Thiền sư trung hoa tập hai

[senvang]

Thiền sư Trung Hoa Tập 2

T.s Nghĩa Huyền

__________________________________________________ ______________________________________



Sư giữa hạ đến Hoàng Bá, thấy Hòa thượng xem kinh. Sư nói:
- Tôi sẽ bảo người, xưa nay là Hòa thượng già đâm đậu đen.
Sư ở lại mấy hôm, bèn từ đi. Hoàng Bá bảo:
- Ngươi phá hạ đến, sao chẳng trọn hạ rồi đi?
Sư thưa:- Con tạm đến lễ bái Hòa thượng.
Hoàng Bá bèn đánh đuổi đi. Sư đi được mấy dặm, nghĩ việc này liền trở lại ở trọn hạ.
Một hôm, Sư từ Hoàng Bá. Hoàng Bá hỏi:- Đi đâu?
Sư thưa:- Chẳng phải Hà Nam là về Hà Bắc.
Hoàng Bá liền đánh. Sư nắm đứng, cho một tát. Hoàng Bá cười to, gọi:
- Thị giả! đem thiền bảng kỷ án của Tiên sư Bá Trượng ra đây.
Sư gọi:- Thị giả! đem lửa lại.
Hoàng Bá bảo:
- Tuy nhiên như thế, con vẫn đem đi; về sau ở đâu sẽ dẹp sạch ngôn ngữ của mọi người.

*

Sư đến Hòa thượng Bình ở Tam Phong. Bình hỏi:- Ở đâu đến?
Sư đáp:- Ở Hoàng Bá đến.
- Hoàng Bá có dạy lời gì?
- Đêm qua trâu vàng gặp đất tro, thẳng đến hôm nay chẳng thấy dấu. (Kim ngưu tạc dạ tao đồ thán, trực chí như kim bất kiến trung.)
- Gió vàng thổi sáo ngọc, cái gì là tri âm. (Kim phong suy ngọc quản, na cá thị tri âm.)
- Suốt thẳng muôn lớp cổng, chẳng dừng trong giữa đêm. (Trực thấu vạn trùng quan, bất trụ thanh tiêu nội.)
- Một câu hỏi của ngươi cao tột trời xanh.
- Rồng sanh con phụng vàng, vọt nát vách lưu ly. (Long sanh kim phụng tử, xung phá bích lưu ly.)
Bình bảo: "hãy ngồi uống trà" lại hỏi: "Vừa ở đâu đến?" Sư thưa: "Long Quang". Bình hỏi: "Long Quang gần đây thế nào?" Sư liền ra đi.

[senvang]

Thiền sư Trung Hoa Tập 2

T.s Nghĩa Huyền

__________________________________________________ ______________________________________



Sư đến Phụng Lâm, Lâm hỏi:
- Có việc đem hỏi nhau được chăng?
Sư đáp:
- Đâu được khoét thịt làm thương tích.
- Trăng biển đã không bóng, cá lội đâu thể lầm. (Hải nguyệt ký vô bóng, du ngư hà đắc mê.)
- Xem gió biết sóng dậy, nhìn nước đoán buồm bay. (Quán phong tri lãng khởi, ngoạn thủy dã phàm phiêu.)
- Một vầng riêng chiếu non sông lặng, chợt cười một tiếng đất trời kinh. (Cô luân độc chiếu giang sơn tịnh, tự tiếu nhất thanh thiên địa kinh.)
- Mặc đem ba tấc soi trời đất, một câu hợp lý thử bàn xem. (Nhậm tương tam thốn huy thiên địa, nhất cú lâm cơ thức đạo khan.)
- Gặp tay kiếm khách nên trình kiếm, chẳng phải nhà thơ chớ hiến thơ. (Lộ phùng kiếm khách tu trình kiếm, bất thị thi nhân mạc hiến thi.)
Phụng Lâm liền thôi. Sư để bài tụng:
Đại đạo tuyệt đồng Đại đạo hẳn đồng
Nhậm hướng tây đông Mặc hướng tây đông
Thạch hỏa mạc cập Đá lửa chẳng kịp
Điển quang võng thông Lằn chớp không thông.

*

Đã được Hoàng Bá ấn khả, Sư tìm đến Hà Bắc ở góc nam thành Đông Trấn Châu, gần sông Hô Đà đất Lâm Tế trụ trì một viện nhỏ. Nơi đây Phổ Hóa đã ở trước.
Một hôm, Sư gọi Phổ Hóa, Khắc Phù đến bảo: "Ta muốn ở đây dựng lập Tông chỉ Hoàng Bá, hai ông hãy giúp đỡ ta". Hai vị trân trọng lui ra. Ba ngày sau, Phổ Hóa đến hỏi: "Ba ngày trước Hòa thượng nói gì?" Sư liền đánh. Ba ngày sau, Khắc Phù lại lên hỏi: "Ba ngày trước Hòa thượng đánh Phổ Hóa là sao?" Sư cũng đánh.

