Những đoá hoa thiền

[cunconmocoi]

427 Vì một người.

Vân Nham hỏi Bách Trượng:
- Thiền sư cả ngày bận rộn vì ai vậy?
- Vì một người.
- Sao không bảo hắn tự làm?
- Hắn không có công cụ.
(Thiền Cơ)

______________

[cunconmocoi]

429 Con hổ.

Trí Kiên, Quy Tông theo Nam Tuyền đi vân du. Một hôm trên đường gập một con hổ đi ngang qua. Nam Tuyền hỏi:
- Vừa gập hổ, thấy giống cái gì?
Quy Tông đáp:
- Giống con mèo nhỏ.
Trí Kiên đáp:
- Giống con chó nhỏ.
Và hỏi ngược lại Nam Tuyền, Nam Tuyền đáp:
- Ta thấy là một con vật lớn.
(Thiền Cơ)

______________

Còn các bạn, các bạn sẽ gọi đó là gì ???

[cunconmocoi]

431 Tên bán dưa ở Qua Châu.

Nham Đầu dẫn La Sơn đi tìm đất lập tháp. Đi được một quãng La Sơn gọi:
- Thiền Sư!
- Cái gì?
- Lô đất này đẹp không?
- À! gã bán dưa ở Qua Châu.
(Thiền Cơ)

_____________

[cunconmocoi]

433 Ba vị Bồ tát.

Có ông tăng hỏi Trường Sa Cảnh Sầm:
- Thế nào là Văn Thù?
- Tường vách, gạch ngói.
- Thế nào là Quán Âm?
- Âm thanh, ngôn ngữ.
- Thế nào là Phổ Hiền?
- Tâm chúng sanh.
- Thế nào là Phật?
- Là sắc thân chúng sanh.
- Hà sa chư Phật đều cùng một thể, vì sao có nhiều tên?
- Từ nhãn, nhĩ, tâm về nguồn lần lượt gọi là Văn Thù, Quán Âm, Phổ Hiền. Văn Thù là Diệu quán sát trí, Quán Âm là đại Từ, Phổ Hiền là Vô vi diệu hạnh của Phật.
(Minh Tâm Kiến Tánh Thoại Thiền Tông)

_______________

[cunconmocoi]

434 Oanh hót.

Có một ông tăng đọc kinh Pháp Hoa, gặp câu: " Chư pháp bản tịch diệt" bèn khởi nghi tình, ngày đêm không ngừng tham cứư. Bỗng nhiên nghe tiếng chim oanh hót hoảng nhiên đại ngộ bèn viết một bài kệ:

諸 法 從 本 來
Chư pháp tòng bản lai
皆 自 寂 滅 相
Giai tự tịch diệt tướng
春 至 百 花 開
Xuân chí bách hoa khai
黄 鶯 啼 柳 下
Hoàng oanh đề liễu hạ

Các pháp từ xưa nay
Tướng vốn tự tịch diệt
Xuân đến trăm hoa cười
Dưới liễu Oanh ríu rít.
(Minh Tâm Kiến Tánh Thoại Thiền Tông)

_____________

[cunconmocoi]

435 Nghe tiếng ếch.

Cư sĩ Trương Cửu Thành, có một lần tham cứu một công án, bỗng nhiên nghe tiếng ếch kêu, lập tức đại ngộ, bèn viết hai câu kệ:

春 天 月 夜 一 聲 蛙
Xuân thiên nguyệt dạ nhất thanh oa
撞 破 乾 坤 共 一 家
Tràng phá càn khôn cộng nhất gia

Đêm xuân trăng sáng, một tiếng ếch kêu
Khua vang vũ trụ.
(Minh Tâm Kiến Tánh Thoại Thiền Tông)

______________

[cunconmocoi]

