Trích đăng Truyền Đăng Lục Quyển 7

Truyền Đăng Lục 7

T.s Pháp Thường

__________________________________________________ _____________________________________



Từ đó học giả dần dần tìm đến, đạo phong của Sư càng nổi tiếng. Sư thượng đường dạy chúng:

Tất cả các ông, mỗi người tự xoay tâm lại cho tới gốc, chớ đuổi theo ngọn. Chỉ cần được gốc thì ngọn tự đến, muốn biết gốc thì phải rõ tâm mình vì tâm đó vốn là căn bản (gốc rễ) của tất cả pháp thế gian và xuất thế gian. Tâm sanh các thứ pháp sanh, tâm diệt các thứ pháp diệt; tâm còn chẳng phụ thuộc tất cả pháp thiện ác mà hay sanh muôn pháp, vốn tự như như.

*

Tăng hỏi:

- Thế nào là đại ý Phật pháp?

Sư đáp:

- Hoa bồ, tơ liễu, gai tre, dây gai.

Truyền Đăng Lục 7

T.s Pháp Thường

__________________________________________________ _____________________________________


tự thử học giả tiêm trăn 。sư đạo di trước 。sư thượng đường kì chúng viết 。
nhữ đẳng chư nhân 。các tự hồi tâm đạt bản mạc trục kì mạt 。đãn đắc kì
bản kì mạt tự chí 。nhược dục thức bản duy liễu tự tâm 。thử tâm nguyên thị
nhất thiết thế gian xuất thế gian pháp căn bản cố 。tâm sinh chủng chủng pháp sinh 。
tâm diệt chủng chủng pháp diệt 。tâm thả bất phụ nhất thiết thiện ác 。nhi sinh vạn
pháp bản tự như như 。tăng vấn 。như hà thị phật pháp đại ý 。sư vân 。
bồ hoa liễu nhứ trúc châm ma tuyến 。

------------------------

自此學者漸臻。師道彌著。師上堂示� �曰。
汝等諸人。各自迴心達本莫逐其末。� � 得其
本其末自至。若欲識本唯了 自心。此心元 是
一 切世 間出世 間法根本故。心生種種法生。
心滅種種法滅。心且不附一 切善惡。而生萬
法本自如如。僧 問。如何 是佛法大意。師云 。
蒲華柳絮竹鍼麻線。

Truyền Đăng Lục 7

T.s Pháp Thường

__________________________________________________ _____________________________________



Giáp Sơn và Định Sơn cùng đi đường và nói thoại với nhau. Định Sơn nói:

- Trong sanh tử, nếu không có Phật thì chẳng phải sanh tử.

Giáp Sơn nói:

- Trong sanh tử, nếu có Phật thì chẳng mê sanh tử.

Hai người lên núi tham lễ Sư. Giáp Sơn liền nêu lên hỏi Sư “Chỗ thấy của hai người, chưa biết chỗ nào thân hơn?”

Sư đáp:

-Một thân, một sơ.

Giáp Sơn hỏi:

- Cái nào thân?

Sư bảo:

- Hãy đi đi, ngày mai đến.

Hôm sau Giáp Sơn lại lên hỏi Sư. Sư nói:

- Người thân thì không hỏi, người hỏi thì không thân.

(Về sau Giáp Sơn trụ trì, tự nói “Lúc đó, ta mất một con mắt”).

Truyền Đăng Lục 7

T.s Pháp Thường

__________________________________________________ _____________________________________


giáp sơn dữ định sơn đồng hành ngôn thoại thứ 。
định sơn vân 。sinh tử trung vô phật tức phi sinh tử 。giáp sơn vân 。
sinh tử trung hữu phật tức bất mê sinh tử 。nhị nhân thượng sơn sâm lễ 。
giáp sơn tiện cử vấn sư 。vị thẩm nhị nhân kiến xứ na cá giác thân 。sư vân 。
nhất thân nhất sơ 。giáp sơn vân 。na cá thân 。sư vân 。thả khứ minh nhật lai 。
giáp sơn minh nhật tái thượng vấn sư 。sư vân 。thân giả bất vấn 。vấn giả bất thân 。
(giáp sơn trụ hậu tự vân 。đương thời thất nhất chích nhãn )

------------------------

夾山與定山同行言話次。
定山云 。生死中無佛即非生死。夾山云 。
生死中有佛即不迷生死。二 人上山參禮。
夾山便 舉問師。未審二 人見處那箇較親。師云 。
一親一 疎。夾山云 。那箇親。師云 。且去明日來。
夾山明日再 上問師。師云 。親者不問。問者不親
(夾山住 後自云 。當時失一 隻眼)

Truyền Đăng Lục 7

T.s Pháp Thường

__________________________________________________ _____________________________________



Một hôm bỗng nhiên Sư nói với đồ chúng:

- (Việc) đến không nên kiềm chế, (việc) qua rồi không nên theo tìm.

Sư an nhàn thư thái, lúc đó nghe tiếng chuột kêu. Sư nói:

- Tức sự vật này không phải sự vật khác, các người phải khéo giữ gìn đó. Nay ta đi vậy.

Nói xong Sư thị hiện nhập diệt. Thọ 88 tuổi, tuổi lạp 69.

*

Bài tán Diên Thọ của Thiền sư Trí Giác:

Sư sơ đắc đạo,
Tức tâm thị Phật.
Tối hậu thị đồ,
Vật phi tha vật.
Cùng vạn pháp nguyên,
Triệt thiên thánh cốt,
Chơn hóa bất di,
Hà phương xuất một ?

Dịch:

Sư mới được đạo,
Tức tâm là Phật.
Sau cùng dạy chúng,
Vật chẳng vật khác.
Tột nguồn muôn pháp,
Thấu xương ngàn thánh,
Thật hóa chẳng dời,
Ngại gì còn mất !

