Trích đăng Truyền Đăng Lục Quyển 5

[hoatihon]

"Tro lạnh cây khô".

[Vô danh]

"Tro lạnh cây khô".

Kính chào bác hoatihon!
Vodanh có ý thế này, chuyện thiền ta có thể đọc có thể bình, chớ có họa theo, có hại cho người đi sau. Bởi ý thiền ta chỉ hiểu chút chút trong đó, ta chỉ nên dùng 1 chiều. Tức dùng chiều đến, từ câu chuyện thiền rồi đến cái hiểu cái thấy của mình. Chớ có dùng chiều ngược lại (chiều đi), tức là từ cái ý của mình mà áp vào câu chuyện, và hiểu câu chuyện theo ý chủ quan của mình, tức lén ngồi bên tổ.
Để rõ hơn vodanh diển lại như thế này:
-Khi hoatihon đọc câu chuyện thiền, sinh ra tác ý, có cái thấy cuả mình. (chiều đến, tức ý từ câu chuyện đến với hoatihon).
-Khi hoatihon họa (tức có 1 phần ý nghĩa là dịch lại), tức hoatihon đã đem cái ý (riêng) của mình vào trong câu chuyện (chiều đi, mang ý của mình đi ra và vào câu chuyện). Xong rồi hoatihon lại hiểu câu chuyện theo hình hài mới này.
Diển tả 1 cách khác là khi hoatihon họa lại thì: ngoài lần đọc đầu tiên, từ nay về sau hoatihon chỉ còn quyền đọc bản sao (do chính mình sao), không còn quyền đọc bản gốc, vậy thì càng đọc càng ngẫm càng xa ý chân thật.
Bài họa của hotihon đã đi quá xa ý câu chuyện:

Thương đời tăm tối bất an
Tìm phương độ thoát đâu màng toà sen.

Cái đạo của Lục Tổ đang nói là vô thượng bồ đề, nào có thương ghét ở đây, nào có phân sáng tối, an hay bất an, nào có nắm giử hay thoát, đâu có muốn hay không mốn mà có màng, đâu có hình tướng mà có tòa sen?
Cũng ý này mà ta đọc của phật Thích Ca Mâu Ni nó dể dàng hơn: Phật nói ta học cái ''không có suy nghĩ khi đối cảnh", và thấy nó không đưa đến chổ giải thoát, vì nếu không có suy nghĩ là đạo thì cây cỏ gổ đá đã đạt đạo. Mà pháp môn này gò ép tư tưởng con người mà được, nên nó không thể là mục đích giải thoát. Có câu chuyện tương tự nhưng phù hợp với hoatihon hơn:
Thầy hỏi: Tâm như đài gương sáng, vậy gương sáng mọi vật như thế nào?
Trò trả lời: Mọi vật đều sáng tỏ.
Thầy hỏi: Khi gương bị bụi phủ thì như thế nào?
Trò: Mọi vật đều bị che mờ.
Thầy đập 1 gậy lên đầu trò và hỏi : Khi gương bị bụi phủ thì mọi vật như thế nào?
Trò: Mọi vật vẩn còn đó.
Vậy ý tổ là: bồ đề tự nó đó, việc không khởi ý hay không khởi ý (như lau bụi trên gương hay không lau bụi trên gương) thì có ảnh hưởng gì đến thực tại xung quanh, ảnh hưởng gì đến bồ đề. Bồ đề là gì? Bồ đề là thực tại tối hậu, thực tại chân thật (nguyên bản), nào phải hình trong gương (thứ cấp- bản sao). Cái ý nghỉ của ta là thứ cấp (bản sao) của hiện thực, con mắt ta nhìn xung quanh tức ta chụp hình xung quanh, cái tai ta nghe việc xung quanh như cái máy thu âm (ta chỉ nghe được cái ta có thể nghe, ví như ta không thể nghe được âm thanh siêu âm của con dơi đang bay, và chấp là không có âm nào, tức cho là yên lặng, nhưng con dơi nó nghe ồn ào).
Vậy từ thực tại là bản gốc, khi mắt ta nhìn là bản sao thứ nhất, khi có ý tức ta khởi ý suy nghĩ đã là bản sao thứ 2, khi ta hồi tưởng là bản sao thứ 3....Cứ thế nên con người ngày càng xa thực tại.
Có câu chuyên vodanh trực tiếp chứng kiến:
Đứa em con ông chú của vodanh tính nghịch ngợm. lấy đất sét nặn ra hình cục phân người, lại đính thềm đậu phụng rang dả nát nên giống y hệt, và đặt dưới bàn uống nước. Đã có ba người sau khi thấy cục phân này chạy ra ngoài ói mửa và miệng kêu lên thối quá thối quá. Đây là một thực nghiệm làm vodanh thấy rõ cái hư huyễn của tâm thức. Đậu phụng rang mà thối đến ói mửa (thực ra là chưa đến mức ói mửa nhưng khạc nhổ bóp họng từa lưa).
Từ việc này nên vodanh luôn muốn tìm bản gốc và tránh bản sao, nhất là bản sao do chính mình tạo ra.
Kính chia xẻ cùng bác.