Thiền Tông Bản Hạnh

[choconxauxi]

THIỀN TÔNG BẢN HẠNH

3. CHUYỆN TRẦN THÁI TÔNG

__________________________________________________ ______________________________________


135. Chí thân mạc đại chi gia,
Tình thâm phụ mẫu cùng là đệ huynh,
Phu thê nghĩa cả chí tình,
Đến khi số hết một mình Diêm La.

Chẳng ai thay được đâu là,
140. Ruộng nương lại để người ta ăn rồi.
Cũng như bọt nổi dòng xuôi,
Đèn soi mặt nước ai ai cũng vầy.

Thân người ảo hóa bao chầy,
Như bằng ngủ mắt nằm ngày chiêm bao.
145. Tử sinh chẳng biết khi nào,
Phất phơ đèn gió người nào biết hay.

Ai khôn cốc tính chớ chầy,
Lo liệu thân này độ lấy thân sau.
Chớ còn bịn rịn hòa lâu,
150. Quyết học đạo mầu phát túc siêu phương.

[choconxauxi]

THIỀN TÔNG BẢN HẠNH

3.2 LÁNH LÊN YÊN TỬ

__________________________________________________ ______________________________________


3.2 LÁNH LÊN YÊN TỬ

Thuở ấy Thiên Ứng đại tường,
Chính Bình ngũ tải thụy quang đượm nhuần.
Tứ nguyệt vừa năm Bính Thân,
Mồng một tháng bốn mạt Xuân sang Hè.

155. Hợi mạt hầu ban Tí thì,
Vua phán tả hữu một khi lời này:
“Lòng Trẫm thương thiên hạ thay,
Phú quý bần bạc chẳng hay dường nào.

Thị tùng bay đi cùng tao,
160. Thăm xem dân thế dường nào cho hay.
Thiên hạ đói rách thương thay,
Thấy no phú quý Trẫm nay mừng lòng.”

Bảy người tả hữu đi cùng,
Qua đò Đông khứ tắt mông tìm ngàn.
165. Ngày sau đến đò Bàn Than,
Lệ người hay mặt nhà quan thuở này,
Tay áo che mặt bằng nay,
Sang đò cho khỏi, vắng rày lại đi.

Non cao rừng quạnh sơn khê,
170. Đường đi hiểm trở nhiều bề thiết thay.
“Lòng thật Trẫm bảo chúng bay,
Trẫm đi tu đạo chúng bay trở về.”
Bảy người lăn khóc ngã kề,
“Vua để thiên hạ sầu bi đoạn trường.

[choconxauxi]

THIỀN TÔNG BẢN HẠNH

3.2 LÁNH LÊN YÊN TỬ

__________________________________________________ ______________________________________


175. Ngày ấy phải tối giữa đường,
Vào nằm tăng Giác chùa làng một đêm.
Hỏi thăm đường lên Hoa Yên,
Dốc lòng tìm Bụt chẳng phiền đường xa.

Non cao rừng quạnh dã hoa,
180. Sơn trùng vạn điệp Quốc gia đỗ ngồi.
Ngựa nhọc đi chẳng đến nơi,
Lòng lo bát ngát, hầu ngồi lại đi.

Vào đến Long Động một khi,
Coi thấy khí tượng lòng thì đã vui.
185. Tuyền khê, suối mát tắm ngơi,
Hiệu là Cóc Đỗ nước sôi đùng đùng.

Trông thấy Cửa Ngăn lạ xong,
Đôi núi giao lại ngăn lòng thế gian.
Đồ như thạch bích tam quan,
190. Dù ai đến đấy Giải Oan mới vào.

Trong cửa Thạch Tượng lạ bao!
Có voi là đá uy hào cực thiêng;
Chống ngự ngoại đạo tai ương,
Hộ người có đức đòi phương được lành.

195. Lại đi một dặm ngàn xanh,
Đến Tiết Dương suối, nước thanh làu làu.
Trăm đường phiền não chẳng âu,
Tắm qua nước ấy đã hầu khinh thân.

Trèo lên Đỗ kiệu hầu gần,
200. Mùi hương phức phức phàm trần đã không.
Rườm rà hàng trúc hàng thông,
Thế gian đến đấy thì lòng đã thanh.
Suối đàn tiếng nhạc đoành đoành,
Chim kêu vượn hót đã khuynh lòng thiền.

