14.

Tổ Bà-Tu-Mật _Vasumitra _ 婆須蜜 _ cũng gọi là Thế Hữu.

Tổ thứ 7 (Cuối thế kỷ thứ ba sau Phật Niết-bàn)


Ngài họ Phả-La-Đọa sanh trưởng tại miền Bắc-Ấn. Khi còn tại gia, Ngài thường mặc đồ sạch sẽ, tay cầm bầu rượu, đi dạo chơi trong xóm làng, có khi Ngài ngâm thơ thổi sáo, người thường không sao hiểu nổi, họ bảo Ngài là người điên. Sau khi gặp Tổ Di-Dá-Ca nói lại lời huyền ký Như-Lai, Ngài liền tỉnh ngộ tiền duyên, ném bầu rượu phát nguyện xuất gia. Theo Tổ tu hành, Ngài ngộ được tâm tông.
Sau khi Tổ Di-Dá-Ca nhập Niết-bàn, Ngài đi hoằng khắp nơi tuyên dương Chánh pháp.
Khi đến nước Ca-Ma-La, Ngài lên pháp tòa giảng đạo, có một trí sĩ đến dưới tòa lớn tiếng tự xưng:

_ Tôi là Phật-Đà-Nan-Đề, hôm nay quyết luận nghĩa với thầy.

Ngài bảo:

_ Nầy nhơn giả! Nếu luận thì chẳng phải nghĩa, nếu nghĩa thì chẳng phải luận. Nếu nghĩ luận nghĩa, trọn chẳng phải nghĩa luận.

Nan-Đề biết đây là người nói nghĩa thù thắng, khởi tâm kính phục thưa rằng:

_ Con nguyện cầu đạo, được thưởng thức vị cam lồ.

Ngài thương xót liền cho xuất gia thọ giới, không bao lâu truyền pháp cho Nan-Đề :

Tâm đồng hư không giới
Thị đẳng hư không pháp
Chứng đắc hư không thời
Vô thị vô phi pháp.

心同虛空界　　
示等虛空法
證得虛空時　　
無是無非法

(Tâm giống như cõi hư không,
Cho nên ta dùng hư không để tỉ dụ cho ông rõ.
Quán sát hư không cũng có thể Ngộ đạo,
Sẽ thấy rằng : không có gì phải, không có gì không phải.)

Đã có người thừa kế, Ngài dự định vào Niết-bàn. Ngài liền nhập Từ tam-muội để vào Tịch (diệt) định. Lúc đó Đế-Thích, Phạm-Vương cùng chư Thiên đồng đến đảnh lễ nói kệ :

Hiền kiếp thánh chúng Tổ,
Nhi đương đệ thất vị.
Tôn giả ai niệm ngã,
Thỉnh vị tuyên Phật địa.

Nghĩa :

Hiền kiếp các thánh Tổ,
Ngài là vị thứ bảy,
Tôn giả thương xót con,
Thỉnh vì nói Phật địa .

Ngài xuất định nói với họ rằng :

_ Pháp ta đã được là không phải có. Nếu muốn biết Phật-địa phải lìa có và không.

Nói xong, Ngài vào Tịch (diệt) định, thị hiện tướng Niết-bàn. Chư Thiên nghe rồi hoan hỷ tán hoa trời đảnh lễ. Nan-Đề cùng đồ chúng trà tỳ thân Ngài, rồi lượm xá-lợi xây tháp cúng dường ngay tại chỗ ngồi của Tôn giả.