Ngọc Quế xin kính chào quý vị Chân Phật tử và bạn minhdinh !
Xin lỗi vì sự chậm trễ, câu bạn hỏi đến nay chúng ta mới có dịp đề cập đến. Xin nói trước, NQ chỉ học lỏm bỏm "chỗ này chỗ kia" rồi tóm lượt lại để kích thích sự suy tư của chúng ta, nếu có sai sót xin quý Chân Phật tử hoan hỉ bổ sung và sửa sai cho.
Căn Bản Trí là kết quả của một lần trải nghiệm về CHÂN TÂM, kinh nghiệm này đặt nền tảng đúng đắn cho chương trình học Phật tiếp theo, chứ không phải kinh nghiệm này là đã đủ như câu "Kiến Tánh Thành Phật". Đây là một câu nói "phóng đại" cho tất cả Thiền sinh hay Phật tử, mặc dầu câu ấy cũng có một chút xíu sự thật.
Vì bình tâm mà nhận xét thì vị được Căn Bản Trí hãy còn lù mù rất nhiều chuyện, hãy còn lúng túng trong sinh hoạt cá nhân (đôi khi lưỡng lự không biết nên làm thế nào mới đúng), hãy còn bất lực trước những vấn nạn của Ngoại đạo, của Phàm phu, chưa chế ngự được Phàm tính cho mình và cho kẻ khác.
Bởi thế cho nên những vị đã được Căn Bản Trí, phải luôn nhớ mình tuy đã có chứng biết "một chút xíu" về sự chân thật hạnh phúc của Phật pháp, nhưng "một chút xíu" ấy chỉ như một tia sáng trong hàng vạn triệu tia sáng từ mặt trời, chỉ như một đốm lửa trong đêm đen _ chưa thể soi đường cho chính mình hay cho ai khác.
Những vị đã được Căn Bản Trí chẳng khác nào chim non tuy đã mở mắt mà chưa "đủ lông đủ cánh". Vì thế, thật là cần thiết biết bao nhiêu, những vị ấy phải gần gủi hầu Thầy thêm một thời gian nữa, phải Tin, Vâng, Kính trọn vẹn nơi vị Chân Sư, nơi bậc Giác Ngộ đã "nhổ đinh tháo chốt" cho mình ĐỂ TÙNG NGUYỆN ĐỘ SINH, để theo từng thời gian mà nở những "bông hoa" HẬU ĐẮC TRÍ.
Vậy HẬU ĐẮC TRÍ (HĐT) là gì ?
HĐT _ còn có tên khác là QUYỀN TRÍ, là PHƯƠNG TIỆN TRÍ _ là những thành tựu của vị Bồ tát sau quá trình HÀNH NGUYỆN ĐỘ SINH, là sự thăng hoa của thức thứ 6 thành DIỆU QUAN SÁT TRÍ, sau này nếu hành giả tinh cần hành nguyện thì sẽ chuyển Mạt Na Thức thành BÌNH ĐẲNG TÁNH TRÍ thì cũng nằm trong "nhóm" HẬU ĐẮC TRÍ. Hiện tại hành giả sử dụng 5 thức trước (Nhãn thức, Nhĩ thức, ........) để làm việc lợi ích cho chúng sinh thì gọi là THÀNH SỞ TÁC TRÍ. Đến mức TOÀN TRIỆT cuối cùng thì "nở bung" Nhất Thiết Chủng Trí.
Chỉ có duy nhất Sa môn Cồ Đàm, không trải qua từng bực, mà chứng ngộ đúng nghĩa KIẾN TÁNH THÀNH PHẬT. Một ngày trong quá khứ, khi sao Mai vừa mọc, trong thời khắc "vũ trụ giao hòa" ấy, Sa môn Cồ Đàm đã chứng ngộ TOÀN TRIỆT, Ngài đã KIẾN TÁNH, nhưng TÁNH này không đơn thuần là A Lại Da Tâm, mà là ĐẠI VIÊN CẢNH TRÍ.
Đại Viên Cảnh Trí với Thể là Pháp Thân, Tướng là Báo Thân, Dụng là Hóa Thân; Đại Viên Cảnh Trí bao gồm luôn Tứ Trí : Nhất Thiết Chủng Trí, Bình Đẳng Tánh Trí, Diệu Quan Sát Trí, Thành Sở Tác Trí. Trong những Trí này chỉ có Đại Viên Cảnh Trí không phải là Hậu Đắc Trí.
Xin nhắc lại :
_ Kinh văn gọi là TRÍ vì tương ưng với Chân Lý, Kinh văn gọi là THỨC vì vốn là Vô Minh.
_ Trong Tam Quy (ai cũng thuộc) thì điều thứ 2 là :
Tự Quy y Pháp, đương nguyện chúng sinh - thâm nhập Kinh Tạng, trí huệ như biển.
là nói khai mở những Hậu Đắc Trí trên.