Đốn ngộ nhập đạo yếu môn luận

[Thanh Trúc]

– Kinh nói: hai mươi lăm cõi, thế nào là hai mươi lăm cõi?

– Là thọ thân đời sau vậy. Thân đời sau là thọ sanh trong sáu đường. Vì chúng sanh hiện đời tâm mê ưa kết các nghiệp, sau ắt theo nghiệp thọ sanh, cho nên nói đời sau.

– Ở đời nếu có người chí tâm tu hành được cứu kính giải thoát, chứng vô sanh pháp nhẫn, hằng lìa tam giới chẳng thọ thân sau. Người không thọ thân sau là chứng Pháp thân. Pháp thân tức là thân Phật.

– Tên hai mươi lăm cõi làm sao phân biệt?

– Bản thể là một, vì tùy dụng đặt tên nên có rõ ràng hai mươi lăm cõi. Hai mươi lăm cõi là mười điều ác, mười điều lành và năm ấm.

– Thế nào là mười điều ác, mười điều lành?

– Mười điều ác là: sát sanh, trộm cắp, tà dâm, nói dối, nói thêu dệt, nói hai lưỡi, nói hung ác và tham, sân, tà kiến. Mười điều lành là ngược lại chẳng làm mười điều ác trên.

-----------------

vấn :
Kinh vân :Nhị thập ngũ hữu hà giả thị ?

đáp : Thụ hậu hữu thân thị dã, hậu hữu thân giả, tức lục đạo thụ sinh dã, vi chúng sinh hiện thế tâm mê, hảo kế chư nghiệp, hậu tức tùy nghiệp thụ sinh. Cố vân hậu hữu dã, thế nhược hữu nhân chí tu cứu cánh giải thoát, chứng vô sinh pháp nhẫn giả, tức vĩnh li tam giới, bất thụ hậu hữu; bất thụ hậu hữu giả, tức chứng pháp thân. Pháp thân giả, tức thị Phật thân.

vấn : Nhị thập ngũ hữu danh vân hà phân biệt ?

đáp : Bản thể thị nhất, vi tùy dụng lập danh, hiển nhị thập ngũ hữu, nhị thập ngũ hữu : thập ác, thập thiện, ngũ ấm thị

vấn : Vân hà thị thập ác thập thiện ?

đáp : Thập ác sát-đạo-dâm-vọng ngôn-ỷ ngữ-lưỡng thiệt-ác khẩu, nãi chí tham-sân-tà kiến, thử danh thập ác. Thập thiện giả, đãn bất hành thập ác tức thị dã.

-----------------

問。經云 二 十五 有。何 者是。
　
答。受後有身是也。後有身者。即六� �受生也。為眾生現世心迷。好結諸業� ��後即隨業受生。故云 後有也。世若有人志修 究竟解脫。證無生法忍者。即永離三� �。不受後有。不受後有者。即證法身� ��法身者。即是佛身。
　
問。二 十五 有名云 何 分別 。

答。本體是一 。為隨用立名。顯二十五有。二十五� �。十惡．十善．五陰是。
　
問。云 何 是十惡．十善。　

答。十惡。煞．盜．婬．妄言．綺語� �兩舌．惡口。乃至貪．瞋．邪見。此� ��十惡。十善者。但不行十惡即是也。

[Thanh Trúc]

– Trước nói vô niệm mà tôi chưa thông tột?

– Vô niệm là ở tất cả chỗ mà không tâm, không tất cả cảnh, không có những nghĩ cầu, đối các cảnh sắc hằng không khởi động. Được vô niệm gọi là chân niệm. Nếu dùng niệm khởi nghĩ làm niệm là tà niệm, chẳng phải chánh niệm. Vì sao? Vì Kinh nói: “Nếu dạy người lục niệm (niệm Phật, niệm Pháp, niệm Tăng, niệm giới, niệm thí, niệm Thiên) gọi là phi niệm.” Có lục niệm gọi là tà niệm. Không lục niệm gọi là chân niệm. Kinh nói: “Này thiện nam! Chúng ta trụ trong pháp vô niệm được sắc vàng ba mươi hai tướng như thế, phóng hào quang lớn soi khắp các thế giới, công đức không thể nghĩ bàn, Phật còn nói chẳng hết, huống là các thừa mà có thể biết.”
Người được vô niệm, sáu căn không nhiễm, tự nhiên được vào Tri kiến chư Phật. Được như thế, gọi là Phật tạng (kho tàng Phật) cũng gọi là Pháp tạng (kho tàng Pháp) hay bao gồm tất cả Phật, tất cả Pháp. Vì cớ sao? Vì vô niệm vậy. Kinh nói: “Tất cả chư Phật đều từ Kinh này xuất sanh.”