[choconxauxi]

THIỀN TÔNG BẢN HẠNH

3.3 GẶP THẦY VIÊN CHỨNG

__________________________________________________ ______________________________________


3.3 GẶP THẦY VIÊN CHỨNG

205. Bước lên đến chùa Hoa Yên,
Bốn bề cảnh giới động tiên khác thường.
Trăm hoa đua nở mùi hương,
Lòng Vua đến đấy một dường vui thay.
Trúc Lâm Viên Chứng là thầy,
210. Ra mừng Hoàng Đế nói bày Thiền gia:

“Thiền Tăng khổ hạnh ở già,
Cơm ăn dưa muối dầu là đói no.
Mình gầy cật vận áo vo,
Lòng bằng mây nước chẳng lo điều gì.

215. Vua làm Thánh Đế trị vì,
Đền Rồng gác Phượng của thì nhiều thay.
Cung phi mỹ nữ chầu bày,
Trà thang ngọc thực đêm ngày xướng ca.

Ngai vàng ngồi ngự trung hoa,
220. Man, Di, Lào, Lễ gần xa phục rày.
Sơn lâm đường hiểm dường này,
Vua tìm vào đến, chẳng hay sự gì ?
Nầy Vua giận ai mà đi?
Ắt là có sự vậy thì chẳng không.”

225. Vua thấy Thầy thốt tự lòng,
Hai hàng nước mắt dòng dòng nhỏ sa:
“Trẫm làm Hoàng Đế quốc gia,
Kim ngân châu báu đề đa thiếu gì.
Lòng Trẫm thấy của màng chi,
230. Thân người ảo hóa được thì bao lâu.
Lại lo phụ mẫu trước sau,
Ân thâm đức hậu lấy gì báo ơn.
Nay Trẫm tìm vào lâm sơn,
Tu cầu làm Bụt chẳng toan sự nào.”

235.Thầy thấy Vua thốt, cảm sao,
Thiền tông trỏ bảo thấp cao sự lòng :
“Sơn vốn vô Phật làm xong,
Bụt ở trong lòng, Phật tại hồ tâm.
Hiện ra nhãn, nhĩ, thanh âm,
240. Dương mi, thuấn mục, chẳng tâm thì gì?
Tâm nguyên không tịch vô vi,
Ngộ được tức thì quả chứng Như Lai.
Tính ta há phải cầu ai,
Gia trung Phật báu muôn đời sáng soi.''

[choconxauxi]

THIỀN TÔNG BẢN HẠNH

3.4 TRẦN THỦ ĐỘ ÉP VUA TRỞ VỀ CUNG

__________________________________________________ ______________________________________


3.4 TRẦN THỦ ĐỘ ÉP VUA TRỞ VỀ CUNG

245. Thì vừa thiên hạ tìm đòi,
Trần công Thái tể thương ôi những là.
Lệnh rao khắp hết gần xa,
Tìm đòi dấu ngựa khắp hòa Đông Tây.
Sang khó già trẻ thuở nây,
250. Cùng tìm Hoàng Đế đêm ngày tân toan.

Tìm lên đến Yên Tử san,
Thấy Vua tụng Kinh, thiên ban lòng sầu.
Lão thần quỳ lạy trước sau :
“Vua đi tu đạo tôi hầu làm sao?”

255. Triều đình tả hữu cùng vào,
Trần ngôn thống thiết thấp cao mọi lòng:
“Chúng tôi phù rập quốc trung,
Thiên hạ phú quý, Tây Đông an nhàn.
Bằng nay Vua để nhà quan,
260. Hòa đi tu đạo, dân gian cực sầu.
Nguyền Vua nạp ngôn tôi tâu,
Xá về trị nước, sau già sẽ hay.
Lòng Vua chẳng toan về rày,
Thiên hạ cùng thác ở đây chẳng về.”

265. Vua thấy thiên hạ sầu bi,
Lòng lo thảm thiết, một khi trình Thầy:
“Thiên hạ rước Trẫm về rày,
Lòng muốn tu đạo nguyện Thầy dạy sao?”