Truyền Đăng Lục 7

T.s Pháp Thường

__________________________________________________ _____________________________________


hốt nhất nhật vị kì đồ viết 。lai mạc khả ức
vãng mạc khả đôi 。tùng dong gian phục văn ngô thử thanh 。sư vân 。tức thử vật
phi tha vật 。nhữ đẳng chư nhân thiện hộ trì chi 。ngô kim thệ hĩ 。ngôn ngật
kì diệt 。thọ bát thập bát 。lạp lục thập hữu cửu 。trí giác thiền sư diên thọ
tán viết :

sư sơ đắc đạo 　　
tức tâm thị phật 　　
tối hậu kì đồ
vật phi tha vật 　　
cùng vạn pháp nguyên 　　
triệt thiên thánh cốt
chân hoá bất di 　　
hà phương xuất một

------------------------

忽一 日謂其徒曰。來莫可抑
往莫可追。從容間復聞鼯鼠聲。師云 。即此物
非他物。汝等諸人善護持之 。吾今逝矣。言訖
示滅。壽八 十八 。臘六 十有九。智覺禪師延壽
讚曰:

師初得道　　
即心是佛　　
最後示徒
物非他物　　
窮萬法源　　
徹千聖骨
真化不移　　
何妨出沒

Truyền Đăng Lục 7

T.s Duy Khoan

__________________________________________________ _____________________________________

15. THIỀN SƯ DUY KHOAN

CHÙA HƯNG THIỆN, KINH TRIỆU.

Người ở Tín An, Cù Châu, họ Chúc. Năm 13 tuổi thấy việc sát sinh, Sư đau xót không nỡ nào ăn thịt, rồi cầu xuất gia.

Ban đầu Sư thực tập tỳ ni (luật, oai nghi), tu chỉ quán. Sau tham kiến Đại Tịch được tâm yếu.

Năm Đường Trinh Nguyên thứ sáu 790, Sư bắt đầu đi du hành giáo hóa trong vùng giữa Ngô Việt. Năm 792 Sư đến núi Bà Dương, có thiên thần xin thọ tám giới.

Năm 797 Sư dừng ở chùa Thiếu Lâm, Tung Sơn. Tăng hỏi:

- Thế nào là đạo?

Sư đáp:

- Núi rất đẹp.

Tăng nói:

- Học nhân hỏi đạo, sao thầy nói núi đẹp?

Sư đáp:

- Ông chỉ biết núi đẹp, đâu từng đạt đạo?

Truyền Đăng Lục 7

T.s Duy Khoan

__________________________________________________ _____________________________________


kinh triệu hưng thiện tự duy khoan thiền sư giả 。cù châu tín an nhân dã 。tính
chú thị 。niên thập tam kiến sát sinh giả 。hực nhiên bất nhẫn thực 。nãi cầu xuất
gia 。sơ tập tì ni tu chỉ quan 。hậu sâm đại tịch nãi đắc tâm yếu 。đường
trinh nguyên lục niên thuỷ hành hoá ư ngô việt gian 。bát niên chí bà dương sơn 。
thần cầu thụ bát giới 。thập tam niên chỉ tung sơn thiểu lâm tự 。tăng vấn 。như
hà thị đạo 。sư vân 。đại hảo sơn 。tăng vân 。học nhân vấn đạo 。sư hà
ngôn hảo sơn 。sư vân 。nhữ chỉ thức hảo sơn hà tằng đạt đạo 。


------------------------


京兆 興善寺惟寬禪師者。衢州信 安人也。姓
祝氏。年十三見殺生者。衋然不忍食� �乃求出
家。初 習毘尼修 止觀。後參大寂乃得心要。唐
貞元 六 年始行化於吳越間。八 年至鄱陽山。
神求受八 戒。十三年止嵩山少林寺。僧 問。如
何 是道。師云 。大好山。僧 云 。學人問道。師何
言好山。師云 。汝只識好山何 曾達道。

Truyền Đăng Lục 7

T.s Duy Khoan

__________________________________________________ _____________________________________



Tăng hỏi:

- Con chó có Phật tánh không?

Sư đáp:

- Có.

Tăng hỏi:

- Hòa thượng có không?

Sư đáp.

- Ta không có.

Tăng hỏi:

- Tất cả chúng sanh đều có Phật tánh, tại sao riêng Hòa thượng lại không có?

Sư đáp:

- Ta chẳng phải tất cả chúng sanh.

Tăng hỏi:

- Đã chẳng phải chúng sanh thì là Phật chăng?

Sư đáp:

- Chẳng phải Phật.

Tăng hỏi:

- Rốt cuộc là vật gì?

Sư đáp:

- Cũng chẳng phải vật.

Tăng hỏi:

- Có thể thấy, có thể nghĩ được chăng?

Sư đáp:

- Nghĩ đến chẳng tới, bàn đến chẳng được. Cho nên nói không thể nghĩ bàn.

Truyền Đăng Lục 7

T.s Duy Khoan

__________________________________________________ _____________________________________


vấn cẩu tử hoàn hữu phật tính phủ 。sư vân hữu 。
tăng vân 。hòa thượng hoàn hữu phủ 。sư vân 。ngã vô 。
tăng vân 。nhất thiết chúng sinh giai hữu phật tính 。hòa thượng nhân hà độc vô 。
sư vân 。ngã phi nhất thiết chúng sinh 。
tăng vân 。kí phi chúng sinh thị phật phủ 。
sư vân 。bất thị phật 。
tăng vân 。cứu cánh thị hà vật 。
sư vân 。diệc bất thị vật 。
tăng vân 。khả kiến khả tư phủ 。
sư vân 。tư chi bất cập
nghị chi bất đắc 。cố vân bất khả tư nghị 。


------------------------


問狗子還有佛性否。師云 有。
僧 云 。和尚還有否。師云 。我無。
僧 云 。一 切眾生皆有佛性。和尚因何獨無。
師云 。我非一 切眾生。
僧 云 。既非眾生是佛否。
師云 。不是佛。
僧 云 。究竟是何 物。
師云 。亦不是物。
僧 云 。可見可思否。
師云 。思之 不及
議之 不得。故云 不可思議。

Truyền Đăng Lục 7

T.s Duy Khoan

__________________________________________________ _____________________________________



Năm Nguyên Hòa thứ tư 809, vua Hiến Tông ban chiếu mời Sư đến cửa khuyết. Bạch Cư Dị thường đến thăm hỏi Sư. Bạch Cư Dị hỏi:

- Đã là thiền sư sao lại thuyết pháp?

