Kinh Duy Ma Cật chữ Hán + Hán Việt + Việt dịch

[Thanh Trúc]

Kinh Duy Ma Cật

55

__________________________________________________ _____________________________________

VII. Quán Chúng Sinh Phẩm.

[Thanh Trúc]

Kinh Duy Ma Cật.................................................. .................................................. ......................55
__________________________________________________ _____________________________________

VII PHẨM QUÁN CHÚNG SANH (1)

Lúc bấy giờ Ngài Văn Thù Sư Lợi hỏi ông Duy Ma Cật rằng :
- Bồ Tát quán sát chúng sanh phải thế nào ?

Ông Duy Ma Cật đáp :
- Ví như nhà huyễn thuật thấy người huyễn của mình hóa ra, Bồ Tát quán sát chúng sanh cũng như thế. Như người trí thấy trăng dưới nước, thấy mặt trong gương, như ánh nắng dợn, như vang của tiếng, như mây giữa hư không, như bọt nước, như bóng nổi, như cây chuối bền chắc, như chớp dừng lâu, như đại thứ năm (2), như ấm thứ sáu (3), như tình (căn) thứ bảy (4), như nhập thứ mười ba (5), như giới thứ mười chín (6). Bồ Tát quán sát chúng sanh cũng như thế.

Như sắc chất cõi vô sắc (7), như mộng lúa hư, như thân kiến của Tu đà hoàn (8), như sự nhập thai của A na hàm (9), như tam độc của A la hán (10), như tham giận phá giới của Bồ Tát chứng Vô sanh nhẫn, như tập khí phiền não của Phật, như người mù thấy sắc tượng, như hơi thở ra vào của người nhập Diệt tận định (11), như dấu chim giữa hư không, như con của đàn bà không sanh đẻ (Thạch nữ) (12), như phiền não của người huyễn hóa, như cảnh chiêm bao khi đã thức, như người diệt độ thọ lấy thân, như lửa không khói. Bồ Tát quán sát chúng sanh cũng như thế đó.

Ngài Văn Thù Sư Lợi hỏi :
- Nếu Bồ Tát quán sát như thế phải thật hành lòng từ thế nào ?

[Thanh Trúc]

Kinh Duy Ma Cật

56

__________________________________________________ _____________________________________

VII. Quán Chúng Sinh Phẩm.

[Thanh Trúc]

Kinh Duy Ma Cật.................................................. .................................................. ......................56
__________________________________________________ _____________________________________



Ông Duy Ma Cật đáp rằng :
- Bồ Tát quán sát như thế rồi phải tự nghĩ rằng : “Ta phải vì chúng sanh nói pháp như trên, đó là lòng từ chân thật. Thật hành lòng từ tịch diệt, bởi vì không sanh. Thật hành lòng từ không nóng bức, bởi không có phiền não. Thật hành lòng từ bình đẳng, bởi ba đời như nhau. Thật hành lòng từ không đua tranh, bởi không có khởi. Thật hành lòng từ không hai, bởi trong ngoài (căn trần) không hiệp. Thật hành lòng từ không hoại, bởi hoàn toàn không còn. Thật hành lòng từ kiên cố, bởi lòng không hủy hoại. Thật hành lòng từ thanh tịnh, bởi tánh các pháp trong sạch. Thật hành lòng từ vô biên, vì như hư không. Thật hành lòng từ A la hán, vì phá các giặc kiết sử (13). Thật hành lòng từ Bồ Tát, vì an vui chúng sanh. Thật hành lòng từ Như Lai, vì đặng tướng như như. Thật hành lòng từ của Phật, vì giác ngộ chúng sanh. Thật hành lòng từ tự nhiên, vì không nhơn đâu mà đặng.

Thật hành lòng từ Bồ Đề, chỉ có một vị. Thật hành lòng từ vô đẳng (không chi sánh bằng), vì đoạn các ái kiến. Thật hành lòng từ đại bi, dẫn dạy cho pháp Đại thừa. Thật hành lòng từ không nhàm mỏi, quán không, vô ngã. Thật hành lòng từ pháp thí, không có luyến tiếc. Thật hành lòng từ trì giới, để hóa độ người phá giới. Thật hành lòng từ nhẫn nhục, để ủng hộ người và mình. Thật hành lòng từ tinh tấn, để gánh vác chúng sanh. Thật hành lòng từ thiền định, không thọ mùi thiền. Thật hành lòng từ trí tuệ, đều biết đúng nhịp. Thật hành lòng từ phương tiện, thị hiện tất cả. Thật hành lòng từ không ẩn dấu, lòng ngay trong sạch. Thật hành lòng từ thâm tâm, không có hạnh xen tạp. Thật hành lòng từ không phỉnh dối, không có lừa gạt. Thật hành lòng từ an vui, làm cho tất cả được sự an vui của Phật. Lòng từ của Bồ Tát là như thế đó.