[senvang]

Thiền sư Trung Hoa Tập 2

T.s Nghĩa Huyền

__________________________________________________ ______________________________________



Phủ chủ Vương Thường Thị cùng các quan thỉnh Sư đăng tòa. Sư thượng đường bảo:
- Hôm nay sự bất đắc dĩ, Sơn tăng chiều theo nhân tình mới lên tòa này. Nếu nhằm dưới cửa Tổ tông, khen ngợi việc lớn, hẳn là mở miệng chẳng đặng, không có chỗ các ông để chân. Hôm nay, do Thường Thị cố thỉnh, Sơn tăng tạm ẩn cương tông. Trong đây nếu có tác gia (bậc minh sư) chiến tướng liền xổ cờ bày trận đi! đối chúng chứng cứ xem.
Tăng hỏi:- Thế nào là đại ý Phật pháp?
Sư liền hét! Tăng lễ bái. Sư bảo:- Ông Thầy này lại nên bàn luận.
- Thầy tuyên dương gia khúc tông phong ai? nối pháp vị nào?
- Ta ở chỗ Hoàng Bá ba phen thưa hỏi ba lần bị đánh. Vị Tăng suy nghĩ, Sư liền hét! và theo sau đánh, nói:
- Không thể đến trong hư không mà đóng đinh.

*

Có Tọa chủ hỏi:
- Ba thừa và mười hai phần giáo đâu chẳng phải chỉ rõ Phật tánh?
Sư đáp:- Cỏ hoang chưa từng cuốc.
- Phật đâu dối người?
- Phật ở chỗ nào?
Tọa chủ không đáp được. Sư tiếp:
- Ở trước Thường Thị định làm mờ Lão tăng, lui mau! lui mau! làm chướng ngại người khác thưa hỏi. Hôm nay pháp hội vì một đại sự, lại có người thưa hỏi chăng? mau đến hỏi đi. Ông vừa mở miệng đã chẳng dính dáng. Vì sao như thế? Đâu chẳng nghe Thích Tôn nói: "Pháp lìa văn tự, vì chẳng thuộc nhân chẳng ở duyên". Bởi các ông tin chẳng đến, cho nên ngày nay mới dùng phương tiện (cát đằng) sợ e Thường Thị cùng các quan viên lầm Phật tánh ấy, chi bằng hãy lui.
Sư hét một tiếng! nói tiếp: Người gốc tin kém, trọn không có ngày xong, đứng lâu, trân trọng!

*

Sư thượng đường bảo:
- Trên cục thịt đỏ có vô vị chân nhân, thường từ cửa mặt các ông ra vào. Người chưa được chứng cứ hãy xem! xem!
Có vị Tăng ra hỏi:
- Thế nào là vô vị chân nhân?
Sư bước xuống tòa nắm đứng bảo: "Nói! nói!" Vị Tăng ấy suy nghĩ. Sư liền buông ra, nói:
- Vô vị chân nhân là cái gì, cục cứt khô !
Sư liền trở về phương trượng.

[senvang]

