PHÁP NGỮ CỦA THIỀN SƯ HƯ VÂN
Phần 7
__________________________________________________ ______________________________________


28/ Ngày mười tám tháng năm

Trong quyển Thiền Môn Nhật Tụng có bài Phí Nhàn Ca của đại sư Hám Sơn. Mười câu đầu nói về mười việc khó. Mười việc khó đó, nếu bàn thì chỉ phí sức, mất thời gian, vô dụng, nên gọi là Phí Nhàn Ca. Nếu làm được mười việc này thì liễu thoát khỏi sanh tử. Mười việc này gồm có: Thể hội đại đạo khó; giữ quy củ khó; gặp thầy hiền khó; vượt khỏi trần lụy khó; tâm chân thật khó; ngộ đạo khó; giữ cửa ải khó; có tín tâm khó; có tâm cung kính khó; hiểu rõ lời Kinh khó.

So với người xưa, tôi cảm thấy rất xấu hổ, không dám ra vẻ đạo mạo. Người khác xem tôi là kẻ lỗi thời, nhưng cũng có kẻ cho rằng tôi có đạo đức. Việc này tôi chẳng dám nhận. Lại nữa, có kẻ khác nhận ra tánh xấu của tôi. Những việc này, như người uống nước, lạnh nóng tự biết. Đây không phải là lời khách sáo. Người xưa bảo:

- Vẽ hổ vẽ da, khó lường cốt. Biết người biết mặt, chẳng biết tâm.

Tôi rất xấu hổ, ai nào biết đến? Trải qua bao năm, tôi chỉ lừa Phật ăn cơm. Quý vị chắc không tin điều này, cũng không hiểu nỗi khổ tâm của tôi. Khổ não vì nghiệp chướng, nói ra chẳng được. Hiện tại, chỉ ăn không ngồi rồi; muốn giảng giải mà thuyết chẳng hay. Thật ra những lời tôi nói ra, đều là điển chương của người xưa, hoặc là nước miếng của người khác. Tất cả đều là mắt thấy tai nghe, mà trong bao tử lại trống không. Chư Phật cùng thánh hiền, chỉ truyền một Tâm ấn, không nói lời nào. Phật Tổ tương truyền, không ngoài việc đó. Người xưa nói được thì làm được. Riêng tôi thì nói được mà làm lại không được. Kẻ sáng mắt hiểu lời này, và nhắc nhở rằng tại sao tôi không tự giảng giải cho mình!

Ngày trước, tại Hàng Châu có người gởi thơ ẩn danh, chỉ trích tôi: "Có người tự nghĩ rằng mình là bậc tổ sư của Thiền tông. Tự tôn tự đại, nhưng phần nhiều lại thầm lặng chấp Không. Tuy tri giải đầy cả bụng, nhưng đối với bổn phận thì chẳng tương ưng chút nào. Chỉ a dua chạy theo quyền thế, thâu nhận lắm môn đồ. Tuy danh huyên náo một đời mà lại trống không... Vì thế, không thể lạm truyền giới pháp cho những người bất thánh bất hiền (tức những người xấu). Gặp những ai phải nên truyền mà lại không truyền, thì phải chịu phần trách nhiệm. Nếu truyền giới cho những người không nên truyền thì cũng phải chịu trách nhiệm. Không biết Đại Sư đã từng gặp người nên truyền mà lại không truyền, người không nên truyền mà lại đi truyền chưa?... Thứ nhất, Hòa thượng mà để tóc dài, tức loại Sa Môn tệ hại, khiến mở cửa cho ngàn đời sau, phá gia phong giới pháp, lưu vết nhơ muôn thuở, kẻ hậu học chê cười. Thứ hai, biến cố tại Vân Môn, chẳng rõ cớ sự, chỉ tự an ủi rằng việc này do quả báo túc nghiệp, khiến cho ba Tăng bị mất tích, một vị Tăng bị vong mạng. Hai việc này, chứng minh công đức Đại Sư thâm sâu quá nhỉ? Khổng Tử bảo:

- Tôi rất may mắn vì cẩu thả tạo tội, mà người người đều biết.