Kinh Duy Ma Cật chữ Hán + Hán Việt + Việt dịch

[Thanh Trúc]

Kinh Duy Ma Cật.................................................. .................................................. ......................45
__________________________________________________ _____________________________________



Phi phàm phu hạnh, phi hiền thánh hạnh. Thị Bồ Tát hạnh.

Phi cấu hạnh, phi tịnh hạnh. Thị Bồ Tát hạnh.

Tuy quá ma hạnh, nhi hiện hàng phục chúng ma. Thị Bồ Tát hạnh.

Cầu nhất thiết trí, vô phi thời cầu. Thị Bồ Tát hạnh.

Tuy quán chư pháp bất sinh, nhi bất nhập chánh vị. Thị Bồ Tát hạnh.

Tuy quán thập nhị duyên khởi, nhi nhập chư tà kiến. Thị Bồ Tát hạnh.

Tuy nhiếp nhất thiết chúng sinh, nhi bất ái trước. Thị Bồ Tát hạnh.

Tuy nhạo viễn ly, nhi bất y thân tâm tận. Thị Bồ Tát hạnh.

Tuy hành tam giới, nhi bất hoại pháp tánh. Thị Bồ Tát hạnh.

Tuy hành ư không, nhi thực chúng đức bổn. Thị Bồ Tát hạnh.

Tuy hành vô tướng, nhi độ chúng sinh. Thị Bồ Tát hạnh.

Tuy hành vô tác, nhi hiện thọ thân. Thị Bồ Tát hạnh.

Tuy hành vô khởi, nhi khởi nhất thiết thiện hạnh. Thị Bồ Tát hạnh.

[Thanh Trúc]

Kinh Duy Ma Cật.................................................. .................................................. ......................45
__________________________________________________ _____________________________________


Không phải hạnh phàm phu, không phải hạnh Hiền thánh là hạnh Bồ Tát.

Không phải hạnh nhơ, không phải hạnh sạch là hạnh Bồ Tát.

Tuy vượt khỏi hạnh ma mà hiện các việc hàng phục ma là hạnh Bồ Tát.

Cầu nhứt thiết trí, không cầu sái thời (14) là hạnh Bồ Tát.

Dù quán các pháp không sanh mà không vào chánh vị (chơn như) là hạnh Bồ Tát.

Quán mười hai duyên khởi(15) mà vào các tà kiến là hạnh Bồ Tát.

Nhiếp độ tất cả chúng sanh mà không mê đắm chấp trước là hạnh Bồ Tát.

Ưa xa lìa mà không nương theo sự dứt đoạn thân tâm là hạnh Bồ Tát.

Tuy ở trong ba cõi mà không hoại pháp tánh là hạnh Bồ Tát.

Tuy quán “không” mà gieo trồng các cội công đức là hạnh Bồ Tát.

Dù thật hành vô tướng mà cứu độ chúng sanh là hạnh Bồ Tát.

Dù thật hành vô tác mà quyền hiện thọ thân là hạnh Bồ Tát.

Dù thật hành vô khởi (16) mà khởi tất cả hạnh lành là hạnh Bồ Tát.

[Thanh Trúc]

Kinh Duy Ma Cật

46

__________________________________________________ _____________________________________

V. Văn-Thù-Sư-Lợi vấn tật .

[Thanh Trúc]

Kinh Duy Ma Cật.................................................. .................................................. ......................46
__________________________________________________ _____________________________________


Tuy hành Lục ba-la-mật, nhi biến tri chúng sinh tâm, tâm số pháp. Thị Bồ Tát hạnh.

Tuy hành Lục thông, nhi bất tận lậu. Thị Bồ Tát hạnh.

Tuy hành Tứ vô lượng tâm, nhi bất tham trước sinh ư Phạm thế. Thị Bồ Tát hạnh.

Tuy hành Thiền định giải thoát Tam-muội, nhi bất tùy thiền sinh. Thị Bồ Tát hạnh.

Tuy hành Tứ niệm xứ, bất tất cánh vĩnh ly thân, thọ, tâm, pháp. Thị Bồ Tát hạnh.

Tuy hành Tứ chánh cần, nhi bất xả thân, tâm tinh tấn. Thị Bồ Tát hạnh.

Tuy hành Tứ như ý túc, nhi đắc tự tại thần thông. Thị Bồ Tát hạnh.

Tuy hành Ngũ căn, nhi phân biệt chúng sinh chư căn lợi độn. Thị Bồ Tát hạnh.

Tuy hành Ngũ lực, nhi lạc cầu Phật Thập lực. Thị Bồ Tát hạnh.

Tuy hành Thất giác phần, nhi phân biệt Phật chi trí huệ. Thị Bồ Tát hạnh.

