Cội Nguồn Truyền Thừa

[cunconmocoi]

CỘI NGUỒN TRUYỀN THỪA

CHƯƠNG II _ YẾU CHỈ THIỀN TÔNG

__________________________________________________ ______________________________________


5.- CÁC LOẠI THIỀN.

THIỀN là phương pháp tu hành chủ yếu của nhà Phật, các Tông Đại, Tiểu thừa đều có pháp Thiền chuyên môn, Ngoại đạo Tà sư cũng mỗi mỗi kiến lập pháp thiền của họ, tà chánh lẫn lộn, tên gọi rất nhiều, cho nên người tu tập pháp Thiền của Tông môn, trước tiên phải hiểu rõ pháp Thiền của các Tông và phân biệt Tà, Chánh, Chơn, Ngụy, rồi mới chẳng bị lầm vào lối tẻ, chẳng phân biệt được trắng đen. Người xưa vì đáp sai một chuyển ngữ, đọa thân chồn năm trăm đời, hành giả nên cẩn thận! Phàm phá Ngã chấp là Chánh, chấp Ngã là Tà, lối tu theo Ngã chấp là Ngoại đạo; tu đúng theo Tông chỉ là Chơn, không đúng Tông chỉ là Ngụy, nay đại khái đưa ra các loại Thiền như sau:

1).- TỐI THƯỢNG THỪA THIỀN:

Hành giả sau khi chứng ngộ, trong tâm thất thông bát đạt, tùy tiện đề ra mỗi pháp đều là Phật pháp, nói nghịch nói xuôi chẳng lìa Chơn như, tất cả từ chơn tâm mình chảy ra, che thiên ngập địa, từ Thế Tôn niêm hoa thị chúng, cho đến Tổ Sư hét, gậy, chửi mắng, đều là trực chỉ chơn như, trọn mâm đem ra, kẻ hoát nhiên kiến tánh thì chẳng cách tơ hào, nếu còn do dự bèn cách xa muôn dặm, ấy là Tối thượng thừa Thiền.

2).- NHƯ LAI THIỀN VỚI TỔ SƯ THIỀN:

Như Lai Thiền là Thiền giáo môn, chứng nhập từng bực như: Thập tín, Thập trụ, cho đến Thập địa, Đẳng giác, còn có thể giải thích: Tổ Sư Thiền thì không có thứ bậc, thẳng vào bản thể Phật tánh chẳng thể giải thích. Người xưa có một việc chứng tỏ:

Hương Nghiêm Hòa Thượng sau khi chứng ngộ, thuyết bài kệ trình Ngài Qui Sơn rằng:

“Tiếng trúc quên sở tri,

Chẳng cần nhờ tu trì,

Động dụng hiển lối xưa,

Chẳng đọa nơi vắng lặng.

Mỗi mỗi chẳng dấu tích,

Thanh sắc ngoài oai nghi,

Người đạt đạo bốn phương,

Đều xưng thượng thượng cơ”.

Qui Sơn nghe rồi bảo Ngưỡng Sơn rằng:

“Ông này đã triệt ngộ”. Sai Ngưỡng Sơn soát xét lại, Hương Nghiêm thuyết kệ rằng:

“Năm xưa nghèo chưa phải nghèo,

Năm nay nghèo mới thật nghèo.

Năm xưa nghèo còn có đất cắm dùi,

Năm nay nghèo dùi cũng không".

Ngưỡng Sơn nói: “Như Lai Thiền thì cho sư đệ ngộ, Tổ Sư Thiền thì chưa”.

Hương Nghiêm lại nói bài kệ khác:

“Ta có một cơ,

Nháy mắt nhìn y.

Nếu còn chẳng ngộ,

Chớ gọi Sa di”.

Ngưỡng Sơn bảo với Qui Sơn rằng: “Mừng cho Nhàn sư đệ đã ngộ Tổ Sư Thiền".