Sư đáp:

- Vô thượng bồ đề trùm nơi thân là luật, nói ra miệng là pháp, hành nơi tâm là thiền. Ứng dụng thì có ba, tột cùng chúng chỉ là một. Ví như các sông Trường Giang, Hoàng Hà, sông Hoài, sông Hán tùy chỗ đặt tên, tên tuy không phải một mà tánh nước không hai. Luật tức là pháp, pháp chẳng lìa thiền, sao ở trong “cái một” mà vọng sanh phân biệt?

Lại hỏi:

- Đã không phân biệt làm sao tu tâm?

Sư đáp:

- Tâm vốn không tổn thương, tại sao phải tu sửa? Bất luận dơ hay sạch, tất cả đừng khởi niệm.

Lại hỏi:

- Dơ thì không nên niệm, sạch không niệm được sao?

Sư đáp:

- Như trên con ngươi mắt người, không được dính một vật gì. Mạt vàng tuy quý báu, dính mắt cũng thành bệnh.

Lại hỏi:

- Không tu không niệm thì đâu khác phàm phu?

Sư đáp:

- Phàm phu thì vô minh, nhị thừa thì chấp trước, lìa hai bệnh đó gọi là chơn tu. Chơn tu đó, không được chăm chú, không được quên lãng; chăm chú thì gần như chấp trước, quên lãng thì rơi vào vô minh. Đó là tâm yếu, thế thôi.

Truyền Đăng Lục 7

T.s Duy Khoan

__________________________________________________ _____________________________________


nguyên hòa tứ niên hiến tôn chiếu
chí quyết hạ 。bạch cư dị thường nghệ sư vấn viết 。kí viết thiền sư hà dĩ
thuyết pháp 。sư viết 。vô thượng bồ đề giả 。bí ư thân vi luật 。thuyết ư khẩu
vi pháp 。hành ư tâm vi thiền 。ưng dụng giả tam kì trí nhất dã 。thí như
giang hà hoài hán tại xứ lập danh 。danh tuy bất nhất thuỷ tính vô nhị 。luật
tức thị pháp 。pháp bất li thiền 。vân hà ư trung vọng khởi phân biệt 。hựu vấn 。
kí vô phân biệt hà dĩ tu tâm 。sư vân 。tâm bản vô tổn thương 。vân hà
yếu tu lí 。vô luận cấu dữ tịnh 。nhất thiết vật khởi niệm 。hựu vấn 。cấu tức
bất khả niệm 。tịnh vô niệm khả hồ 。sư viết 。như nhân nhãn tình thượng 。nhất vật
bất khả trụ 。kim tiết tuy trân bảo 。tại nhãn diệc vi bệnh 。hựu vấn 。vô tu
vô niệm hựu hà dị phàm phu da 。sư viết 。phàm phu vô minh nhị thừa chấp
trước 。li thử nhị bệnh thị viết chân tu 。chân tu giả bất đắc cần bất đắc
vô cần tức cận chấp trước 。vô tức lạc vô minh 。thử vi tâm yếu vân nhĩ 。

------------------------

元 和四年憲宗詔
至闕下。白居易嘗詣師問曰。既曰禪� �何 以
說法。師曰。無上菩提者。被於身為� �。說於口
為法。行於心為禪。應用者三其致一 也。譬如
江河淮漢在處立名。名雖不一 水性無二 。律
即是法。法不離禪。云 何 於中妄起分別 。又問。
既無分別 何 以 修 心。師云 。心本無損傷 。云 何
要修 理。無論垢與淨。一 切勿 起念。又問。垢即
不可念。淨無念可乎。師曰。如人眼� �上。一 物
不可住 。金屑雖珍寶。在眼亦為病。又問。� �修
無念又何 異凡夫耶。師曰。凡夫無明二 乘執
著。離此二 病是曰真修 。真修 者不得勤 不得
忘勤 即近執著。忘即落無明。此為心要云� �。

Truyền Đăng Lục 7

T.s Duy Khoan

__________________________________________________ _____________________________________



Tăng hỏi:

- Đạo ở chỗ nào?

Sư đáp:

- Chỉ ở trước mắt.

Hỏi:

- Sao con không thấy?

Sư đáp:

- Vì ông có ngã nên không thấy.

Hỏi:

- Con có ngã nên không thấy, Hòa thượng thấy không?

Sư đáp:

- Có ông có ta đối đãi qua lại cũng chẳng thấy.

Hỏi:

- Không con không thầy lại thấy không?

Sư đáp:

- Không ông không ta có ai cầu thấy?

*

Năm Nguyên Hòa thứ 12 (817), ngày 30 tháng 2, Sư thượng đường thuyết pháp xong liền tịch. Thọ 63 tuổi, tuổi lạp (hạ) 39. Đem về táng ở Tây Nguyên, Bá Lăng. Sắc ban thụy hiệu Đại Triệt Thiền Sư, tháp hiệu Nguyên Hòa Chánh Chơn.