Tuy hành Bát chánh đạo, nhi lạc hành vô lượng Phật đạo. Thị Bồ Tát hạnh.

Tuy hành chỉ quán trợ đạo chi pháp, nhi bất tất cánh đọa ư tịch diệt. Thị Bồ Tát hạnh.

Tuy hành chư Pháp bất sinh bất diệt, nhi dĩ tướng hảo trang nghiêm kỳ thân. Thị Bồ Tát hạnh.

[Thanh Trúc]

Kinh Duy Ma Cật.................................................. .................................................. ......................46
__________________________________________________ _____________________________________


Dù thật hành sáu pháp ba la mật (l7) mà biết khắp các tâm, tâm sở của chúng sanh là hạnh Bồ Tát.

Dù thật hành sáu pháp thần thông mà không dứt hết lậu hoặc(18) (phiền não) là hạnh Bồ Tát.

Dù thật hành bốn tâm vô lượng mà không tham đắm sanh về cõi Phạm Thế (Phạm thiên) là hạnh Bồ Tát.

Dù thật hành thiền định, giải thoát, tam muội, mà không theo thiền định thọ sanh là hạnh Bồ Tát.

Dù thật hành bốn pháp niệm xứ mà không hoàn toàn lìa hẳn thân, thọ, tâm, pháp là hạnh Bồ Tát.

Dù thật hành bốn pháp chánh cần mà không rời thân tâm tinh tấn là hạnh Bồ Tát.

Dù thật hành bốn pháp như ý túc mà đặng thần thông tự tại là hạnh Bồ Tát.

Dù thật hành năm căn mà phân biệt rành rẽ các căn lợi độn của chúng sanh là hạnh Bồ Tát.

Dù thật hành năm lực mà ưa cầu thập lực của Phật là hạnh Bồ Tát.

Dù thật hành bảy pháp giác chi mà phân biệt rõ rệt trí tuệ của Phật là hạnh Bồ Tát.

Dù thật hành tám pháp chánh đạo mà ưa tu vô lượng Phật đạo là hạnh Bồ Tát.

Dù thật hành các pháp chỉ quán trợ đạo mà trọn không thiên hẳn nơi tịch diệt (Niết bàn) là hạnh Bồ Tát.

Dù thật hành các pháp bất sanh bất diệt, mà dùng tướng hảo trang nghiêm thân mình là hạnh Bồ Tát.

[Thanh Trúc]

Kinh Duy Ma Cật

47

__________________________________________________ _____________________________________

V. Văn-Thù-Sư-Lợi vấn tật .

[Thanh Trúc]

Kinh Duy Ma Cật.................................................. .................................................. ......................47
__________________________________________________ _____________________________________



Tuy hiện Thanh văn, Bích chi Phật oai nghi, nhi bất xả Phật Pháp. Thị Bồ Tát hạnh.

Tuy tùy chư pháp cứu cánh tịnh tướng, nhi tùy sở ưng vi hiện kỳ thân. Thị Bồ Tát hạnh.

Tuy quán chư Phật quốc độ vĩnh tịch như không, nhi hiện chủng chủng thanh tịnh Phật độ. Thị Bồ Tát hạnh.

Tuy đắc Phật đạo, chuyển ư Pháp luân, nhập ư Niết-bàn, nhi bất xả ư Bồ Tát chi đạo. Thị Bồ Tát hạnh.

Thuyết thị ngữ thời, Văn-thù-sư-lợi sở tương Đại chúng, kỳ trung bát thiên thiên tử, giai phát A-nậu-đa-la Tam-miệu Tam-bồ-đề tâm.

[Thanh Trúc]

Kinh Duy Ma Cật.................................................. .................................................. ......................47
__________________________________________________ _____________________________________



Dù hiện oai nghi theo Thanh Văn, Duyên Giác mà không rời Phật pháp là hạnh Bồ Tát.

Dù tùy theo tướng hoàn toàn thanh tịnh của các pháp mà tùy theo chỗ sở ứng hiện thân là hạnh Bồ Tát.

Dù quán sát cõi nước của chư Phật trọn vắng lặng như hư không mà hiện ra rất nhiều cõi Phật thanh tịnh là hạnh Bồ Tát.

Dù chứng đặng quả Phật, chuyển Pháp luân, nhập Niết bàn mà không bỏ đạo Bồ Tát là hạnh Bồ Tát vậy.

Khi ông Duy Ma Cật nói những lời ấy rồi, cả đại chúng đi theo ngài Văn Thù Sư Lợi, trong đó tám nghìn vị Thiên tử đều phát tâm Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác.

