Kinh Đại Bát Niết Bàn
PHẨM SƯ TỬ HỐNG BỒ TÁT THỨ 23
__________________________________________________ ______________________________________


_ Nầy Thiện Nam Tử ! Như lời ông nói duyên nơi một cảnh được gọi là Tam muội, nếu duyên các cảnh khác chẳng gọi là Tam muội, lời nói nầy không đúng nghĩa. Vì duyên những cảnh khác như vậy cũng vẫn là một cảnh. Do một hạnh cùng những hạnh khác cũng như vậy.

Ông lại nói chúng sanh trước đã có Tam muội chẳng cần tu tập, lời nầy cũng chẳng phải. Vì nói Tam muội đây, là nói thiện Tam muội, thật ra tất cả chúng sanh chưa có sao lại nói rằng chẳng cần tu tập ? Do trụ trong thiện Tam muội như vậy mà quan sát tất cả pháp thời gọi là tướng Thiện Trí huệ. Chẳng thấy tướng Tam muội cùng tướng Trí huệ sai khác nhau thời gọi là tướng xả.

Lại nầy Thiện Nam Tử ! Nếu chấp tướng sắc, không thể quan sát tướng thường tướng vô thường của sắc thời gọi là Tam muội. Nếu có thể quan sát tướng thường và tướng vô thường của sắc thời gọi là tướng Trí huệ. Tam muội cùng Trí huệ đồng quan sát tất cả pháp thời gọi là tướng xả.

Nầy Thiện Nam Tử ! Như người đánh xe bốn ngựa giỏi, điều khiển chậm mau phải lúc. Bồ Tát cũng như vậy, nếu Tam muội nhiều thời tu tập Trí huệ, nếu Trí huệ nhiều thời tu tập Tam muội. Tam muội cùng trí huệ đồng nhau thời gọi là Xả.

Nầy Thiện Nam Tử ! Thanh Văn và Duyên Giác sức Tam muội nhiều sức Trí huệ ít, do đây nên chẳng thấy Phật tánh. Thập trụ Bồ Tát sức Trí huệ nhiều sức Tam muội ít, nên thấy Phật tánh chẳng rõ ràng. Chư Phật Thế Tôn vì Tam muội cùng Trí huệ đồng, nên thấy Phật tánh rõ ràng không chướng ngại như xem trái Am ma lặc trong bàn tay. Thấy Phật tánh gọi đó là tướng Xả.

Nầy Thiện Nam Tử ! Xa ma tha gọi là hay dứt trừ, vì hay dứt trừ tất cả phiền não. Lại Xa ma tha gọi là hay điều phục, vì hay điều phục những căn ác chẳng lành. Lại Xa ma tha gọi là tịch tịnh, vì có thể làm cho thân, khẩu, ý đều tịch tịnh. Lại Xa ma tha gọi là viễn ly, vì có thể làm cho chúng sanh xa lìa ngũ dục. Lại Xa ma tha gọi là hay lóng trong, vì hay lóng trong ba pháp nhơ đục tham dục, sân khuể, ngu si. Do những nghĩa nầy nên gọi là tướng Chánh định.

Tỳ Bà Xá Na gọi là chánh kiến, cũng gọi là liễu kiến, năng kiến, biến kiến, thứ đệ kiến, biệt tướng kiến, đây gọi là Trí huệ.

Ưu Tất Xoa gọi là bình đẳng, cũng gọi là vô tránh, vô quán , vô hành, đây gọi là Xả.