Bài 55.

QUỐC SƯ HUỆ AN 慧安 國師 Ở TUNG NHẠC 嵩嶽 .


Người ở Chi Giang, Kinh Châu, họ Vệ. Năm Khai Hoàng thứ 17 (597), Tùy Văn đế cho khám xét về tư độ tăng ni (tăng ni được chánh quyền đã cấp cho độ điệp xuất gia) khắp trong nước. Khám Sư, Sư nói:

“Chất phác, không tên tuổi”, rồi lánh vào hang núi.

Trong năm Đại Nghiệp (605 – 617 – Tùy Dạng đế), tổng phát động đinh phu khai thông kinh vận hà. Phu phen chết đói chồng chất lên nhau, Sư khất thực để cứu họ, số người cứu được rất đông. Dạng đế cho mời, Sư không đi mà lẻn vào núi Thái Hòa.

Tình hình trong nước nhiễu nhương, Sư bèn chống gậy lên chùa Hành Nhạc tu hạnh đầu đà.
Trong những năm Trinh Quán (627 – 649 –Đường Thái Tông), Sư đến Hoàng Mai tham yết Tổ Hoằng Nhẫn rồi được tâm yếu. Năm Lân Đức nguyên niên (663 - Đường Cao Tông), nhân du phương đến Thạch Bích núi Chung Nam rồi dừng trụ ở đó. Vua Cao Tông thường cho mời, Sư đều từ chối.
Sư dạo khắp các danh tích rồi đến chùa Thiếu Lâm ở Tung Sơn, Sư nói: “Đây là nơi ta ở suốt đời”. Từ đó thiền giả tụ họp đông đúc.

Có hai người là Thản Nhiên và Hoài Nhượng đến tham vấn, hỏi:

- Thế nào là ý Tổ sư từ Tây đến?
- 如何是祖師西來意 ?
- Như hà thị tổ sư Tây lai ý ?

Sư hỏi:

- Sao chẳng tự hỏi ý mình ?
- 何不問自己意 ?
- hà bất vấn tự kỉ ý ?

Hỏi:

- Thế nào là ý tự mình?
- 如何是自己意 ?
- như hà thị tự kỉ ý ?

Sư đáp:

- Hãy xem cái gì lúc này !
- 當觀 密作用
- đương quan mật tác dụng

Hỏi:

- Thế nào là "cái gì lúc này" ?
- 如何是密作用 ?
- như hà thị mật tác dụng ?

Sư nhắm mở con mắt để chỉ dạy họ, nhưng cơ duyên Nhượng không hợp cho nên không hiểu gì cả, bèn từ giã Sư, đi Tào Khê.

Vũ hậu mời Sư đến kinh thành, đãi Sư theo lễ thầy trò. Sư và thiền sư Thần Tú càng được thêm kính trọng. Vũ hậu có lần hỏi tuổi tác Sư. Sư đáp:

- Chẳng nhớ.

Hậu hỏi:

- Sao lại không nhớ ư?

Sư đáp:

- Cái thân sanh tử nó tuần hoàn như vậy, luân chuyển không có sự bắt đầu và chấm dứt, cần nhớ làm gì? Huống nữa tâm kia không ngừng làm môi giới tưới tẩm, từ cái thức ban đầu dẫn đến tướng thô động, thấy tâm sanh diệt như hòn bọt chỉ là vọng tưởng thôi. Hết sanh diệt rồi cũng chỉ như thế, có năm tháng nào đáng nhớ đâu !

生死之身其若循環。環無起盡 焉用記為。況此心流注中間無間。見漚起滅 者乃妄想耳。從初識至動相。滅時亦只如此。 何年月而可記乎。

Sinh tử chi thân kì nhược tuần hoàn, hoàn vô khởi tận yên dụng kí vi, huống thử tâm lưu chú trung gian vô gian, kiến âu khởi diệt giả nãi vọng tưởng nhĩ, tùng sơ thức chí động tướng, diệt thời diệc chỉ như thử, hà niên nguyệt nhi khả kí hồ.


Vũ hậu nghe qua cúi đầu lạy tín thọ. Đến năm Thần Long thứ hai (706), vua Đường Trung Tông ban cho Sư ca sa tía. Mười bốn đệ tử đắc độ của Sư, vẫn được mời vào trong cung cấm
cúng dường ba năm và ban cho mỗi vị một bộ y ma nạp.

Năm Cảnh Long thứ ba 709, Sư từ giã kinh đô trở về Tung Nhạc ngày 3 tháng 3 năm đó (709), dặn dò môn nhân:

- Sau khi ta chết, đem thây ta vô rừng, đợi dã hỏa (lửa ma trơi) thiêu.

Chốc lát thì Vạn Hồi Công đến gặp Sư, nắm tay Sư bàn luận râm ran, thị giả bên cạnh nghiêng tai lắng nghe đều không hiểu gì. Đến ngày mùng 8, Sư cho đóng cửa nằm an nghỉ và tịch.

Tuổi Sư là 128 (sanh năm Nhâm Dần, năm Tùy Khai Hoàng thứ hai 582; mất năm Kỷ Dậu, năm Đường Cảnh Long thứ ba 709. Đương thời gọi Lão An Quốc Sư).

Môn nhân tuân theo lời dạy đem thây đặt trong rừng, quả thật dã hỏa thiêu tự nhiên, được 80 viên xá lợi. Trong đó có năm viên màu đỏ tía, được giữ ở trong cung.

Đến năm Tiên Thiên thứ hai 711, môn nhân xây tháp thờ.