Ngài Văn Thù Sư Lợi hỏi :

- Sao gọi là lòng bi ?

- Bồ Tát làm công đức gì cốt để cho chúng sanh.

[Thanh Trúc]

Kinh Duy Ma Cật

57

__________________________________________________ _____________________________________

VII. Quán Chúng Sinh Phẩm.

[Thanh Trúc]

Kinh Duy Ma Cật.................................................. .................................................. ......................57
__________________________________________________ _____________________________________



- Sao gọi là lòng hỷ ?

- Có lợi ích đều hoan hỷ, không hối hận.

- Sao gọi là lòng xả ?

- Những phước báu đã làm, không có lòng hy vọng.

Ngài Văn Thù Sư Lợi lại hỏi :
- Sự sanh tử đáng sợ, Bồ Tát phải y nơi đâu ?

Ông Duy Ma Cật đáp :
- Bồ Tát ở trong sanh tử đáng sợ đó, phải y nơi sức công đức của Như Lai.

Ngài Văn Thù Sư Lợi lại hỏi :
- Bồ Tát muốn y sức công đức của Như Lai, phải trụ nơi đâu ?

- Bồ Tát muốn y sức công đức của Như Lai, phải trụ nơi chỗ độ thoát tất cả chúng sanh.

Lại hỏi :
- Muốn độ chúng sanh phải trừ những gì ?

- Muốn độ chúng sanh phải trừ phiền não.

- Muốn trừ phiền não phải thật hành những gì ?

- Phải thật hành chánh niệm.

- Thế nào là thật hành chánh niệm ?

[Thanh Trúc]

Kinh Duy Ma Cật

58

__________________________________________________ _____________________________________

VII. Quán Chúng Sinh Phẩm.

[Thanh Trúc]

Kinh Duy Ma Cật.................................................. .................................................. ......................58
__________________________________________________ _____________________________________



- Phải thật hành pháp không sanh không diệt.

- Pháp gì không sanh, pháp gì không diệt ?

- Pháp bất thiện không sanh, pháp thiện không diệt.

- Pháp thiện và pháp bất thiện lấy gì làm gốc ?

- Thân là gốc.

- Thân lấy gì làm gốc ?

- Tham dục là gốc.

- Tham dục lấy gì làm gốc ?

- Hư vọng phân biệt là gốc.

- Hư vọng phân biệt lấy gì làm gốc ?

- Tưởng điên đảo là gốc.

- Tưởng điên đảo lấy gì làm gốc ?

- Không trụ (14) là gốc.

[Thanh Trúc]

Kinh Duy Ma Cật

59

__________________________________________________ _____________________________________

VII. Quán Chúng Sinh Phẩm.

[Thanh Trúc]

Kinh Duy Ma Cật.................................................. .................................................. ......................59
__________________________________________________ _____________________________________


- Không trụ lấy gì làm gốc ?

- Không trụ thì không gốc.
Thưa Ngài Văn Thù Sư Lợi, ở nơi “gốc không trụ mà lập tất cả pháp”.

Bấy giờ trong nhà ông Duy Ma Cật có một Thiên nữ thấy các vị trời, người đến nghe pháp, liền hiện thân ra tung rải hoa trời trên mình các vị Bồ Tát và Đại đệ tử. Khi hoa đến mình các vị Bồ Tát đều rơi hết, đến các vị Đại đệ tử đều mắc lại. Các vị Đại đệ tử dùng hết thần lực phủi hoa mà hoa cũng không rớt.

Lúc ấy, Thiên nữ hỏi Ngài Xá Lợi Phất :
- Tự sao mà phủi hoa ?

Xá Lợi Phất nói :
- Hoa này không như pháp nên phủi.

- Chớ bảo hoa này là không như pháp. Vì sao ? Hoa này nó không có phân biệt, tự Nhân giả phân biệt đó thôi ! Nếu người xuất gia ở trong Phật pháp có phân biệt là không như pháp, nếu không phân biệt là như pháp. Đấy, xem các vị Bồ Tát, hoa có dính đâu ? Vì đã đoạn hết tưởng phân biệt. Ví như người lúc hồi hộp sợ, thời phi nhơn mới thừa cơ hại đặng. Như thế, các vị Đại đệ tử vì sợ sanh tử nên sắc thinh, hương, vị, xúc mới thừa cơ được, còn người đã lìa được sự sợ sệt thì tất cả năm món dục không làm chi đặng. Do tập khí kiết sử chưa dứt hết nên hoa mới mắc nơi thân thôi, còn người kiết tập (15) hết rồi, hoa không mắc được.