Tổ lại nói: “Khi xưa Đạt Ma Đại Sư mới tới xứ này, vì người ta chưa đủ lòng tin, nên mới truyền y bát để làm tín thể (vật làm tin) đời đời truyền nhau thành pháp tắc, lấy tâm truyền tâm đều bảo tự ngộ tự giải, từ xưa Phật Phật chỉ truyền bản thể, Tổ Tổ mật phó bản tâm. Y bát là mối tranh giành, tới đời ngươi phải ngưng truyền. Nếu truyền y bát là việc rất nguy hiểm, ngươi phải đi cho mau, kẻo có người ám hại”.
Huệ Năng bạch rằng: “Đi xứ nào?”
Tổ nói: “Gặp Hoài thì ngừng, gặp Hội thì ẩn”.
Canh ba lãnh y bát xong, Huệ Năng được Ngũ Tổ đưa đến bến đò Cửu Giang. Xuống thuyền Huệ Năng giành chèo. Tổ nói: “Đúng ra ta phải độ”. Huệ Năng nói: “Khi mê thì Thầy độ, ngộ rồi tự độ”. (Độ có hai nghĩa: 1-Cứu độ. 2-Đưa đò). Nói độ là một , nhưng chổ dùng chẳng đồng. Huệ Năng sanh nơi biên địa nên giọng nói khó nghe. Được Thầy truyền pháp, nay đã được ngộ, chỉ nên tự tánh tự độ vậy.
Tổ nói: “Như thế! Như thế! Về sau Phật Pháp do ngươi được thịnh hành, ngươi cứ hướng về phía Nam mà đi, chẳng nên thuyết pháp sớm, vì Phật Pháp phải tùy duyên”.
Huệ Năng từ biệt Tổ, hướng về Nam trải qua hai tháng tới núi Đại Du Lãnh.
Ngũ Tổ trở về, mấy ngày chẳng thượng đường, đại chúng nghi ngờ hỏi: “Hòa Thượng có bệnh gì chăng?”.
Tổ nói: “Bệnh thì không có, nhưng y pháp đã về Nam rồi”.
Hỏi: “Ai được truyền thọ?”
Đáp: “Kẻ nào Năng thì được”.
Khi ấy đại chúng mới biết, nên có mấy trăm người đuổi theo để đoạt y bát, trong đó có một Tăng tên tục là Trần Huệ Minh ngày trước làm Tứ Phẩm tướng quân, tánh tình thô bạo, dẫn đầu đi trước, đuổi kịp Huệ Năng, Huệ Năng bỏ y bát trên tảng đá nói rằng: “Y bát là vật làm tin, há dùng sức mà đoạt được sao?”. Liền ẩn mình trong đám cỏ. Huệ Minh đến, muốn lấy y bát mà chẳng nhúc nhích được, liền kêu: “Hành giả! Hành giả! Tôi vì Pháp đến, chẳng vì Y đến”. Huệ Năng liền ra ngồi trên tảng đá, Huệ Minh đảnh lễ nói rằng: “Mong hành giả vì tôi thuyết Pháp”.
Huệ Năng nói: “Ông đã vì Pháp mà đến đây thì nên ngưng nghỉ các duyên, chớ sanh một niệm ta sẽ vì ông mà thuyết”.
Một hồi sau Huệ Năng nói: “Chẳng nghĩ thiện, chẳng nghĩ ác, đang khi ấy cái nào là bổn lai diện mục của Thượng Tọa Minh?”.
Huệ Minh ngay đó đại ngộ, lại hỏi rằng: “Ngoài lời mật, mật ý kể trên, còn có ý nào bí mật chăng?”.
Huệ Năng nói: “Đã nói với ông thì chẳng phải mật rồi, nếu ông phản chiếu thì mật tại bên ông”.
Minh nói: “Huệ Minh dù ở Huỳnh Mai, thật chưa tỉnh ngộ diện mục của tự kỷ, nay được khai thị, như người uống nước, lạnh nóng tự biết. Nay hành giả tức là Thầy của Huệ Minh vậy”.
Huệ Năng nói: “Nếu ông như thế, thì ta với ông cùng thờ một Thầy Huỳnh Mai, hãy khéo tự hộ trì”.
Huệ Minh lại hỏi: “Huệ Minh về sau đi xứ nào?”.
Đáp: “Gặp Viên thì ngừng, gặp Mông thì ở”. Minh đảnh lễ giã từ.
(Minh trở xuống chân núi, nói với đại chúng rằng: “Chẳng thấy dấu vết nào hết, phải đi hướng khác mà tìm”. Chúng đều tin. Về sau Huệ Minh đổi tên thành Đạo Minh để tránh sự trùng tên với Thầy)