Truyền Đăng Lục 7

T.s Duy Khoan

__________________________________________________ _____________________________________


hữu tăng vấn 。đạo tại hà xứ 。sư viết 。chỉ tại mục tiền 。viết ngã
hà bất kiến 。sư viết 。nhữ hữu ngã cố sở dĩ bất kiến 。viết ngã hữu ngã
cố tức bất kiến 。hòa thượng kiến phủ 。sư viết 。hữu nhữ hữu ngã triển chuyển bất
kiến 。viết vô ngã vô nhữ hoàn kiến phủ 。sư viết 。vô nhữ vô ngã a thùy
cầu kiến 。nguyên hòa thập nhị niên nhị nguyệt hối nhật thăng đường thuyết pháp ngật tựu
hoá 。thọ lục thập tam 。lạp tam thập cửu 。quy táng ư bá lăng tây nguyên 。sắc
thụy đại triệt thiền sư nguyên hòa chính chân chi đáp 。

------------------------

有僧 問。道在何 處。師曰。只在目前 。曰我
何 不見。師曰。汝有我故所以 不見。曰我有我
故即不見。和尚見否。師曰。有汝有� �展轉不
見。曰無我無汝還見否。師曰。無汝� �我阿誰
求見。元 和十二 年二 月晦日升堂說法訖就
化。壽六 十三。臘三十九。歸葬於灞陵西原。� �
諡大徹禪師元 和正真之 塔。

Truyền Đăng Lục 7

T.s Như Hội

__________________________________________________ _____________________________________

16. THIỀN SƯ NHƯ HỘI

ĐÔNG TỰ, HỒ NAM.

Người ở Khúc Giang, huyện Thủy Hưng (tỉnh Quảng Đông).

Lúc đầu yết kiến Kính Sơn, sau tham kiến Đại Tịch. Học đồ đã đông đúc, trong tăng đường giường chõng gãy vẹo, thời nhân gọi là Hội Giường Gãy.

Từ khi Mã Tổ tạ thế, Sư thường lo cho môn đồ lấy câu “Tức tâm tức Phật” bàn luận đọc thuộc lòng nhớ mãi không thôi. Vì thế Sư bảo:

- Phật trụ ở đâu mà nói tức tâm? Tâm như ông thợ vẽ mà nói tức Phật.

Rồi Sư dạy chúng: Tâm chẳng phải Phật, trí chẳng phải đạo. Kiếm rơi đã xa rồi, các ông mới khắc dấu trên thuyền.

Người đương thời gọi chùa Đông Tự là Thiền Quật (Căn cứ địa của thiền).

Truyền Đăng Lục 7

T.s Như Hội

__________________________________________________ _____________________________________


hồ nam đông tự như hội thiền sư giả 。thuỷ hưng khúc giang nhân dã 。sơ yết
kính sơn hậu sâm đại tịch 。học đồ kí chúng 。tăng đường nội sàng tháp vi chi
hãm chiết 。thời xưng chiết sàng hội dã 。tự đại tịch khứ thế 。sư thường hoạn môn
đồ dĩ tức tâm tức phật chi đàm tụng ức bất dĩ 。thả vị phật ư hà
trụ nhi viết tức tâm 。tâm như hoạ sư nhi vân tức phật 。toại kì chúng viết 。
tâm bất thị phật trí bất thị đạo 。kiếm khứ viễn hĩ nhĩ phương hặc chu 。thời
hiệu đông tự vi thiền quật yên 。

------------------------

湖南東寺如會禪師者。始興曲江人也� �初 謁
徑山後參大寂。學徒既眾。僧 堂內床榻為之
陷折。時稱折床會也。自大寂去世 。師常患門
徒以 即心即佛之 譚誦憶不已。且謂佛於何
住 而曰即心。心如畫師而云 即佛。遂示眾曰。
心不是佛智不是道。劍 去遠矣爾方刻舟。時
號東寺為禪窟焉。

Truyền Đăng Lục 7

T.s Như Hội

__________________________________________________ _____________________________________



Tướng quốc Thôi Công Quần bị đổi ra làm Quán sát sứ Hồ Nam, đến yết kiến Sư, hỏi:

- Thầy nhờ gì mà được?

Sư đáp:

- Thấy tánh được.

Sư mới vừa bệnh mắt. Công Quần ngạo:

- Đã nói thấy tánh, con mắt bệnh biết làm sao đây?

Sư nói:

- Thấy tánh không phải do mắt, con mắt bệnh có hại gì?

Công lễ tạ sám hối.

(Pháp Nhãn nói một mình : “[Bệnh] là con mắt của tướng công”).

Truyền Đăng Lục 7

T.s Như Hội

__________________________________________________ _____________________________________


tướng quốc tồi công quần xuất vi hồ nam quan
sát sứ 。kiến sư vấn viết 。sư dĩ hà đắc 。sư viết kiến tính đắc 。
sư phương bệnh nhãn 。công ki viết 。kí vân kiến tính 。kì nại nhãn hà 。sư
viết 。kiến tính phi nhãn nhãn bệnh hà hại 。công kê thủ tạ chi (pháp nhãn biệt vân 。thị tướng công nhãn)


------------------------

相國崔公 群出為湖南觀
察使。見師問曰。師以 何 得。師曰見性得。
師方病眼。公 譏曰。既云 見性。其奈眼何 。師
曰。見性非眼眼病何 害。公 稽首謝之 (法眼別 云 。是相公 眼)

Truyền Đăng Lục 7

T.s Như Hội

__________________________________________________ _____________________________________



Sư hỏi Nam Tuyền:

- Vừa rồi từ chỗ nào đến?

Đáp:

- Giang Tây.

Sư hỏi:

- Đem được chơn tướng Mã Đại sư đến không?

Tuyền đáp:

- Chỉ đây nầy.

Sư nói:

- Cái ở sau lưng đấy!

Nam Tuyền không đáp.

(Trường Khánh thay nói “Hầu như không gặp nhau”. Bảo Phước nói “Lúc đó Nam Tuyền cơ hồ không đến Hòa thượng”. Vân Cư Tích nói “Hai vị tôn giả hết sức nâng đỡ phía sau lưng. Cũng như Nam Tuyền thôi (không đáp) vì phải nâng đỡ trước mặt và nâng đỡ sau lưng”).

