SỰ TÍCH TÂY DU PHẬT QUỐC
Phần 1

__________________________________________________ _____________________________________



Tại Lãnh-sự Ăng-lê

Sớm mơi bữa 16 Avril, tìm đến phòng quan Lãnh-sự Ăng-lê, đặng hầu ghi trong Thông-hành. Trước phòng-việc Lãnh-sự có một thầy Ấn-độ để lo về vụ ấy. Lại bàn viết của thầy, trao thông-hành. Thầy bảo đóng 5.$00. Thầy thâu tiền rồi, gắn con niêm, nhựt ký, đoạn đem vào cho quan Lãnh-sự ký tên, đóng dấu rồi trao cho tôi. Cám ơn, chào thầy, ra đi thẳng nhà-rồng. Lại phòng bán giấy tàu, nhưng thầy bán giấy nói, mai mua đặng, trở về am nghỉ. Nghĩa là : giấy tàu hạng chót không cần mua sớm, trước hai giờ tàu chạy còn mua đặng.

Một đêm chót cùng huynh đệ

Từ khi lấy đặng giấy thông-hành rồi, thì trong huynh-đệ và chư cô : xuất-gia, cư-sĩ đều có vẻ ưu-bi vì sẽ xa cách một người Thiện-tri-thức. Tôi thấy vậy thì an-ủi mà rằng : Sự du-lịch đất Phật đây chưa phải là một sự hằng-hữu. Nước nhà của mình, mới một mình bần tăng, là Thích-tử Việt-nam, ngày nay đi lễ-bái Thế-tôn thánh địa, nơi Trung-thiên-trước-quốc. Cổ-kim, mới một lần thứ nhứt có cái hạnh-phúc nầy, sao lại không vui, mà lại có sắc buồn-bã là cớ sao ?

Sớm mơi mai, tôi muốn một mình tôi đi êm-ả, xin chư huynh, cô đừng mất công đi đưa làm gì. Tối lại tôi lo ngơi nghỉ, vì mấy ngày rày chạy sở, chạy tần mỏi mê thân-tâm. Tôi cũng có cái ý lánh sự bận bịu. Đến khuya, tôi thức giấc, nghe trống điểm canh ba. Lên chánh-điện, đèn nhang lễ Thánh-tượng và cầu xin để pháp-phục lại Đạo-tràng. Nguyện mặc một cái áo tràng vải dà, theo tục-lệ nước nhà mà đi. Qua đến Tây-thiên sẽ tùy cơ ứng-biến. Đó là đề phòng Ngoại-đạo, e biết pháp-phục mà sanh khó.

Tạm biệt lên đường

Sáu giờ rưỡi mơi, bữa 17 Avril, có xe hơi của cô Diệu-nhẫn ở Lái-thiêu (bà ba Thu) đem đến tiễn-hành. Mở cửa chánh-điện, lễ Thế-tôn thánh-tượng, đoạn ra xe hơi, chư huynh-cô đứng hai bên xe, mà làm lễ tiễn-hành. Tôi và huynh Chí-thông lên xe, có mượn một người Ấn-độ quen ở Lái-thiêu đi xuống Saїgon đổi bạc Ấn-độ giùm.

Xe hơi đi tới đường Catinat là 8 giờ. Anh sáu chà đem vào nhà đổi bạc Ismaёl, đổi. Đoạn gặp một người Ấn-độ trạc lối hai mươi ngoài tuổi, mặc âu-phục, đi ngang qua đây, thấy bọn tôi ăn mặc đồ thầy-tu Ấn-độ, nên dừng chưn hỏi anh sáu chà.

Hai đàng nói chuyện với nhau rồi, thì thầy Ấn-độ âu-phục nói với tôi rằng : Ông đi Madras, không có ai quen, để tôi đem ông lại một người anh em của tôi, đặng nói với y gởi gấm ông tốt hơn. Hạnh-phúc thay, cám ơn người có lòng tốt, đoạn theo chưn ông ta đi lại đường Ohier, ông ta đem tôi vào căn phố 27, thì thấy có một người Xả-tri ngồi nơi bàn-viết, xem người tuổi lối ba mươi. Hai đàng gặp nhau, chuyện vãn, rồi kêu tôi lại gần mà nói rằng : “Ông nầy là Mr. Ramassamy, là phó-hội-trưởng của hội Xả-tri Madras, ổng vui lòng mà gởi gấm ông, ông đừng lo sợ.” Nói rồi, ông ta nói : “Tôi mắc đi làm việc, ông ở đây nói chuyện, đoạn chào mà đi. Ông Ramassamy vui-vẻ mời ngồi, đoạn kêu một thầy Annam làm việc cho hội đến thông ngôn. Đoạn ông Phó-hội-trưởng viết hai cái thơ, viết rồi trao cho tôi và nói với thầy thông-ngôn một chập. Thầy thông nói : “Hai cái thơ một cái trao cho ông Chánh-hội-trưởng khi tàu tới Singapore, vì ổng cũng về Madras, mà ổng đi trước qua Xiêm vì có việc, rồi ổng xuống Singapore mà đáp chuyến tàu nầy mà về Madras. Còn một cái, thì khi ông đến tại thành Ba-la-nại (Bénarès city) tìm lại nhà hội cho vay Madras mà trao, thì ông sẽ đặng an-ổn.” Nói rồi thầy thông chào mà đi lo phận sự. Vì sao mà thầy Ấn-độ âu-phục khi nãy, sẵn lòng đem tôi đi gởi gấm ? Bởi khi nãy, thầy nghe nói ông chủ nhà đổi-bạc Ismaёl không chịu gởi-gấm giùm, vì tôi là thầy tu khác-đạo. Do đó thầy Ấn-độ âu-phục thương đến, nên đem đi gởi gấm. Ismaёl là đạo Hồi-hồi, đối với các chi đạo, thì đạo Hồi-hồi vẫn công kích hết, chẳng một mình đạo Phật mà thôi đâu.

Nhắc lại, ông phó-hội-trưởng Ramassamy có lòng sốt sắng lo thơ từ gởi gấm giùm rồi, ông lại mời ở lại ăn-ngọ, vì ông cũng ăn chay. Căn phố của ông ở cũng gần bên. Ông dẫn lại nhà, thì thấy có bốn người chà ở trong, ông bèn chỉ mấy ảnh mà nói với tôi rằng : “Mấy người nầy cũng về Madras chuyến tàu nầy.” Đoạn cơm đổ vào lá chuối rồi ông mời ngồi lại ăn cơm. Cùng mấy anh chà ăn cơm rồi thì các ảnh lo kêu xe lại chở đồ đi xuống bến tàu.

Chào ông Ramassamy và cảm ơn ông, đoạn ra xe đi với bốn anh chà, và đi và ngó thành phố Saїgon mà từ giã tạm biệt. Tới cầu tàu nhà rồng, bước xuống xe, thẳng lại mua giấy tàu. Thầy bán giấy, xem thông hành y theo luật-lệ, thầy mới dám bán giấy. Trả 70.$00 tiền tàu, lấy giấy quày ra cầu, thấy chư huynh-đệ đứng chực đưa. Tôi thẳng lại, chào nhau và nói : “Chư huynh-đệ không ở Đạo-tràng an-ổn, đi đưa làm chi cho mất thì giờ.”

Đoạn tạm-biệt nhau, tôi lại thang cầu lên tàu, trình giấy cho người gác thang, đặng lên bông (boong) tàu.