GIẢI THOÁT TRONG LÒNG TAY PHẦN BA NỀN TẢNG CỦA ĐẠO LỘ _ Ngày thứ MƯỜI
__________________________________________________ ______________________________________
Một vài người tưởng tượng mình là hành giả vĩ đại, thiền sư; họ từ bỏ ăn mặc, tu khổ hạnh như chỉ sống bằng tinh chất của hoa hay đá sỏi. (CT.-Pháp “ăn tinh chất” hay chue laen là một hình thức tuyệt thực theo Mật giáo; những hành giả dùng nó để nhập thất lâu ngày không cần đến thực phẩm thô. Pháp thông thường là ăn một hay vài viên mỗi ngày, làm bằng những cánh hoa, khoáng chất hay những di cốt được ban phép, v.v… Bằng cách ấy hành giả nào thành công có thể sống hàng mấy năm mà không cần ăn mà thân thể và tinh thần càng thêm sức khỏe.) tuy thế những người tự thẳm sâu tâm khảm tuyệt đối không ham danh là điều rất hiếm. Geshe Potowa nói trong Ẩn Dụ: “Con chồn và con khỉ khi lẻn đến gần ngưỡng cửa của con gà gô…” Nói cách khác, thay vì khám xét cái hầm lữa nằm ngay nơi ngưỡng cửa của nhà bạn, bạn lại thám thính những nơi chốn xa xôi; bạn tìm tòi những những con đường cao siêu, Phật thừa, mật điển, vân vân, mà không để ý đến lòng khát khao của bạn đối với những vật tầm thường của đời này. Bạn không thoát khỏi những trói buộc ấy. Đây là một trong những lỗi của sự không nghĩ đến cái chết.
a.1.4. Lỗi không tu tập một cách nghiêm túc.
Nếu bạn không niệm chết, thì bạn bạn sẽ không thực hành Pháp một cách nghiêm túc, mà bạn cũng không có sự kiên trì lớn lao trong những thiện hành của mình; chúng ta chỉ làm những tu tập cho đến khi thấy chán. Giai do là vì ta không niệm chết vô thường. Geshe Karag Gomchung vì nhớ đến vô thường, mà không bao giờ đi xuống cắt bụi gai ở ngưỡng cửa nhà ông. Milarepa thường mặc những mảnh vãi vụn và bao bột mì, và khi cuối cùng chúng rơi ra từng mảnh, ông cũng không buồn khâu chúng lại, thay vì thế ông làm các thiện hành. Nếu chúng ta cũng có chánh niêm về vô thường như vậy, thì ta sẽ không nỗ lực vào những hoạt động khác mà sẽ nỗ lực vào các thiện hành, không bao giờ chán nãn mà ngược lại rất vui vẻ để làm.
a-1.5. Lỗi hành xử một cách tầm thường.
Khi bạn không niệm chết, lòng tham của bạn đối với những vật dụng thuộc đời này càng tăng, và để đạt được chúng, bạn giúp người này hại người khác vân vân; bạn phát triển tham ái, sân hận, vô minh, và bạn đấu tranh, tranh luận với người khác. Bạn trở thành mục tiêu cho những câu chuyện tầm thường của người khác, và cuối cùng lối hành xử tầm thường của bạn còn đưa bạn đi đến bị thương ở đầu: mọi sự đưa đến sa đọa của bạn.
a-1.6. Lỗi phải chết trong ân hận.
Nếu bạn không niệm chết, sự tu hành của bạn chỉ là một phản ảnh mờ nhạt, bị hòa tan trong những khát khao của bạn về những tài vật của đời này. Rồi một ngày kia thình lình bạn sẽ đối mặt với một kẻ thù là “chết mà chưa tu.” Bạn sẽ thấy những sở hữu của bạn, những gì bạn khát khao trong quá khứ bây giờ không còn chút ích lợi gì nữa. Và bạn biết mình đã không được một chút gì của nền diệu pháp, một cái gì chắc chắn sẽ có ích trong lúc này. Bạn sẽ phát sinh nhiều ân hận không thể chịu nổi. Nhưng tất cả sẽ qua đi, chỉ trừ nỗi khổ của bạn. Khi suy sụp với một cơn sốt nổi lên thì gọi là “thời gian để bạn cầu nguyện;” cũng thế khi biết mình sắp chết, bạn sẽ thốt lên những lời hối hận. Geshe Kamapa nói ta nên sợ chết ngay bây giờ. Ta mong mỏi chết đẹp, nhưng sẽ được điều ngược lại: bây giờ chúng ta không sợ nhưng vào lúc chết đến chúng ta sẽ đấm ngực. Nói cách khác, phải sợ chết và vô thường ngay từ lúc đầu, thì ta sẽ không sợ khi ta chết. Nhưng thường chúng ta thì ngược lại. Ta không bao giờ nghĩ, “Ta có thể chết ngay bây giờ,” bởi thế ta cứ tà tà tự mãn. Ta sẽ có một cái chết kinh khủng biết bao!
Bạn có thể giàu có cả trăm nghìn vàng, hay làm một ông vua cai trị mọi xứ sở, nhưng những điều ấy không ích lợi chút nào cho bạn vào lúc chết - nó trống rỗng.
Chúng ta có thể thình lình bị tóm bởi một bệnh do độc tố hay cơn bệnh hiểm nghèo nào đó, nhưng ta chưa hoàn tất được một điều duy nhất nào để có thể nương cậy vào lúc chết. Nếu ta không chết ngay, ta có thể nghĩ, “Bây giờ chắc chắn tôi sẽ tu.” Nhưng đời ta sẽ đi đến chấm dứt. Việc này cũng như là trong tay cầm thức ăn nhưng chưa quyết định ăn thì một con chó đã tha mất.