Truyền Đăng Lục 7

T.s Như Hội

__________________________________________________ _____________________________________


sư vấn nam toàn 。cận li thập ma xứ lai 。vân giang tây 。sư vân 。tương đắc
mã sư chân lai phủ 。toàn vân 。chỉ già thị 。sư vân 。bội hậu để nễ 。vô đối.
(trường khánh đại vân 。thái tự bất tri 。
bảo phúc vân 。kỉ bất đáo hòa thượng thử gian 。
vân cư tích vân 。thử nhị tôn giả tận phù bội hậu 。chỉ như nam toàn hưu khứ 。
vi đương phù diện tiền phù bội hậu )

------------------------

師問南泉。近離什麼處來。云 江西。師云 。將得
馬師真來否。泉云 。只遮是。師云 。背後底聻。無對.
(長慶代 云 。太似 不知。
保 福云 。幾不到 和尚此間。
雲居錫云 。此二 尊者盡扶背後。只如南泉休去。
為當扶面前 扶背後)

Truyền Đăng Lục 7

T.s Như Hội

__________________________________________________ _____________________________________



Thôi tướng công vào chùa, thấy chim se sẻ phóng uế trên đầu tượng Phật, bèn hỏi Sư:

- Chim se sẻ có Phật tánh không?

Sư đáp:

- Có.

Thôi hỏi:

- Tại sao chúng nó lại phóng uế trên đầu tượng Phật?

Sư hỏi lại:

- Bọn chúng tại sao không phóng uế trên đầu con diều hâu?

Truyền Đăng Lục 7

T.s Như Hội

__________________________________________________ _____________________________________


tồi tướng công nhập tự 。kiến điểu tước ư phật đầu thượng phóng phẩn 。nãi
vấn sư viết 。điểu tước hoàn hữu phật tính dã vô 。sư vân hữu 。tồi vân 。vi
thập ma hướng phật đầu thượng phóng phẩn 。sư vân 。thị y vi thập ma bất hướng
dao tử đầu thượng phóng 。

------------------------

崔相公 入 寺。見鳥雀於佛頭上放糞。乃
問師曰。鳥雀還有佛性也無。師云 有。崔云 。為
什麼向佛頭上放糞。師云 。是伊 為什麼不向
鷂子頭上放。

Truyền Đăng Lục 7

T.s Như Hội

__________________________________________________ _____________________________________



Ngưỡng Sơn đến tham vấn. Sư nói:

- Đã thấy nhau rồi, đâu cần lại lên đây.

Ngưỡng Sơn nói:

- Thấy nhau như thế, ai cũng đảm đương được chăng?

Sư trở về phương trượng, đóng cửa lại. Ngưỡng Sơn trở về thuật lại với Quy Sơn. Quy Sơn nói:

- Thầy Tịch, đó là tâm hành gì?

Ngưỡng Sơn nói:

- Nếu không như thế, sao biết được ông ấy.

Truyền Đăng Lục 7

T.s Như Hội

__________________________________________________ _____________________________________


ngưỡng sơn lai sâm 。sư vân 。dĩ tướng kiến liễu canh bất
dụng thượng lai 。ngưỡng sơn vân 。nhẫm ma tướng kiến mạc bất đương phủ 。sư quy phương
trượng bế khước môn 。ngưỡng sơn quy cử tự quy sơn 。quy sơn vân 。tịch tử thị
thập ma tâm hành 。ngưỡng sơn vân 。nhược bất nhẫm ma tranh thức đắc tha 。


------------------------

仰山來參。師云 。已相見了 更不
用上來。仰山云 。恁麼相見莫不當否。師歸方
丈 閉却門。仰山歸舉似 溈山。溈山云 。寂子是
什麼心行。仰山云 。若不恁麼爭識得他。

Truyền Đăng Lục 7

T.s Như Hội

__________________________________________________ _____________________________________



Lại có người hỏi Sư:

- Con định thỉnh Hòa thượng khai đường được không?

Sư đáp:

- Đem vật bọc tảng đá, đợi hơ nóng tảng đá mới được.

Người ấy lặng thinh.

(Dược Sơn thay nói “Tảng đá ấm rồi”).

Niên hiệu Đường Trường Khánh, năm quý mão 823, ngày 19 tháng 8, Sư quy tịch. Tuổi thọ 80. Sắc ban thụy hiệu Truyền Minh Đại Sư, tháp hiệu Vĩnh Tế.

Truyền Đăng Lục 7

T.s Như Hội

__________________________________________________ _____________________________________


phục hữu nhân vấn sư viết 。mỗ giáp nghĩ thỉnh hòa thượng khai đường đắc phủ 。
sư viết 。đãi tương vật khoã thạch đầu noãn tức đắc 。bỉ vô ngữ
(dược sơn đại vân 。thạch đầu noãn dã )
đường trường khánh quý mão tuế bát nguyệt thập cửu nhật quy tịch 。
thọ bát thập 。sắc thụy truyền minh đại sư đáp viết vĩnh tế 。

------------------------

復有人問師曰。某甲擬請和尚開堂得� �。
師曰。待將物裹石頭煖即得。彼無語
(藥山代 云 。石頭煖也)
唐長慶癸卯歲八 月十九日歸寂。
壽八 十。勅 諡傳明大師塔曰永際。

Truyền Đăng Lục 7

T.s Vô Đẳng

__________________________________________________ _____________________________________

17. THIỀN SƯ VÔ ĐẲNG NGẠC CHÂU.

Người ở Úy Thị, họ Lý. Ban đầu xuất gia ở núi Cung Công, Sư tham lễ Mã Đại sư thầm nhận tâm yếu. Sau trụ ở Độ Môn, Tùy Châu.

