Đốn ngộ nhập đạo yếu môn luận

[Thanh Trúc]

*

"tức sắc tức không, tức phàm tức Thánh" là chỗ thấy biết của những vị Đại Bồ tát đã chứng BÌNH ĐẲNG TÁNH TRÍ.

_________

Tâm hữu nhiễm tức sắc, tâm vô nhiễm tức không,
tâm hữu nhiễm tức phàm, tâm vô nhiễm tức thánh;
hựu vân chân không diệu hữu cố tức sắc, sắc bất khả đắc cố tức không.
Kim ngôn không giả, thị sắc tính tự không, phi sắc diệt không.
Kim ngôn sắc giả, thị không tính tự sắc, phi sắc năng sắc dã.

---------------

心有染即色。心無染即空。
心有染即凡。心無染即聖。
又云 。真空妙有故即色。色不可得故即空� �
今言空者。是色性自空。非色滅空。
今言色者。是空性自色。非色能色也� �

[Thanh Trúc]

Sắc & Không _ Phàm & Thánh

[Thanh Trúc]

– Kinh nói: Pháp môn tận (hết) vô tận (không hết) là thế nào?

– Vì hai tánh Không nên thấy nghe không sanh là tận (hết). Tận là các lậu (nguyên nhân sanh tử) hết. Vô tận là ở trong thể vô sanh đầy đủ hằng sa diệu dụng, tùy việc ứng hiện thảy đều đầy đủ, mà trong Bản thể cũng không tổn giảm gọi là vô tận. Ấy là pháp môn tận vô tận vậy. (*)

– Tận cùng vô tận, là một hay khác?

– Thể là một, nói thì có khác.

– Thể là một tại sao nói có khác?

– Một là thể của nói, nói là dụng của thể. Vì tùy sự ứng dụng, nên nói thể đồng mà nói thì khác. Ví như trên trời có một mặt nhật, dưới đất để các thứ chậu chứa nước đầy, trong mỗi chậu đều thấy có mặt nhật. Các mặt nhật trong chậu thảy đều tròn đầy cùng mặt nhật trên trời không sai biệt, nên nói thể đồng. Vì tùy chậu đặt tên nên có sai biệt, do đó có khác. Cho nên bảo thể đồng, nói thì có khác. Các mặt nhật hiện trong chậu đều tròn đầy, so với mặt nhật chánh trên trời không có thua kém, nên nói “vô tận”. (**)

[Thanh Trúc]

*

Vi nhị tính không cố, kiến văn vô sinh thị tận.
Tận giả, chư lậu tận vô tận, vô tận giả, ư vô sinh thể trung cụ hằng sa diệu dụng,
tùy sự ưng hiện, tất giai cụ túc, ư bản thể trung diệc vô tổn giảm, thị danh vô tận,
tức thị "tận vô tận pháp môn" dã.

----------------

為二 性空故。見聞無生是盡。
盡者。諸漏盡。無盡者。於無生體中� � 恒沙妙用。
隨事 應現。悉皆具足。於本體中亦無損減� �是名無盡。
即是盡無盡法門也。

_______________

**

Nhất giả thị thuyết chi thể, thuyết thị thể chi dụng.
Vi tùy sự ưng dụng, cố vân thể đồng thuyết biệt.
Dụ như thiên thượng nhất nhật, hạ trí chủng chủng bồn khí thịnh thuỷ,
nhất nhất khí trung giai hữu ư nhật. Chư khí trung nhật tất giai viên mãn,
dữ thiên thượng nhật diệc vô sai biệt, cố vân thể đồng.
Vi tùy khí lập danh, tức hữu sai biệt.
Sở dĩ hữu biệt, cố vân thể đồng, thuyết tức hữu biệt.
Sở hiện chư nhật tất giai viên mãn ư thượng,
bản nhật diệc vô tổn diệt, cố vân vô tận dã.

----------------

一 者是說之體。說是體之用。
為隨事 應用。故云 體同說別 。
喻如天上一日。下置種種盆器盛水。
一 一 器中皆有於日。諸 器中日悉皆圓滿。
與天上日亦無差別 。故云 體同。
為 隨器立名。即有差別。
所以有別。故云 體同。說即有別 。
所現諸日悉皆圓滿於上。
本日亦無損滅。故云 無盡 也。

[Thanh Trúc]

"Tận - Vô tận Pháp môn"

[Thanh Trúc]

– Kinh nói: “chẳng sanh chẳng diệt”, pháp gì chẳng sanh? pháp gì chẳng diệt?

– Pháp ác chẳng sanh, pháp thiện chẳng diệt.

– Thế nào là ác? Thế nào là thiện?

– Tâm nhiễm lậu (ô nhiễm và trầm luân) là ác. Tâm không nhiễm lậu là thiện. Chỉ không nhiễm không lậu thì pháp ác chẳng sanh. Khi được không nhiễm không lậu thì thanh tịnh tròn sáng, lóng yên thường lặng, cứu kính không dời đổi, ấy gọi là pháp thiện chẳng diệt. Đây tức là chẳng sanh chẳng diệt vậy. (*)

*

– Trong Bồ-tát Giới nói: “chúng sanh thọ Phật giới liền vào vị chư Phật, vị đồng bậc Đại giác rồi, mới thật là con Phật”, nghĩa này thế nào?