– Đã bảo vô niệm thì câu “vào tri kiến Phật” từ đâu mà lập?

– Từ vô niệm lập. Vì sao? Kinh nói: “Từ gốc vô trụ lập tất cả Pháp.” Lại nói: “Ví như gương sáng, trong gương tuy không hình tượng mà hay hiện muôn vàn hình tượng. Vì sao? Vì gương sáng nên hay hiện muôn vàn hình tượng.” Người học đạo do tâm không nhiễm nên vọng niệm chẳng sanh, tâm ngã nhân diệt, cứu kính thanh tịnh, vì thanh tịnh hay sanh tri kiến vô lượng.

------------------

vấn : Thượng thuyết vô niệm do vị tận quyết ?

đáp : Vô niệm giả, nhất thiết xứ vô tâm thị vô nhất thiết cảnh giới, vô dư tư cầu thị, đối chư cảnh sắc vĩnh vô khởi động thị, tức vô niệm; vô niệm giả, thị danh chân niệm dã, nhược dĩ niệm vi niệm giả tức thị tà niệm phi vi chính niệm. Hà dĩ cố ? Kinh vân : Nhược giáo nhân lục niệm danh vi phi niệm hữu lục niệm danh vi tà niệm, vô lục niệm giả, tức chân niệm. Kinh vân : Thiện nam tử, ngã đẳng trụ ư vô niệm pháp trung, đắc như thị kim sắc tam thập nhị tướng, phóng đại quang minh, chiếu vô dư thế giới bất khả tư nghị công đức. Phật thuyết chi do bất tận, hà huống dư thừa năng tri dã, đắc vô niệm giả, lục căn vô nhiễm cố, tự nhiên đắc nhập chư Phật tri kiến, đắc như thị giả, tức danh Phật tạng, diệc danh Pháp tạng, tức năng nhất thiết Phật nhất thiết Pháp. Hà dĩ cố ? Vi vô niệm cố. Kinh vân : Nhất thiết chư Phật đẳng giai tùng thử Kinh xuất. (*)

vấn : Kí xưng vô niệm nhập Phật tri kiến phục tùng hà lập ?

đáp : Tùng vô niệm lập. Hà dĩ cố ? Kinh vân : tùng vô trụ bản, lập nhất thiết pháp. Hựu vân : dụ như minh giám, giám trung tuy vô tượng, nhi năng hiện vạn tượng. Hà dĩ cố ? Vi giám minh cố, năng hiện vạn tượng, học nhân vi tâm vô nhiễm, cố vọng niệm bất sinh, ngã nhân tâm diệt, tất cánh thanh tịnh, dĩ thanh tịnh cố, năng sinh vô lượng tri kiến.

-----------------

問。上說無念。由未盡決。　

答。無念者。一 切處無心是無 一 切境界。無餘思求是對諸境色永無起� � 。是即無念。無念者。是名真念也。� �以 念為念者。即是邪念。非為正念。何 以 故。經云 。若教人六 念。名為非念。有六 念名為邪念。無六 念者即真念。經云 。善男子。我等住 於無念法中。得如是金色三十二 相。放大光 明。照無餘世 界。不可思議功 德。佛說之 猶不盡。何況餘乘能知也。得無念者� �六 根無染故。自然得入 諸佛知見。得如是者。即名藏。亦名� �藏。即能一 切佛一 切法。何 以故。為無念故。經云 。一 切諸佛等。皆從此經出。　

問。既稱無念。入 佛知見。復從何 立。
　
答。從無念立。何 以 故。經云 。 從無住 本。立一 切法。又云 。喻如明鑑。鑑中雖無像 。而能現萬像 。何 以 故。為鑑明故。能現萬像 。學人為心無染。故妄念不生。我人� �滅。畢竟清淨。以 清淨故。能生無量知見。