Trích đăng Truyền Đăng Lục Quyển 7

Truyền Đăng Lục 7

T.s Đại Nghĩa

__________________________________________________ _____________________________________



Sư lại nêu lời của vua Thuận Tông (805) hỏi thiền sư Thi Lợi: “Chúng sanh cả thế giới làm sao kiến tánh thành Phật được?”. Thi Lợi đáp: “Phật tánh cũng như trăng trong nước, thấy được mà không nắm bắt được”. Nhân đó, Sư nói với vua Hiến Tông.

- Tâm thấy, chẳng phải thấy Phật tánh. Như trăng trong nước làm sao nắm bắt?

Vua lại hỏi:

- Cái gì là Phật tánh?

Sư đáp:

- Chẳng ngoài cái hỏi của bệ hạ.

Vua thầm khế hợp chơn tông, càng thêm kính trọng.

Vào năm Nguyên Hòa thứ 13 (818), ngày mùng 7 tháng giêng Sư quy tịch. Thọ 74 tuổi. Sắc ban thụy hiệu Tuệ Giác Thiền Sư, tháp hiệu là Kiến Tánh.

Truyền Đăng Lục 7

T.s Đại Nghĩa

__________________________________________________ _____________________________________


sư hựu cử 。thuận tôn vấn thi lợi thiền
sư 。đại địa chúng sinh như hà đắc kiến tính thành phật 。thi lợi vân 。phật tính
do như thuỷ trung nguyệt 。khả kiến bất khả thủ 。nhân vị đế viết 。phật tính phi
kiến tâm kiến 。thuỷ trung nguyệt như hà anh thủ 。đế nãi vấn 。hà giả thị
phật tính 。sư đối viết 。bất li bệ hạ sở vấn 。đế mặc khế chân tôn ích
gia khâm trùng 。sư ư nguyên hòa thập tam niên chính nguyệt thất nhật quy tịch 。thọ
thất thập tứ 。sắc thụy tuệ giác thiền sư kiến tính chi đáp 。

-----------------------

師又舉。順宗問尸利 禪
師。大地眾生如何 得見性成佛。尸利 云 。佛性
猶如水中月。可見不可取。因謂帝曰� �佛性非
見心見。水中月如何 攖取。帝乃問。何 者是
佛性。師對曰。不離陛下所問。帝默� �真宗益
加 欽重。師於元 和十三年正月七日歸寂。壽
七十四。勅 諡慧覺禪師見性之 塔。

Truyền Đăng Lục 7

T.s Tự Tại

__________________________________________________ _____________________________________

8. THIỀN SƯ TỰ TẠI

NÚI PHỤC NGƯU, Y KHUYẾT.

(Phía nam huyện Lạc Dương, Hà Nam)

Người Ngô Hưng, họ Lý. Ban đầu Sư nương thiền sư Quốc Nhất ở Kính Sơn, thọ giới cụ túc; sau tham kiến Đại Tịch (Mã Tổ) ở Nam Khang, phát minh tâm địa.

Nhân Đại Tịch sai sư đem thư đến Quốc sư Huệ Trung, Quốc sư hỏi:

- Mã Đại sư lấy gì dạy đồ chúng?

Đáp:

- Tức tâm tức Phật.

Quốc sư hỏi:

- Đó là lời nói gì?

Hồi lâu, Quốc sư lại hỏi:

- Ngoài cái đó, còn có lời dạy nào nữa?

Sư đáp:

- Phi tâm phi Phật, hoặc nói “Chẳng phải tâm, chẳng phải Phật, chẳng phải vật”.

Quốc sư nói:

- Còn chút ít so sánh.

Sư hỏi:

- Mã Đại sư thì như thế, chưa biết ở đây Hòa thượng dạy thế nào?

Quốc sư nói:

Tam điểm như lưu thủy,

Khúc tự ngải hòa liêm.

Dịch:

Ba điểm như nước chảy,

Cong tợ liềm cắt lúa.

*

Về sau Sư ẩn ở núi Phục Ngưu. Một hôm Sư dạy chúng:

- Tức tâm tức Phật, là câu không bệnh cầu bệnh; phi tâm phi Phật , là câu thuốc bệnh đối trị nhau.

Tăng hỏi:

- Thế nào là câu tiêu dao tự tại?

Sư đáp:

- Xưa nay truyền dưới núi Phục Ngưu.

Về sau Sư thị hiện nhập diệt ở chùa Khai Nguyên, Tùy Châu. Thọ 81 tuổi.