– Phật giới là tâm thanh tịnh đó vậy. Nếu có người phát tâm tu hành hạnh thanh tịnh, được tâm không có chỗ thọ, gọi là thọ Phật giới. Chư Phật đời quá khứ đều tu hạnh không thọ thanh tịnh, được thành Phật đạo. Thời nay có người phát tâm tu hạnh không thọ thanh tịnh thì cùng chư Phật đồng công đức đẳng dụng không khác, cho nên nói “vào vị chư Phật”. Như thế, được giác ngộ cùng Phật giác ngộ đồng. Cho nên nói “vị đồng bậc Đại giác rồi, mới thật là con Phật”. Từ tâm thanh tịnh sanh trí, trí thanh tịnh gọi là con chư Phật, cũng gọi là thật con Phật. (**)

[Thanh Trúc]

*

Bất thiện giả, thị nhiễm lậu tâm; thiện pháp giả, thị vô nhiễm lậu tâm.
Đãn vô nhiễm vô lậu, tức thị bất thiện bất sinh.
Đắc vô nhiễm vô lậu thời, tức thanh tịnh viên minh, đạm nhiên thường tịch, tất cánh bất thiên,
thị danh thiện pháp bất diệt dã, thử tức thị bất sinh bất diệt.

----------------

不善者。是染漏心。善法者。是無染� �心。
但 無染無漏。即是不善不生。
得無染無漏時。即清淨圓明。湛然常� �。畢竟不遷。
是名善法不滅也。此即是不生不滅。

____________

**

Phật giới giả, thanh tịnh tâm thị dã.
Nhược hữu nhân phát tâm tu hành thanh tịnh hành, đắc vô sở thụ tâm giả,
danh thụ Phật giới dã.
Quá khứ chư Phật giai tu thanh tịnh vô thụ hành, đắc thành Phật đạo.
Kim hữu thời nhân phát tâm tu vô thụ thanh tịnh hành giả,
tức dữ Phật công đức đẳng, dụng vô hữu dị dã,
cố vân nhập chư Phật vị dã. Như thị ngộ giả,
dữ Phật ngộ đồng. Cố vân vị đồng đại giác dĩ,
chân thị chư Phật tử. Tùng thanh tịnh tâm sinh trí,
trí thanh tịnh danh vi chư Phật tử, diệc danh thử Phật tử.

-----------------

佛戒者。清淨心是也。若有人發心修� �
清淨行。得無所受心者。名受佛戒也� �
過去諸佛皆修清淨無受行。得成佛道� �
今有時人發心修無受清淨行者。
即與佛功德等。用無有異也。
故云入諸佛位也。如是悟者。
與佛悟同。故云 位 同大覺已。
真是諸佛子。從清淨心生智。
智清淨名為諸佛子。亦名此佛子。

[Thanh Trúc]

Bất sinh bất diệt - Tâm không có chỗ thọ.

[Thanh Trúc]

– Nói Phật với Pháp, là Phật có trước hay Pháp có trước? Nếu Pháp có trước thì Pháp ấy do Phật nào nói? Nếu Phật có trước thì nương giáo pháp nào được thành đạo?

– Phật cũng có trước Pháp, cũng có sau Pháp.

– Nhân đâu nói Phật, Pháp có trước sau?

– Nếu căn cứ Pháp tịch diệt mà nói thì Pháp trước Phật sau. Nếu căn cứ Pháp văn tự mà nói thì Phật trước Pháp sau. Vì cớ sao? – Vì tất cả chư Phật đều nhân nơi Pháp tịch diệt mà được thành Phật, tức là Pháp trước Phật sau.

Kinh nói: “Làm thầy chư Phật, ấy là Pháp vậy.” Sau khi thành đạo rồi, Phật mới nói rộng mười hai bộ kinh dẫn dắt giáo hóa chúng sanh, chúng sanh nương nơi pháp Phật giáo hóa tu hành được thành Phật, ấy là Phật trước Pháp sau. (*)

[Thanh Trúc]

*

Vấn :
_ Chỉ thị Phật chi dữ Pháp, vi thị Phật tại tiên, vi thị Pháp tại tiên ? Nhược pháp tại tiên Pháp thị hà Phật sở thuyết ? Nhược Phật tại tiên thừa hà giáo nhi thành đạo ?

Đáp :
_ Phật diệc tại Pháp tiên, diệc tại Pháp hậu.

Vấn :
_ Nhân hà Phật Pháp tiên hậu ?

Đáp :
_ Nhược cứ tịch diệt pháp thị Pháp tiên Phật hậu; nhược cứ văn tự pháp thị Phật tiên Pháp hậu.
Hà dĩ cố ? Nhất thiết chư Phật giai nhân tịch diệt pháp nhi đắc thành Phật tức thị Pháp tiên Phật hậu.
Kinh vân : Chư Phật sở sư sở vi Pháp dã đắc thành đạo dĩ nhiên thuỷ quảng thuyết thập nhị bộ Kinh, dẫn hoá chúng sinh chúng sinh thừa Phật pháp giáo tu hành đắc thành Phật tức thị Pháp tiên Phật hậu dã.

---------------

問。
只是佛之 與法。為是佛在先。為是法在先。若� �在 先。法是何 佛所說。 若佛在先。承何 教而成道。?
　
答。
佛亦在法先。亦在法後。　

問。
因何 佛法先後。?　

答。
若據寂滅法。是法先佛後。若據文字� �。是佛先法後。
何 以 故。一 切 諸佛皆因寂滅法而得成佛。即是法先� �後。
經云 。諸佛所師。所為法也。得成道已。� �始廣說十二 部經。
引化眾生。眾生承佛法教。修 行得成佛。即是法先佛後也。