PHÁP NGỮ CỦA THIỀN SƯ HƯ VÂN
Phần 8
__________________________________________________ ______________________________________


Liền đó, Bồ Tát đến núi Đan Đặc tu đạo. Đầu tiên, học bất dụng thiền định nơi ông A Lam Ca Lam ba năm, nhưng Bồ Tát nhận biết thiền định này chưa có thể xả chấp được. Sau đó, Bồ Tát đến học thiền định Phi phi tưởng xứ, nơi ông Uất Đầu Lam Phất ba năm, nhưng cũng nhận biết rằng thiền định này chưa phải là tối thắng. Bồ Tát lại đến núi Tượng Đầu, cùng với các chúng ngoại đạo tu hành; trải qua sáu năm, tu hành khổ hạnh; ngày ngày chỉ ăn một hạt mè. Kế đến, Bồ Tát đến cội Bồ Đề ngồi thiền. Đến đêm thứ bốn mươi chín, thấy sao mai buổi sáng, Bồ Tát liền đại ngộ, thành bậc Đẳng chánh giác, hiệu là đấng Như Lai Thế Tôn. Mồng tám tháng hai, đức Thế Tôn đến thành Ba La Nại, nơi vườn Lộc Uyển, thuyết pháp Bốn Thánh Đế, độ năm anh em ông Kiều Trần Như:

- Các ông nên biết, đây là khổ, nguyên nhân của khổ, sự diệt khổ, con đường diệt khổ.

Lúc Phật chuyển pháp luân Bốn Thánh Đế trong ba lần mười hai thời, năm anh em ông Kiều Trần Như liền đắc pháp nhãn thanh tịnh. Lúc đó, năm ông đều cầu xin, theo Phật xuất gia. Đức Thế Tôn bảo:

- Thiện lai tỳ kheo.

Râu tóc của năm ông đều tự rơi, y ca sa tự đắp trên thân, tức thành Sa Môn. Phật lại thuyết năm ấm vốn là vô thường, khổ không vô ngã. Năm vị tỳ kheo đều diệt tận các lậu, liễu giải tâm ý Phật, chứng quả A La Hán. Ngay nơi đó, thế gian có năm vị tỳ A La Hán đầu tiên. Kế đến, Phật độ con ông trưởng giả Da Xá cùng năm mươi người bạn của ông. Ngài Ưu Lâu Phả Loa Ca Diếp cùng năm trăm đệ tử, ngài Na Đề Ca Diếp cùng hai trăm năm mươi đệ tử, ngài Già Na Ca Diếp cùng hai trăm năm mươi đệ tử, ngài Xá Lợi Phất cùng một trăm đệ tử, ngài Mục Kiền Liên cùng một trăm đệ tử, tất cả đồng quy y Phật, thọ giới xuất gia làm Tỳ kheo.

Tổng cộng là một ngàn hai trăm năm mươi vị. Đầu tiên, các ngài tu theo Ngoại đạo, nhưng sau lại được Phật hóa độ, tu chứng quả thánh. Vì cảm kích thâm ân của Phật, nên một ngàn hai trăm năm mươi vị tỳ kheo thường đi theo Phật giáo hóa. Trong những câu đầu của các bài Kinh, thường nói đến các ngài. Hôm nay, chúng ta xuất gia, theo Phật tu học. Song, có bốn hạng người xuất gia: Thứ nhất, thân xuất gia mà tâm chẳng xuất gia, tức thân tuy đi tìm cầu pháp mà tâm chẳng muốn thọ pháp. Thứ hai, thân tại gia mà tâm lại xuất gia, tức tuy vui vầy với vợ con mà không đắm nhiễm. Thứ ba, thân tâm đều xuất gia, tức nơi cảnh dục lạc, thân tâm không đắm nhiễm. Thứ tư, thân tâm không xuất gia, tức vui vầy với vợ con, tâm tham đắm nhiễm trước.

Chúng ta hãy tự kiểm nghiệm xem coi, trong bốn hạng trên, mình thuộc hạng nào. Tôi xấu hổ muôn phần, thân tuy xuất gia, nhưng trải qua bao thập niên, lừa Phật ăn cơm. Tôi chỉ biểu diễn xuất gia ở bên ngoài, nhưng trong tâm vẫn chưa nhập đạo, chưa chứng lý thể thật tướng, chưa nhận thấy bốn đại là không, chưa đạt đến như như bất động, tức là tâm chưa xuất gia trọn vẹn. Thân tâm xuất gia trọn vẹn là một điều rất khó. Xưa kia, tại Ấn Độ các đại cư sĩ, tuy thân tại gia mà tâm lại xuất gia, như ông Duy Ma Cật, cô Nguyệt Thượng, phu nhân Mạt Lợi, hoàng hậu Vi Đề Hi.

Tại nước Tàu, có ông Bàng Long Uẩn, vua Tống Nhân Tông, Trương Tương Dương, đều là những vị thâm thông Phật pháp; thân tuy cư tại trần lao mà tâm chẳng nhiễm thế tục. Chư đại Tổ Sư, thân tâm trọn vẹn xuất gia có hằng sa số. Các ngài là những bậc mô phạm trong nhà Phật, khiến hàng hậu lai khâm phục ngưỡng mộ. Các ngài hoằng pháp lợi sanh, làm Phật sự lớn, công đức vô lượng. Vua Thuận Trị đời Thanh sáu tuổi lên ngôi, hai mươi bốn tuổi xuất gia. Thân tâm của ông xuất gia trọn vẹn. Đối với những kẻ thân tâm không xuất gia trọn vẹn, tôi chẳng cần nhắc đến. Bậc chân chánh xuất gia thật hiếm có, và trở thành bậc đại pháp khí cũng không dễ. Ngài Khấu Băng Cổ Phật bảo:

- Xưa kia, chư thánh hiền tu hành thành công, đều nhờ vào sự tiết chế khổ hạnh.

Ngài Hoàng Bá bảo:

- Nếu không chịu lạnh thấu xương cốt, thì hoa mai sao tỏa mùi hương!