439 Sọt tre.

- Trời mưa nhà dột rồi kìa! Mau mang vật gì lại hứng!
Có chú tiểu nghe sư phụ hô hoán vội mang một cái sọt tre lại. Một ông tăng nghĩ sọt tre không thể đựng nước bèn chạy đi tìm một cái chậu mang lại. Sư phụ bèn khen chú tiểu cơ phong linh mẫn.
(Nhất Nhật Nhất Thiền Ngữ)

______________

[cunconmocoi]

440 Bài Kệ Của Tô Đông Pha.

Thi sĩ Tô Đông Pha (1030-1101) đi Lư Sơn chơi, tham kiến Thường Tổng hòa thượng ở Long Hưng Tự. Hai người bàn luận về Vô Tình thuyết pháp suốt đêm. Đến gần sáng Tô Đông Pha hoát nhiên khế ngộ bèn làm một bài kệ:

溪 聲 盡 是 廣 長 舌
Khê thanh tận thị quảng trường thiệt
山 色 無 非 清 淨 身
Sơn sắc vô phi thanh tịnh thân
夜 來 八 萬 四 千 偈
Dạ lai bát vạn tứ thiên hạt
他 日 如 何 舉 似 人
Tha nhật như hà cử tự nhân

Mầu sắc núi chính thân thanh tịnh
Tiếng suối reo, tướng lưỡi rộng dài
Đêm tham tám vạn bốn ngàn kệ
Ngày sau sao chỉ được cho người?
(Ngộ Không dịch)

Về sau Tuyết Đường (1062-1120) đọc bài kệ này cho rằng những chữ tận thị, vô phi, dạ lai tha nhật đều là dư thừa nên bỏ. Bài kệ trở thành:

Khê thanh quảng trường thiệt
Sơn sắc thanh tịnh thân
Bát vạn tứ thiên hạt
Như hà cử tự nhân.
Sắc núi thân thanh tịnh
Suối reo lưỡi rộng dài
Tám vạn bốn ngàn kệ
Làm sao chỉ cho người.

Bạch Ẩn (1685-1768) lại nói tướng lưỡi rộng dài, thanh tịnh thân cũng phải bỏ, chỉ cần tiếng suối reo và mầu sắc núi là đủ. Hòa Sơn lại còn tiến thêm một chút nữa, tiếng suối reo, mầu sắc núi cũng không cần, chỉ cần một tiếng "hừ".
(Nhất Nhật Nhất Thiền Ngữ)

[cunconmocoi]

436 Giảng Kinh Niết Bàn.

Thượng tọa Thái Nguyên Phu về ở Duy Dương. Trần thượng thư lưu lại nhà để cung dưỡng. Một hôm ông nói với thượng thư rằng:
- Ngày mai ta sẽ giảng kinh Đại Niết Bàn để báo đáp thượng thư.
Hôm sau thăng tòa. Rất lâu, cầm thước vẩy một cái, nói:
- Ta được nghe như vầy
ngưng lại, rồi gọi:
- Thượng thư!
- Dạ
- Nhất thời Phật tại.
Nói rồi thoát khứ.
(Minh Tâm Kiến Tánh Thoại Thiền Tông)

_____________

Cụm từ "thoát khứ" có nghĩa là "bỏ xác mà về", ý nói vị này đã làm chủ sự sống chết, còn có nhập Niết bàn hay không lại là chuyện khác (chứ không phải là làm như vậy là giảng Kinh Đại Niết Bàn !)

[cunconmocoi]

441 Thân, tâm là một.

Có một lần Đại Huệ ngắm một bức tranh vẽ hài cốt dưới có đề hàng chữ:
- "Thây tại chỗ này, còn người ở đâu?
Mới hay, linh hồn chẳng ở túi da"

Bèn nói rằng:
- Đây đâu phải là Phật pháp mà là kiến giải của ngoại đạo!
Lập tức cầm bút lên viết:
"Cốt đâu, người đó.
Linh hồn túi da, túi da linh hồn".

(Nhất Nhật Nhất Thiền Ngữ)

_____________