Đã có lần yết kiến châu mục Vương Thường Thị, Sư thối lui sắp ra cửa. Vương theo sau gọi Sư “Hòa thượng”, Sư quay đầu nhìn, Vương gõ cây cột ba cái, Sư đưa tay vẽ vòng tròn. Rồi mấy lần đưa đẩy Vương mà bỏ đi.

Về sau Sư trụ chùa Đại Tich, Vũ Xương. Một hôm đại chúng tham vấn bữa chiều. Thấy mọi người lên tới pháp đường, Sư trước nói “Không biết” với chúng, rồi bảo chúng:

- Đại chúng, âm thanh vừa rồi đi về đâu?

Một vị tăng đưa ngón tay lên. Sư nói “Trân trọng!”. Sáng hôm sau tăng ấy lên tham vấn, Sư bèn trở mình quay mặt vào vách mà nằm, giả vờ cất tiếng rên rỉ:

- Mấy ngày nay lão tăng không được khỏe. Đại đức có đem theo các vị thuốc nào, cho lão tăng một ít.

Tăng đưa tay vỗ cái tịnh bình, hỏi:

- Cái tịnh bình này từ đâu có được?

Sư nói:

- Cái tịnh bình này của lão tăng, cái của đại đức ở đâu?

Tăng nói:

- Cũng là cái của Hòa thượng, cũng là cái của con.

Năm Đường Thái Hòa thứ tư 830, tháng 10, Sư thị hiện nhập diệt. Thọ 82 tuổi.

Truyền Đăng Lục 7

T.s Vô Đẳng

__________________________________________________ _____________________________________


ngạc châu vô đẳng thiền sư giả 。uý thị nhân dã 。tính lí thị 。sơ xuất gia
ư cung công sơn 。sâm lễ mã đại sư mật thụ tâm yếu 。hậu trụ tùy châu
độ môn 。thường yết châu mục vương thường thị giả 。sư thối tương xuất môn 。vương hậu
hô chi vân hòa thượng 。sư hồi cố vương xao trụ tam hạ 。sư dĩ thủ tác
viên tướng 。phục tam bát chi tiện hành 。sư hậu trụ vũ xương đại tịch tự 。nhất
nhật đại chúng vãn sâm 。sư kiến nhân nhân thượng lai 。sư tiền đạo bất thẩm 。nãi
vị chúng viết 。đại chúng đích lai thanh hướng thập ma xứ khứ dã 。hữu nhất tăng
thụ khởi chỉ đầu 。sư vân 。trân trùng 。kì tăng chí lai triêu thượng sâm thứ 。sư
nãi chuyển thân diện bích nhi ngoạ 。dương tác thân ngâm thanh vân 。lão tăng tam lưỡng
nhật lai bất đa an lạc 。đại đức thân biên hữu thập ma dược vật 。dữ lão
tăng ta thiểu 。tăng dĩ thủ bác tịnh bình vân 。già cá tịnh bình thập ma xứ
đắc lai 。sư vân 。già cá thị lão tăng để 。đại đức để tại thập ma
xứ 。tăng vân 。diệc thị hòa thượng để 。diệc thị mỗ giáp để 。đường đại hòa tứ
niên thập nguyệt kì diệt thọ bát thập nhị 。

------------------------

鄂州無等禪師者。尉氏人也。姓李氏� �初 出家
於龔公 山。參禮馬大師密受心要。後住 隨州
土門。嘗謁州牧王常侍 者。師退將出門。王後
呼之 云 和尚。師迴顧王敲柱三下。師以 手作
圓相。復三撥之 便 行。師後住 武昌大寂寺。一
日大眾晚參。師見人人上來。師前 道不審。乃
謂眾曰。大眾適來聲向什麼處去也。� �一 僧
竪起指頭。師云 。珍重。其僧 至來朝上參次。師
乃轉身面壁而臥。佯 作呻吟聲云 。老僧 三兩
日來不多安樂。大德身邊有什麼藥物� �與老
僧 些少。僧 以 手拍淨缾云 。遮箇淨缾什麼處
得來。師云 。遮箇是老僧 底。大德底在什麼
處。僧 云 。亦是和尚底。亦是某甲底。唐大和� �
年十月示滅壽八 十二 。

Truyền Đăng Lục 7

T.s Trí Thường

__________________________________________________ _____________________________________

18. THIỀN SƯ TRÍ THƯỜNG

CHÙA QUY TÔNG, LÔ SƠN.

Sư thượng đường dạy chúng:

Cổ đức từ trước đâu phải là không có tri giải, các vị là bậc cao thượng chẳng giống bọn tầm thường. Người thời nay không thể tự lập thân, tự thành tựu mà luống uổng thời gian.

Các thầy ơi! Chớ lầm dùng tâm. Không ai thay thế các ông được, cũng không có chỗ cho các ông dụng tâm, chớ nên đến người khác mà tìm. Từ trước chỉ là sự hiểu biết nhờ vào người khác nên nói ra đều kẹt, ánh sáng không thấu suốt, chỉ vì trước mắt có vật.

*

Tăng hỏi:

- Thế nào là huyền chỉ?

Sư đáp:

- Không có người hay hội.

Tăng hỏi:

- Người hướng tới (huyền chỉ) thì thế nào?

Sư đáp:

- Có người hướng tới thì sai.

Tăng hỏi:

- Người không hướng tới thì thế nào?

Sư hỏi:

- Ai cầu huyền chỉ? Sư lại nói:

- Đi ! Không có chỗ cho ông dụng tâm.

Tăng hỏi:

- Há không có cửa phương tiện cho học nhân được vào?

Sư đáp:

- Sức diệu trí của Quan Âm hay cứu khổ thế gian.

Tăng hỏi;

- Thế nào là sức diệu trí của Quan Âm?

Sư gõ cái nắp đỉnh (vạc) ba cái, hỏi:

- Ông nghe chăng?

