có 4 thành phần: “căn bản,” “ý định,” “hành vi” và “bước cuối cùng”. (CT của DG.- Tức là bốn yếu tố: Nhân, Duyên, Pháp và Nghiệp nói trong kinh Phạm Võng.)