Những đoá hoa thiền

[cunconmocoi]

75. Bạch Cư Dị và Điểu Sào Thiền Sư.

Thiền sư Đạo Lâm trú trên cây tùng, do đó người đời gọi là Điểu Sào thiền sư. Một hôm thi sĩ Bạch Cư Dị hướng Đạo Lâm thỉnh giáo:
- Thế nào là đại ý Phật pháp?
- Không làm các điều ác, nguyện làm mọi điều lành.
Bạch Cư Dị nghe rồi bảo thiền sư rằng:
- Nói vậy thì đứa trẻ lên ba cũng biết.
- Tuy là đứa trẻ lên ba cũng biết, nhưng ông lão tám mươi cũng chưa làm được!

Chúng ta đều biết câu "biết khó, làm dễ" nhưng quên mất câu "biết dễ, làm khó"; làm được như thế phỏng được mấy người?

______________

Câu đáp cuối cùng "- Tuy là đứa trẻ lên ba cũng biết, nhưng ông lão tám mươi cũng chưa làm được!" cho ta thấy Điểu Sào chưa phải là "chim" (có thể bay), mà chỉ là con "gấu leo cây". (Hãy còn luẫn quẫn trong Nhân Thiên Thừa).

Với Nhất Thừa thì câu trả lời sẽ là :

_ Giáo điều có vẻ tầm thường này cũng chính là Giáo lý phi phi thường đó !

[cunconmocoi]

64. Vô Ngôn Đồng Tử Kinh.

Quy Sơn hỏi một ông Tăng:
- Xem kinh gì vậy?
- Vô Ngôn Đồng Tử Kinh
- Có mấy cuốn?
- Hai cuốn.
- Đã vô ngôn sao lại chỉ có hai cuốn ?
Ông Tăng không trả lời được.

Vô ngôn tức có thể là 1 cuốn, 2 cuốn, vạn cuốn?

____________

Chỉ là Sư phụ trắc nghiệm Trí Tuệ của đệ tử thôi mà ! Trường hợp này "đèn con gặp gió lớn nên tắt phụp"

[cunconmocoi]

68. Rùa đá nói rồi

Một ông tăng hỏi Cư Độn:
- Thế nào là ý của tổ sư từ Tây sang?
- Đợi rùa đá nói, ta sẽ bảo!
- Rùa đá nói rồi!
- Nói gì với ngươi vậy?

Tự tánh không thể dùng lời để diễn tả được

____________


Một ông tăng hỏi Cư Độn:
- Thế nào là ý của tổ sư từ Tây sang?
- Đợi rùa đá nói, ta sẽ bảo!
- Rùa đá nói rồi!
- Nói gì với ngươi vậy?
- Nói lão sư đưa đò !

[cunconmocoi]

71. Ta chẳng vào địa ngục thì ai vào?

Có người hỏi Triệu Châu:
- Thiền sư mất rồi đi đâu?
- Làm lừa, làm ngựa.
- Sau đó thì sao?
- Ta vào địa ngục.
- Có thể nào một vị thánh tăng như sư phụ sa địa ngục?
- Chính ta là người đầu tiên đi vào!
- Một vị đại thiện tri thức sao vào địa ngục được?
- Nếu ta không vào thì làm sao gặp mà cứu con được?

Nếu chỉ cúng Phật ở chỗ thanh khiết, vậy ở nơi ô uế không có Phật sao? Phật không đâu không có: thiên đường dĩ nhiên là có Phật, nhưng địa ngục lại chẳng là nơi cần Phật hơn sao?

_____________

"Ngã bất nhập Địa ngục, thùy nhập ?"

[cunconmocoi]

73. Gà lạnh lên cây, vịt lạnh xuống nước.

Có ông tăng hỏi Ba Lăng:
- Tổ ý và giáo lý là cùng hay là khác?
- Gà lạnh lên cây, vịt lạnh xuống nước.
(Nhất Nhật Nhất Thiền Ngữ)

Gà vịt đều tìm cách trốn lạnh, nhưng phương pháp thì khác.

___________


Thiền sư cố tình trả lời một câu "nhạt như nước ốc", lại bị soạn giả nêm muối vào.

[cunconmocoi]

76. Tiếng mưa.

Cảnh Thanh hỏi:
- Có tiếng gì ngoài cửa?
Một ông tăng đáp:
- Tiếng mưa rơi!
- Chúng sanh điên đảo mê chạy theo vật.

Câu nói của Cảnh Thanh chỉ: chớ chạy theo ngoại vật, ngoại cảnh, ngoại duyên, ngoại trần.

______________

Cảnh Thanh hỏi:
- Có tiếng gì ngoài cửa?
- Sư phụ muốn là tiếng gì ?

[cunconmocoi]

80. Quan lớn ngốc.

Hai thiền sư Đại Ngu và Ngu Đường được một vị quan to mời đến tiếp kiến. Đến nơi, Ngu Đường nói với vị quan to rằng:
- Ngài vốn thông mẫn có thể học thiền được!
Đại Ngu mắng:
- Nói bậy! Tên quan ngốc này tuy có địa vị cao nhưng biết quái gì về thiền!
Kết quả, viên quan này xây tự viện cho Đại Ngu và theo ông học thiền.

Đại Ngu không bị ngoại cảnh mê hoặc, trong tâm không phân biệt thiện ác, nên tiếp cận với Thiền.

___________

Câu chuyện không hề có Thiền vị gì cả ! Chỉ là quan lại thì đã rành và ngán cái trò siễm nịnh "lên đến cổ". Những kẻ siểm nịnh thường là "cái thùng rổng".

[cunconmocoi]

81. Ngay trước mắt.

Nam Tuyền đang giẫy cỏ trên núi, có vị du tăng muốn đến tham phỏng Nam Tuyền bèn hướng về Nam Tuyền hỏi đường:
- Xin hỏi muốn đến Nam Tuyền thì đi đường nào?
- Cái liềm này ta mua 30 đồng đấy!
- Ta không hỏi cái liềm của lão mà muốn biết đường đến Nam Tuyền.
- Cắt cỏ vừa nhanh vừa sắc.

Chuyện đời thường giống như vậy, có lúc người mình muốn gập ở ngay trước mắt mà mình không biết. Câu đáp một của Nam Tuyền chỉ thể, câu 2 chỉ dụng.

_____________

Câu trả lời của Thiền sư Nam Tuyền là câu hồn nhiên, bộc phát, không cho phép suy lường cân nhắc; nhưng ... rất tiếc đã bị soạn giả suy diễn ra "thể" và "dụng".

[cunconmocoi]

83. Ngồi lâu sanh mệt.

Có ông tăng hỏi Hương Lâm:
- Ý của tổ sư từ Tây sang là gì?
- Ngồi lâu sanh mệt.
(Bích Nham Lục)

--------------

Khi ngồi thì biết là mình ngồi, khi mệt thì biết là mình mệt. Đó là sự tỉnh thức trong mọi quán niệm.
(Long Mãn)

__________

Lời bình của Long Mãn làm cho :

[cunconmocoi]

84. Cây Hoàng Dương.

Đại Tuệ, một bữa cơm chiều, mải tham công án tới mức vong ngã, cầm đũa mà quên cả ăn.
Viên Ngộ nói:
- Người này đã tham được Hoàng Dương Mộc Thiền.
(Nhất Nhật Nhất Thiền Ngữ)

-------------

Cây hoàng dương là cây cứng nhưng không mọc cao, theo truyền thuyết thì càng mọc cao gỗ càng kém nên tỷ dụ cho thiền cảnh "chết đi nhưng chưa sống lại.”

__________