Tăng đáp:

- Nghe.

Sư hỏi:

- Sao ta chẳng nghe?

Tăng không đáp được. Sư cầm gậy đuổi tăng ấy ra.

Truyền Đăng Lục 7

T.s Trí Thường

__________________________________________________ _____________________________________



lư sơn quy tôn tự trí thường thiền sư 。thượng đường vân 。tùng thượng cổ đức bất
thị vô tri giải 。tha cao thượng chi sĩ bất đồng thường lưu 。kim thời bất năng
tự thành tự lập hư độ thời quang 。chư tử mạc thác dụng tâm 。vô nhân thế
nhữ 。diệc vô nhữ dụng tâm xứ 。mạc tựu tha mịch 。tùng tiền chỉ thị y tha
giải 。phát ngôn giai trệ 。quang bất thấu thoát 。chỉ vi mục tiền hữu vật 。tăng
vấn 。như hà thị huyền chỉ 。sư vân 。vô nhân năng hội 。tăng vân 。hướng giả
như hà 。sư vân 。hữu hướng tức quai 。tăng vân 。bất hướng giả như hà 。sư
vân 。thùy cầu huyền chỉ 。hựu vân 。khứ vô nhữ dụng tâm xứ 。tăng vân 。khởi
vô phương tiện môn linh học nhân đắc nhập 。sư vân 。quan âm diệu trí lực năng
cứu thế gian khổ 。tăng vân 。như hà thị quan âm diệu trí lực 。sư xao đỉnh
cái tam hạ vân 。tử hoàn văn phủ 。tăng vân văn 。sư vân 。ngã hà bất
văn 。tăng vô ngữ 。sư dĩ bổng sấn hạ 。

-------------------------

廬山歸宗寺智常禪師。上堂云 。從上古德不
是無知解。他高尚之 士不同常流。今時不能
自成自立虛度時光 。諸子莫錯用心。無人替
汝。亦無汝用心處。莫就他覓。從前 只是依他
解。發言皆滯。光 不透脫。只為目前 有物。僧
問。如何 是玄旨。師云 。無人能會。僧 云 。向者
如何 。師云 。有向即乖 。僧 云 。不向者如何 。師
云 。誰求玄旨。又云 。去無汝用心處。僧 云 。豈
無方便 門令學人得入 。師云 。觀音妙智力 能
救世 間苦。僧 云 。如何 是觀音妙智力 。師敲鼎
蓋三下云 。子還聞否。僧 云 聞。師云 。我何 不
聞。僧 無語。師以 棒趁下。

Truyền Đăng Lục 7

T.s Trí Thường

__________________________________________________ _____________________________________



Sư từng cùng đi với Nam Tuyền, về sau bỗng một hôm từ biệt nhau. Trong lúc nấu nước pha trà, Nam Tuyền hỏi:

- Trước đây cùng sư huynh thương lượng ngữ cú, việc này việc kia đã biết rồi. Từ đây về sau, tình cờ có người hỏi việc rốt ráo thì làm sao?

Sư đáp:

- Cái am cao, một cái giường này là địa đại nhé( ).

Tuyền nói:

- Cái am cao tạm gác qua, hỏi việc rốt ráo thì làm sao?

Sư bèn đá đổ cái ấm nung nước, rồi đứng dậy.

Tuyền nói:

- Sư huynh uống trà xong, Phổ Nguyện chưa từng uống trà.

Sư nói:

- Nói lời đó, một giọt nước cũng tiêu dùng không được.

Truyền Đăng Lục 7

T.s Trí Thường

__________________________________________________ _____________________________________


sư thường dữ nam toàn đồng hành 。hậu
hốt nhất nhật tướng biệt 。tiên trà thứ nam toàn vấn vân 。tùng tiền dữ sư huynh
thương lượng ngữ cú bỉ thử dĩ tri 。thử hậu hoặc hữu nhân vấn tất cánh sự
tác ma sinh 。sư vân 。già nhất sàng địa đại hảo trác am 。toàn vân 。trác
am thả trí 。tất cánh sự tác ma sinh 。sư nãi đả khước trà dao tiện khởi 。
toàn vân 。sư huynh khiết trà liễu 。phổ nguyện vị tằng khiết trà 。sư vân 。tác
già cá ngữ thoại 。trích thuỷ dã tiêu bất đắc 。

------------------------

師嘗與南泉同行。後
忽一 日相別 。煎茶次南泉問云 。從前 與師兄
商量語句彼此已知。此後或有人問畢� �事
作麼生。師云 。遮一 床地大好卓庵。泉云 。卓
庵且置。畢竟事 作麼生。師乃打却茶銚便 起。
泉云 。師兄 喫茶了 。普願未曾喫茶。師云 。作
遮箇語話。滴水也銷不得。

Truyền Đăng Lục 7

T.s Trí Thường

__________________________________________________ _____________________________________



Tăng hỏi:

- Cái việc lâu xa đó, dụng tâm thế nào?

Sư đáp:

Ngưu bì man lộ trụ,

Lộ trụ thu thu khiếu.

Phàm nhĩ thính bất văn,

Thuyết thánh ha ha tiếu.

Dịch:

Da trâu căng cột trần,

Cột trần khóc tỉ ti.

Phàm tai nghe chẳng nghe,

Nói thánh cười ha hả.

Truyền Đăng Lục 7

T.s Trí Thường

__________________________________________________ _____________________________________


tăng vấn 。thử sự cửu viễn
như hà dụng tâm 。sư vân :

ngưu bì man lộ trụ 。
lộ trụ thu thu khiếu 。
phàm nhĩ thính bất văn 。
thuyết thánh a a tiếu 。

------------------------

僧 問。此事 久 遠
如何 用心。師云 。

牛皮鞔露柱。
露柱啾啾叫。
凡耳聽不聞。
說聖呵呵笑

Truyền Đăng Lục 7

T.s Trí Thường

__________________________________________________ _____________________________________



Nhân vị quan ngoài đời đến, Sư bèn đưa cái nón hai dây (quai) lên, hỏi:

- Hội chăng?