[Thanh Trúc]

Chú thích của phẩm V


1. Văn Thù Sư Lợi : (Manjusri) Tàu dịch là Diệu Đức, nghĩa là đầy đủ ba đức lớn : 1)Tín, 2)Hạnh, 3)Trí. Ngài chứng đặng thật trí, liễu ngộ Phật tánh, thông đạt chỗ huyền bí của các pháp, nên đứng đầu trong hàng môn sanh của Phật.

2. 62 món kiến chấp : Đã giải ở phẩm III số 43.

3. Tìm nơi tâm hạnh của chúng sanh : Ý nói giải thoát triền phược đồng một chơn tánh, nên không phải ngoài vọng có chơn, ngoài phàm phu triền phược mà có chư Phật giải thoát.

4. Vào nơi quá khứ : Ý nói an ủi vị Bồ Tát có bịnh ăn năn lỗi trước, nhưng không nói lỗi ấy có thật tánh thường còn đi vào nơi quá khứ, vì muốn phá trừ các tướng chấp thường kia.

5. Chấp ngã : Quan niệm thân tâm là thật.

6. Ngã tưởng : vọng tưởng so đo suy nghĩ cho thân tâm có cái chủ tể thường còn chơn thật.

7. Chúng sanh tưởng : vọng tưởng cố chấp cho chúng sanh là thực có.

8. Pháp tưởng : Tưởng niệm các pháp do nhơn duyên hợp thành, không tự chủ, không thật có.

9. Pháp trong và ngoài : Là căn, trần, hay tâm, cảnh.

10. Diệt thọ thủ chứng : Nhập diệt tận định, dứt hết các tâm niệm tư tưởng xúc, thọ để chứng lấy cảnh Niết bàn an vui. Tức lối cầu chứng của hàng Nhị thừa, vì thấy cảnh vật phiền tạp, chúng sanh vô số điên đảo khó bề giáo hóa chuyển đổi được, nên lánh vào cảnh giới an lặng riêng vui.

11. Chấp trong và chấp ngoài : Trong là vọng tưởng, ngoài là các pháp. Cả hai đều là hư vọng giả dối, nên trọn không chỗ đặng.

12. Đại bi ái kiến : Là thấy có chúng sanh khổ sanh tâm ái trước, mà khởi lòng đại bi ra sức tế độ. Đó là các hàng Bồ Tát quyền thừa chưa dứt trừ phiền não, còn mê sự mê lý, mà vận lòng từ bi ra cứu độ chúng sanh nên còn chấp tướng người bị độ, mình hay độ, thường sanh ra tư tưởng nhàm chán mỏi mệt.

[Thanh Trúc]

13. Khách trần phiền não : Phiền não tánh cách nó không chơn thật thường hằng, khi khởi khi diệt, cũng như người khách thường qua lại đó đây, không phải thường an trú như chủ gia; lại nó như bụi trần thường xao động luôn, không đứng lặng như hư không, gọi là khách trần phiền não.

14. Không cầu sái thời : Chưa được nhứt thiết trí mà cầu chứng bản thể trung đạo là cầu sái thời, nếu trái lại là không cầu sái thời.

15. Mười hai duyên khởi : Tức là 12 nhơn duyên phối hợp sanh khởi các pháp :
_ 1) Vô minh : không rõ được bổn tánh.
_ 2) Hành : Hành nghiệp là những nghiệp lực phiền não trong tâm niệm.
_ 3) Thức : chỉ cho A lại da thức.
_ 4) Danh sắc : các cảm giác tư tưởng về phần tâm và các căn về hình sắc.
_ 5) Lục nhập : Sáu căn nhập với sáu trần.
_ 6) Xúc : Sáu căn xúc đối sáu trần.
_ 7) Thọ : Lãnh nạp những cảnh tốt xấu khổ vui.
_ 8) Ái : Tham mến những vật tốt đẹp.
_ 9) Thủ : Đắm trước tham cầu những cảnh ngũ trần.
_ 10) Hữu : vì sự tham cầu nên tạo những nghiệp nhân thiện, ác, phải chịu quả báo trong ba cõi.
_ 11) Sanh : Do nghiệp nhân thiện, ác, nên phải thọ sanh trong sáu đường.
_ 12) Lão tử : Sau khi thọ sanh, thân ngũ ấm lần lần già chết.

16. Vô khởi : Cũng gọi là Vô sanh. Quán các pháp như huyễn như hóa, không có cái nhơn sanh khởi.

17. Sáu pháp Ba la mật :
_ 1) Bố thí,
_ 2) Trì giới,
_ 3)Nhẫn nhục,
_ 4) Tinh tấn,
_ 5) Thiền định,
_ 6) Trí tuệ.

18. Lậu hoặc : Các phiền não mê lầm làm cho rơi lọt trong 3 cõi.