Thiền sư Trung Hoa Tập 2

T.s Nghĩa Huyền

__________________________________________________ ______________________________________



Tham vấn buổi chiều, Sư dạy chúng:
- Có khi đoạt nhân chẳng đoạt cảnh. Có khi đoạt cảnh chẳng đoạt nhân. Có khi nhân cảnh đều đoạt. Có khi nhân cảnh đều chẳng đoạt.
Tăng hỏi:- Thế nào là đoạt nhân chẳng đoạt cảnh?
Sư đáp:
- Ngày ấm nẩy sanh gấm trải đất, trẻ con rủ tóc trắng như tơ. (Hú nhật phát sanh phô địa cẩm, anh hài thùy phát bạch như ty.)
- Thế nào đoạt cảnh chẳng đoạt nhân?
- Lệnh vua vừa xuống khắp thiên hạ, tướng quân biên ngoại khói mù tan. (Vương lệnh dĩ hành thiên hạ biến, tướng quân tắc ngoại tuyệt yên trần.)
- Thế nào nhân cảnh đều đoạt?
- Bặt tin Tịnh Phần, riêng ở một chỗ. (Tịnh Phần tuyệt tín, độc xử nhất phương.)
- Thế nào nhân cảnh đều chẳng đoạt?
- Vua lên điện báu, lão quê hát ca. (Vương đăng bảo điện, dã lão âu ca.)
Sư lại bảo:
- Thời nay người học Phật pháp cần yếu có kiến giải chân chánh. Nếu được kiến giải chân chánh thì sanh tử chẳng nhiễm, đi đứng tự do chẳng cần cầu thù thắng mà thù thắng tự đến. Đạo lưu! (đồng đạo, chỉ chúng Tăng) các bậc tiên đức từ xưa đều có con đường đưa người, như Sơn tăng chỉ chỗ cho người. Cốt các ông đừng bị người gạt, cần dùng liền dùng, lại chớ ôm ngờ vực. Hiện nay học giả chẳng được, bệnh tại chỗ nào?. Bệnh tại chỗ chẳng tin. Các ông nếu tự tin chẳng đến, là rộn ràng theo tất cả cảnh chuyển, bị muôn cảnh lôi, lại chẳng được tự do. Các ông nếu hay bặt được tâm luôn luôn chạy tìm, liền cùng Phật, Tổ chẳng khác. Các ông muốn biết được Phật, Tổ chăng? Chính trước mặt các ông hiện nghe pháp ấy vậy. Học nhân tin chẳng đến, liền chạy tìm ra ngoài. Dù có tìm được, cũng chỉ là tướng thù thắng của văn tự, trọn chẳng đặng ý của Phật Tổ sống. Chớ lầm!

[senvang]

Thiền sư Trung Hoa Tập 2

T.s Nghĩa Huyền

__________________________________________________ ______________________________________



Chư Thiền đức! Thời nay chẳng gặp, muôn kiếp ngàn đời luân hồi tam giới, chạy theo cảnh thích rồi phải sanh trong bụng trâu bụng lừa. Đạo lưu! Nhằm chỗ thấy của Sơn tăng cùng Thích-ca không khác. Hiện nay nhiều chỗ ứng dụng, kém thiếu cái gì? Sáu đường thần quang chưa từng cách dứt. Nếu hay thấy được như thế, chỉ một đời làm người vô sự.

*

Đại đức! Ba cõi không yên như trong nhà lửa, đây không phải là chỗ các ông dừng ở lâu, quỉ vô thường giết người trong khoảng chớp mắt chẳng lựa người sang kẻ hèn, người già kẻ trẻ. Các ông muốn cùng Phật Tổ chẳng khác, chỉ chớ tìm kiếm bên ngoài. Trên một tâm niệm thanh tịnh sáng suốt của ông là ngôi nhà Phật pháp thân của ông. Trên một tâm niệm vô phân biệt sáng suốt của ông là ngôi nhà Phật báo thân của ông. Trên một tâm niệm vô sai biệt sáng suốt là ngôi nhà Phật hóa thân của ông. Ba thứ thân này là người hiện nay ở trước mắt nghe pháp của ông. Chỉ không tìm kiếm bên ngoài, liền có công dụng này. Theo các nhà Kinh Luận lấy ba thân này làm nguyên tắc tột cùng. Nhằm chỗ thấy của Sơn tăng thì chẳng phải vậy. Ba thân này là danh ngôn, cũng là ba thứ y. Người xưa nói: "Thân y nghĩa lập, cõi cứ thế bàn". Pháp tánh thân, pháp tánh độ biết rõ là quang ảnh (bóng sáng).

Đại đức! Các ông hãy nhận biết người đùa quang ảnh, là nguồn gốc tất cả chỗ của chư Phật, là chỗ các ông về nhà. Xác thân tứ đại của các ông không biết thuyết pháp, nghe pháp. Gan mật dạ dày ruột không biết thuyết pháp, nghe pháp. Hư không chẳng biết thuyết pháp, nghe pháp Là một cái "riêng sáng hiện bày rõ ràng" ở trước mắt ông, nó biết thuyết pháp, nghe pháp. Nếu thấy được như thế đã cùng Phật, Tổ không khác, chỉ trong tất cả thời đừng cho gián đoạn, chạm mắt đều phải. Chỉ vì tình sanh trí cách, tưởng dấy thể sai. Do đó, luân hồi trong tam giới, chịu các thứ khổ. Nếu nhằm chỗ thấy của Sơn tăng thật là rất sâu, thật là giải thoát.

