GIẢI THOÁT TRONG LÒNG TAY
PHẦN BA NỀN TẢNG CỦA ĐẠO LỘ _ Ngày thứ MƯỜI
__________________________________________________ ______________________________________


a-3.2. Thiền quán về những khía cạnh của cái chết.

Đây là một chỉ giáo từ bậc tôn sư tôi. Mặc dù nó chỉ tập trung cốt yếu vào cách làm thế nào để theo một thời thiền quán về “cách giảng thực tiễn” (xem Ngày Thứ Nhất), người ta bảo tốt hơn nên quán theo cách này.

Bạn nên nhớ lại những điều nói trong bản văn Chỗ Nương Tựa Đầy Bi Mẫn hoặc Những Cầu Xin Để Được Giải Thoát Khỏi Con Đường Gian Nan Của Trung Ấm của đức Panchen Lama Lozang Choekyi.

Hãy quán xét cái gì sẽ xảy đến khi bạn chết. Rồi, khi bạn đang tiến gần đến cái chết, như nói trong sách Những Cầu Xin…

Khi những y sĩ đã bỏ tôi,

Khi lễ cầu an không còn công hiệu,

Khi bạn bè đã hết hy vọng tôi sống.

Khi mọi việc tôi làm đều vô ích

Mong sao tôi được ân phước

Nhớ lại những chỉ giáo của thầy tôi.

Nói cách khác, cơn bệnh trở nên nặng hơn mặc dù đã chữa trị và làm lễ lạc đúng cách; những gì y sĩ bảo bạn không phải là những gì ông nói với những người khác; quyến thuộc bằng hữu chỉ nói với bạn những lời hay đẹp nhưng lại nhóm họp sau lưng bạn một cách bí mật và đều đòng ý là bạn sẽ chết; bạn cho thấy những triệu chứng xấu bên trong cũng như ngòai - hơi ấm của cơ thể bạn tan biến, bạn thở một cách khó nhọc, mũi bạn xẹp lại, môi bạn cong lên, da xanh xám, vân vân. Bạn hối tiếc những tội lỗi quá khứ nhưng chưa sám hối một cách đầy đủ, hoặc không chịu lập lại sự sám hối, hoặc chưa hành thiện đúng mức. Cơn bệnh chết người của bạn khiến bạn đau đớn, và những triệu chứng của bốn đại tuần tự tan rã đã xuất hiện cho bạn. Bạn có những ám ảnh kinh hoàng ngăn bạn không thấy được những cảnh huống trong hiện tại. Năm uẩn của bạn cuộn tròn trong một cái chăn để ở một góc phòng, che sau một bức màn. Người ta thắp cho bạn một ngọn đèn bơ leo lét. Nếu bạn là thầy tu, họ sẽ mặc cho bạn bộ áo lễ để làm cho bạn có vẻ dễ coi.

Bây giờ bạn có thể làm việc thật nhiều để có được một ngôi nhà tốt, áo quần mềm mại ấm áp, thảm trải nhà…, nhưng khi bạn chết, xác bạn sẽ bị xếp thành ba phần, cột bằng dây da, trên đất trơ trụi hay trên những tảng đá vân vân. Hiện tại bạn có thể thưởng thức những món ăn thượng vị, mà trong tương lai bạn sẽ phải sống bằng mùi của những đồ cúng đốt cho người chết. Bây giờ người ta gọi bạn bằng những tên đẹp như “Geshe,” “Đại Đức” “Thượng tọa;” nhưng trong tương lai sẽ có lúc cái thân thể bạn được gọi là “xác chết” và bạn được gọi là “vong linh ông này ông nọ.” Mỗi khi các bạn, những tu sĩ, thấy những bộ áo lễ, thì hãy nhớ đến lúc bạn chết, xác bạn sẽ được tô điểm bằng chiếc áo ấy. Khi trông thấy chiếc mền, nó phải nhắc ta nhớ thi thể ta sẽ được quấn trong đó. Đấy là những gì ta nên nhớ nghĩ. Milarepa nói: “Cái tên ghê gớm là thây chết sẽ được gán cho thân thể của hành giả. “Điều này cũng áp dụng cho thân thể bạn.

Sau khi chết bạn sẽ đi đến cõi trung ấm, ở đấy bạn sẽ bị nỗi kinh hoàng không thể tưởng, và sẽ có những ảo giác về những cơn bão bụi và bão lữa, bị chôn vùi dưới những khối đá lở hay đất lở, hoặc bị vây bủa bằng những vòng lửa quay cuồng, hoặc bị nước cuốn trôi, hoặc bị thổi bay theo gió, vân vân.