Tục quan đáp:

- Chẳng hội.

Sư nói:

- Gió không tháo được cái nón trên đầu lão tăng, ông chớ lấy làm lạ.

*

* *

Có lần Sư vô vườn hái rau. Sư vẽ một vòng tròn bao quanh một gốc cây rau, rồi bảo chúng:

- Lập tức, không được động đến cái này.

Chúng không dám động tới. Chốc lát Sư trở lại thấy cây rau còn nguyên, bèn cầm gậy rượt đánh chúng tăng. Sư nói:

- Cả đám người này, không một ai có trí tuệ.

Truyền Đăng Lục 7

T.s Trí Thường

__________________________________________________ _____________________________________


sư nhân tục quan lai 。nãi niêm khởi
mạo tử lưỡng đái vân 。hoàn hội ma 。tục quan vân 。bất hội 。sư vân 。mạc
quái lão tăng đầu phong bất tá mạo tử 。sư nhập viên thủ thái thứ 。sư hoạ
viên tướng vi khước nhất chu 。ngữ chúng vân 。triếp bất đắc động trước già cá 。
chúng bất cảm động 。thiểu khuể sư phục lai kiến thái do tại 。tiện dĩ bổng sấn
chúng tăng vân 。già nhất đội hán vô nhất cá hữu trí tuệ để 。

------------------------

師因俗 官來。乃拈起
帽子兩帶云 。還會麼。俗 官云 。不會。師云 。莫
怪老僧 頭風不卸帽子。師入 園取菜次。師畫
圓相圍却一 株。語眾云 。輒不得動 著遮箇。
眾不敢動 。少頃師復來見菜猶在。便 以 棒趁
眾僧 云 。遮一 隊漢無一 箇有智慧底。

Truyền Đăng Lục 7

T.s Trí Thường

__________________________________________________ _____________________________________



Sư hỏi vị tăng mới đến:

- Từ đâu đến?

Tăng đáp:

- Con phượng bay lượn đến.

Sư hỏi:

- Có đem được cái ấy đến chăng?

Tăng đáp:

- Đem được

Sư hỏi:

- Ở đâu?

Tăng ấy đưa tay lên đỉnh đầu, rồi nâng lên trình Sư. Sư liền đưa tay, làm ra thế tiếp nhận rồi quẳng về sau lưng. Tăng ấy không đáp được. Sư nói:

- Con chồn hoang này!

Truyền Đăng Lục 7

T.s Trí Thường

__________________________________________________ _____________________________________


sư vấn tân đáo tăng 。thập ma xứ lai 。sư vân 。phụng tường lai 。sư vân 。
hoàn tương đắc na cá lai phủ 。tăng vân 。tương đắc lai 。
sư vân 。tại thập ma xứ 。tăng dĩ thủ tùng đỉnh kình phủng trình chi 。
sư tức cử thủ tác tiếp thế phao hướng bội hậu 。
tăng vô ngữ 。sư vân 。già dã hồ nhi 。

------------------------

師問新到 僧 。什麼處來。師云 。鳳翔來。師云 。
還將得那箇來否。僧 云 。將得來。
師云 。在什麼處。僧以 手從頂擎捧呈之 。
師即舉手作接勢 拋向背後。
僧 無語。師云 。遮野狐兒。

Truyền Đăng Lục 7

T.s Trí Thường

__________________________________________________ _____________________________________



Sư đang dọn cỏ, có tăng giảng kinh đến tham kiến. Bỗng nhiên có một con rắn bò qua, Sư dùng cuốc xắn đứt con rắn. Tăng nói:

- Lâu nay nghe tiếng Quy Tông, thì ra chỉ là sa môn hạnh thô!

Sư bảo:

- Tòa chủ trở vô trà đường, uống trà đi.

*

Vân Nham đến tham kiến. Sư làm ra thế giương cung, một hồi lâu Vân Nham làm ra thế rút kiếm. Sư nói:

- Đến chậm quá đi!

*

Có tăng đến từ giã Sư. Sư gọi đến gần đây ta nói Phật pháp cho ông nghe. Tăng đến gần trước mặt, Sư nói:

- Các ông đều lắm việc vậy. Ông khi khác lại đến trong ấy, không ai biết ông. Trời lạnh đi đường khéo bảo trọng.

Truyền Đăng Lục 7

T.s Trí Thường

__________________________________________________ _____________________________________


sư sản thảo thứ hữu
giảng tăng lai sâm 。hốt hữu nhất xà quá sư dĩ sừ đoán chi 。tăng
vân 。cửu hưởng quy tôn nguyên lai thị cá thô hành sa môn 。sư vân 。toạ
chủ quy trà đường nội khiết trà khứ 。vân nham lai sâm 。sư tác vãn cung thế 。
nham lương cửu tác bạt kiếm thế 。sư vân 。lai thái trì sinh 。hữu tăng từ khứ 。
sư hoán cận tiền lai 。ngô vi nhữ thuyết phật pháp 。tăng cận tiền 。sư vân 。nhữ
chư nhân tận hữu sự tại 。nhữ dị thời khước lai già lí vô nhân thức nhữ 。
thời hàn đồ trung thiện vi khứ 。

------------------------

師剗 草次有
講僧 來參。忽有一 蛇過師以 鋤斷之 。僧
云 。久 響歸宗元 來是箇麁行沙門。師云 。坐
主 歸茶堂內喫茶去。雲巖來參。師作挽� �勢 。
巖良久 作拔劍 勢 。師云 。來太遲生。有僧 辭去。
師喚近前 來。吾為汝說佛法。僧 近前 。師云 。汝
諸人盡有事 在。汝異時却來遮裏無人識汝。
時寒途中善為去。