Lục Sư Ngoại Đạo

Lục Sư Ngoại Đạo

1- San Xà Da Tỳ La Chi Tử (Sanjaya Belatthiputta): Giáo phái này chủ trương Bất khả tri (Hoài nghi) và Thích ứng. Họ cho rằng tri thức con người không thể đạt được chân lý tuyệt đối, chỉ có chân lý tương đối tùy theo hoàn cảnh, không gian và thời gian. Người tu chẳng cần cầu đạo cao siêu, không cần tìm hiểu chân lý tuyệt đối, vì không thể được. Chỉ cần ăn ở hiền lành theo phong tục, tập quán bình thường, trải qua tám muôn kiếp tự nhiên chứng đắc. Hai vị Xá Lợi Phất và Mục Kiền Liên ở trong giáo phái này trước khi về với Đức Phật.
Như vậy giáo phái này chỉ có thể giúp người tu trở thành người tốt trong xã hội, chứ không thể đạt đến giác ngộ và gải thoát.

2- A Kỳ Đa Xí Xá Khâm Bà La (Ajita Kesakmabala): Chủ trương Duy vật, Đoạn diệt và Khoái lạc, phủ nhận lý nhân quả. Họ cho rằng con người chỉ là do bốn yếu tố đất, nước, gió, lửa tạo thành. Khi chết, bốn yếu tố này tan rã, không còn gì cả, chết là hết, ngoài ra không có thiện ác, họa phước, nhân duyên, quả báo, quá khứ, vị lai gì cả. Mục đích con người chỉ là hưởng lạc thú khi còn sống.
Chủ trương này nguy hiểm, chỉ biết thụ hưởng dục lạc thấp hèn, bất chấp tất cả, dễ tạo ra một xã hội rối ren, hỗn loạn, những cá nhân đồi trụy, ác độc, nhẫn tâm,... không biết học tập, trau dồi những đức tánh cao thượng.

3- Mạt Già Lê Câu Xá Lê Tử (Makkhali Gosaleiputta): Chủ trương thuyết Tự nhiên. Thế giới và chúng sanh đều sanh ra theo luật tự nhiên. Các khổ vui và vận mạng con người đều do những quy luật vận hành tự nhiên. Con người không thể cưỡng lại được, tốt hơn hết là thuận theo như vậy, qua 8.400.000 kiếp tự nhiên giải thoát.
Theo chủ trương này, con người chẳng cần nỗ lực trau dồi, tu học gì, không cần sáng kiến, khổ công lao động xây dựng gì cả, cứ thụ động thả trôi theo dòng đời sanh già bệnh chết.

4- Phú Lan Na Ca Diếp (Purana Kassapa): Chủ trương không có giá trị đạo đức, không có nghiệp báo thiện ác. Đây tất cả chỉ là quan niệm sai lầm do con người bày đặt ra để lừa gạt.
Như vậy thì không không cần tu học, vì chẳng có gì là thiện ác, ai muốn làm gì cứ làm. Chủ trương này dẫn đến một xã hội rối loạn, giặc giã và trộm cướp.

5- Ca La Cưu Đà Ca Chiên Diên (Pakudha Kaccana): Chủ trương con người không thật có, mà chỉ là sự phối hợp 8 yếu tố bất sanh bất diệt là đất, nước, gió, lửa, không gian, khổ, vui và linh hồn. Sống và chết chỉ là quy tụ hay phân tán của 8 yếu tố trên mà thôi. Mạng sống và khổ vui của con người do cõi trời Tự Tại Thiên tạo ra và quyết định.
Như vậy, con người chỉ là sản phẩm, hay nói cách khác, chỉ là con rối trong tay Tự Tại Thiên điều khiển, không thể có sáng kiến hay tự quyết định được gì cả. Chẳng khác gì thuyết định mệnh mà thôi!

6- Ni Kiền Đà Nhã Đề Tử (Nigantha Nataputta): Chủ trương không sát sanh, cấm giết sinh vật để cúng tế, khổ hạnh tối đa, không mặc quần áo. Vận mạng đời này do đời trước tạo ra, không thể do tu hành mà thay đổi được. Tu hành trong kiếp này là để tạo phước cho đời sau, đến khi hết nghiệp là được giải thoát.
Chủ trương này có nhiều điểm hay nhưng vẫn còn kẹt trong kiến chấp nên không thể đạt đến giải thoát. Khó tùy thuận, hòa đồng, do sống lõa thể nên gây nhiều bất bình, chướng mắt trong xã hội...

Như vậy, lược qua “Lục Sư Ngoại Đạo” thời Đức Phật, với những chủ trương về thế giới, về con người, về việc tu tập,...có lẽ ai trong mỗi chúng ta đều đã từng theo một trong những giáo phái ấy, hoặc theo hai đến ba giáo phái trong đó. Không phải ngày xưa, mà trải qua suốt chiều dài lịch sử nhân loại, mỗi cá nhân đều dù không thọ giáo môn phái, thì trong tư tưởng đều đã từng là “đệ tử” của “Lục Sư Ngoại Đạo”. Đến thời bây giờ của thế kỷ XXI, trên thế giới cũng đang có hàng ngàn triết thuyết, hàng ngàn giáo phái với rất nhiều vị xưng là giáo chủ, cũng không ngoài những chủ trương của “Lục Sư Ngoại Đạo” thời xưa.

TUỆ QUÁN