Dòng dòng nước mắt nhuốm trào,
270. Một là tiếc đạo, hai là thương dân.
Thuở ấy Thiền sư Trúc Lâm,
Thấy Vua thốt vậy, bội phần khá thương.
Trí khôn tâu động Thánh Hoàng :
“Được lòng thiên hạ mới lường rằng bay:
275. "Phù vi nhân quân giả,
Dĩ thiên hạ chi tâm vi tâm,
Dĩ thiên hạ chi dục vi dục."
Kim thiên hạ dục nghinh,
Nguyện Bệ Hạ qui chi.
280. Nhiên nội điển chi cứu,
Vô vong tu Tâm luyện Tính.''

Nầy đoạn thầy phó chúc Vua :
“Dù về trị nước đế đô kinh thành,
Ngày thì xem việc triều đình,
285. Đêm thì hằng nhớ tụng Kinh tọa Thiền.

Phật pháp là đại nhân duyên,
Con cả nối nghiệp thay quyền lại đi.''
Triều đình kính chúc tung hô,
Kiệu dù tàn tán rước vua ngự về.
290. Thiên hạ mừng thay bốn bề,
Vua lại trị nước không hề rối ren.

[choconxauxi]

THIỀN TÔNG BẢN HẠNH

3.5 VUA TU THIỀN TẠI GIA

__________________________________________________ ______________________________________


3.5 VUA TU THIỀN TẠI GIA

Trị vì được mười ba Xuân,
Chốc mòng đạo Bụt, lại toan sự lòng.
Nhớ lời Thầy dạy chẳng vong,
295. Mời chư Thiền Đức Lão Tăng vào chầu.

Thăm hỏi Kinh giáo trước sau,
Kim Cương thường tụng lẽ mầu tinh thông,
Liễu đạt tám chữ làm xong,
Ưng Vô Sở Trụ Nhi Sinh Kỳ Tâm.

300. Vua ngồi tức lự trầm ngâm,
Hoát nhiên đại ngộ mới thâm vào lòng.
Ngỏ được Bát Nhã Tâm Tông,
Vạn pháp diệu dùng, tự tính hiển dương.
Bản lai diện mục chân thường,
305. Viên dung Pháp giới đường đường tịch quang.

Khi thì ngồi ngự ngai vàng,
Khi thì tọa định thiền sàng bóng cây.
Lòng Thiền nghiêm cẩn ai hay,
Quả Bồ Đề chín, đến ngày thu công.

310. Thiên hạ Nam Bắc Tây Đông,
Thấy Vua đắc đạo trong lòng vui thay!
Sang khó già trẻ thuở nay,
Cùng đi học đạo số rầy đề đa.

Đắc đạo bằng cát sông Hà,
315. Nhờ ơn Hoàng Đế quốc gia phát lòng.
Dù ai tính đã bạo hung,
Lại hồi chánh thiện, ra lòng đi tu.
Vạn dân kính ngưỡng Khang cù,
Nhà nhà thờ Bụt Nam Mô Di Đà.

[choconxauxi]

THIỀN TÔNG BẢN HẠNH

3.5 VUA TU THIỀN TẠI GIA

__________________________________________________ ______________________________________


320. Này đoạn Lão Tăng thầy già,
Ở Yên Tử già, tìm xuống thành đô.
Vua mừng tặng phong Quốc sư,
Trọng Tăng kính Phật phụng thờ nghiêm trang.

Phán ở Thắng Đức điện đường,
325. Sửa Kinh soạn Lục để truyền hậu lai.
Thiên Phong là thầy nước người,
Trí tuệ cao tài, Kinh lịch chư bang.

Tiếng đồn Việt quốc Đế Vương,
Có Vua tu Đạo, người thường xảy qua.
330. Xưng rằng : “Lâm Tế tông xưa,
Pháp phái diễn thừa, vân thủy A Nam.

Hội thiện tri thức lại tham,
Ích minh tôn chỉ càng thâm lòng Thiền.
Sư trưởng là đại nhân duyên,
335. Thiện hữu trợ giáo hộ quyền Nam Mô.”

Thái Tông mở Phật trường đồ,
Quỳnh Lâm, Tư phúc cùng chùa Hoa Yên.
Trai Tăng ngũ bách dư viên,
Thế phát thụ giáo thiên thiên vàn vàn.
340.Thành thị cho đến lâm san,
Tùy căn tu chứng, thanh nhàn yên cư.