[senvang]

Thiền sư Trung Hoa Tập 2

T.s Nghĩa Huyền

__________________________________________________ ______________________________________



Đạo lưu! Tâm pháp không hình thông suốt mười phương, ở mắt gọi thấy, ở tai gọi nghe, ở mũi gọi ngửi, ở miệng nói bàn, ở tay nắm bắt, ở chân đi chạy, vốn là một tinh minh phân làm sáu hòa hợp. Một tâm đã không, tùy chỗ giải thoát. Sơn tăng nói thế ấy, ý ở chỗ nào? Chỉ vì tất cả các ông chạy tìm tâm không thể dừng, leo lên cơ cảnh nhàn của cổ nhân. Các ông nhận được chỗ thấy của Sơn tăng, ngồi chặt đầu Phật Báo, Hóa. Hằng mãn tâm thập địa ví như nhận khách làm con. Bậc Đẳng giác là kẻ mang gông xiềng. La-hán, Bích-chi ví như xí uế. Bồ-đề Niết-bàn như cọc cột lừa. Vì sao như thế? Chỉ vì các ông không thấu được ba kỳ kiếp là không, nên có chướng ngại này. Nếu là đạo nhân chân chánh trọn chẳng như thế, chỉ "tùy duyên tiêu nghiệp cũ, hồn nhiên mặc áo xiêm", cần đi thì đi, cần ngồi thì ngồi, tâm không một niệm mong cầu quả Phật. Bởi đâu như thế?. Cổ nhân nói: "Nếu muốn làm việc cầu Phật, Phật là điềm lớn sanh tử".

*

Đại đức! thời giờ đáng tiếc, chỉ tính đến nhà bên lăng xăng học thiền học đạo, nhận danh nhận cú, cầu Phật cầu Tổ, cầu Thiện tri thức độ. Chớ lầm! Các ông sẵn có một cha mẹ, lại cầu vật gì? Các ông tự phản chiếu xem! Cổ nhân nói: "Diễn-nhã-đạt-đa quên mất đầu, tâm cầu dứt sạch liền vô sự".
Đại đức! cần yếu bình thường chớ tạo hình thức. Có một bọn tớ trọc chẳng biết tốt xấu, thấy thần thấy quỉ, chỉ Đông vẽ Tây, thích mưa thích tạnh. Bọn như thế đáng quở trách, có ngày đến trước lão Diêm vương bị nuốt hoàn sắt nóng. Kẻ nam nữ tốt tại gia bị bọn tinh mị dã hồ này mê hoặc, liền tác quái; có ngày quên mất hết những điều cần yếu trong cuộc sống thanh bạch của mình.

[senvang]

Thiền sư Trung Hoa Tập 2

T.s Nghĩa Huyền

__________________________________________________ ______________________________________



Có vị Tăng hỏi:
- Thế nào là chân Phật, chân Pháp, chân Đạo xin Thầy chỉ dạy?
Sư đáp:
- Phật là tâm thanh tịnh, Pháp là tâm sáng suốt, Đạo là mỗi chỗ không ngại. Tịnh, sáng, tuy ba mà một, đều là danh từ suông không thật có. Người chân chánh đạo nhân niệm niệm tâm không gián đoạn. Đại sư Đạt-ma từ phương Tây đến, chỉ tìm cái người chẳng bị người gạt. Nhị Tổ một câu nói liền liễu ngộ, mới biết từ trước uổng dụng công phu. Hiện nay Sơn tăng chỗ thấy cùng Phật Tổ không khác. Nếu trong đệ nhất cú tiến được, kham cùng Phật Tổ làm thầy. Nếu trong đệ nhị cú tiến được, kham cùng trời người làm thầy. Nếu trong đệ tam cú tiến được, tự cứu chẳng xong.
Tăng hỏi:- Thế nào là đệ nhất cú?
Sư đáp:
- Tam yếu ấn khai điểm son hẹp, chưa cho nghĩ nghị chủ khách phân.
(Tam yếu ấn khai chu điểm trách, vị dung nghĩ nghị chủ tân phân.)
- Thế nào là đệ nhị cú?
- Diệu giải đâu cho không đến hỏi, bọt tan nào dễ chặn dòng sông.
(Điệu giải khởi dung vô trước vấn, âu hòa tranh phụ tiệt lưu cơ.)
- Thế nào là đệ tam cú?
- Chỉ xem tượng gỗ đùa trên gác, lôi kéo toàn nhờ người ẩn trong. (con rối)
Sư lại bảo:
- Phàm người diễn xướng tông thừa trong một câu phải đủ ba huyền môn, mỗi huyền môn phải đủ tam yếu. Có quyền có thật, có chiếu có dụng. Các ông làm sao được hội?