Truyền Đăng Lục 7

T.s Tự Tại

__________________________________________________ _____________________________________


y quyết phục ngưu sơn tự tại thiền sư giả 。ngô hưng nhân dã 。tính lí thị 。
sơ y kính sơn quốc nhất thiền sư thụ cụ 。hậu ư nam khang kiến đại tịch
phát minh tâm địa 。nhân vi đại tịch tống thư ư trung quốc sư 。quốc sư vấn
viết 。mã đại sư dĩ hà kì đồ 。đối viết 。tức tâm tức phật 。quốc sư
viết 。thị thậm ma ngữ thoại 。lương cửu hựu vấn viết 。thử ngoại canh hữu thập
ma ngôn giáo 。sư viết 。phi tâm phi phật 。hoặc vân bất thị tâm bất thị phật 。
bất thị vật 。quốc sư viết 。do giác ta tử 。sư viết 。mã đại sư tức
nhẫm ma 。vị thẩm hòa thượng thử gian như hà 。quốc sư viết 。tam điểm như lưu
thuỷ 。khúc tự ngải hoà liêm 。sư hậu ẩn vu phục ngưu sơn 。nhất nhật vị chúng
viết 。tức tâm tức phật 。thị vô bệnh cầu bệnh cú 。phi tâm phi phật 。thị dược
bệnh đối trị cú 。tăng vấn 。như hà thị thoát sái để cú 。sư viết 。phục ngưu
sơn hạ cổ kim truyền 。sư hậu ư tùy châu khai nguyên tự kì diệt 。thọ bát
thập nhất 。

-----------------------

伊 闕伏牛山自在禪師者。吳興人也。姓� �氏。
初 依徑山國一 禪師受具 。後於南康見大寂
發明心地。因為大寂送書於忠國師。� �師問
曰。馬大師以 何 示徒。對曰。即心即佛。國師
曰。是甚麼語話。良久 又問曰。此外更有什
麼言教。師曰。非心非佛。或云 不是心不是佛。
不是物。國師曰。猶較些子。師曰。� �大師即
恁麼。未審和尚此間如何 。國師曰。三點如流
水。曲似 刈 禾鎌。師後隱于伏牛山。一 日謂眾
曰。即心即佛。是無病求病句。非心� �佛。是藥
病對治句。僧 問。如何 是脫灑底句。師曰。伏牛
山下古今傳。師後於隨州開元 寺示滅。壽八
十一 。

Truyền Đăng Lục 7

T.s Bảo Tích

__________________________________________________ _____________________________________

8. THIỀN SƯ BẢO TÍCH
BÀN SƠN, U CHÂU.

Tăng hỏi:

- Thế nào là đạo?

Sư đáp:

- Xuất.

Tăng thưa:

- Học nhân chưa lãnh hội ý chỉ.

Sư nói:

- Khứ.

Truyền Đăng Lục 7

T.s Bảo Tích

__________________________________________________ _____________________________________


u châu bàn sơn bảo tích thiền sư 。tăng vấn 。như hà thị đạo 。sư viết xuất 。
tăng viết 。học nhân vị lĩnh chỉ tại 。sư viết khứ 。

-------------------

幽州盤山寶積禪師。僧 問。如何 是道。師曰出。
僧 曰。學人未領旨在。師曰去。

Truyền Đăng Lục 7

T.s Bảo Tích

__________________________________________________ _____________________________________



Sư thượng đường dạy chúng:

Nếu tâm vô sự thì muôn hình tượng bất sanh. Nơi ý máy huyền dứt tuyệt thì mảy trần sao lập?

Đạo vốn không hình thể, nhân đạo mà lập danh; đạo vốn vô danh, nhân danh mà lập được tên hiệu. Nếu nói tức tâm tức Phật, hiện thời chưa nhập huyền vi; nếu nói phi tâm phi Phật, là chỉ cái cực tắc còn lần theo dấu vết. Nhất lộ hướng thượng mà ngàn thánh chẳng truyền, học giả tìm hình như vượn bắt bóng; trong cái không của đại đạo còn có gì để trước sau? Trường không dứt tuyệt bờ mé cần gì để đo lường? Cái rỗng không đã như thế, lại nói gì về đạo?

Phàm tâm nguyệt cô đơn tròn sáng, bao hàm vạn tượng, ánh sáng chẳng chiếu cảnh mà cảnh cũng chẳng còn, sáng và cảnh cả hai đều mất thì lại là vật gì? Chư thiền đức, ví như ném kiếm lay động hư không, không luận đạt hay không đạt mà ở đây vầng không không vết kiếm và lưỡi kiếm không hao mòn. Tâm tâm nếu hay vô tri như thế thì toàn tâm là Phật, toàn Phật là người, người với Phật không khác mới là đạo.

Truyền Đăng Lục 7

T.s Bảo Tích

__________________________________________________ _____________________________________


sư thượng đường kì chúng viết 。
tâm nhược vô sự vạn tượng bất sinh 。ý tuyệt huyền cơ tiêm trần hà lập 。đạo
bản vô thể nhân đạo nhi lập danh 。đạo bản vô danh nhân danh nhi đắc hiệu 。
nhược ngôn tức tâm tức phật 。kim thời vị nhập huyền vi 。nhược ngôn phi tâm phi
phật 。do thị chỉ tung chi cực tắc 。hướng thượng nhất lộ thiên thánh bất truyền 。học
giả lao hình như viên tróc ảnh 。phu đại đạo vô trung phục thùy tiên hậu 。trường
không tuyệt tế hà dụng xưng lượng 。không kí như tư đạo phục hà thuyết 。phu tâm
nguyệt cô viên quang thôn vạn tượng 。quang phi chiếu cảnh cảnh diệc phi tồn 。quang cảnh
câu vong phục thị hà vật 。thiền đức 。thí như trịch kiếm huy không 。mạc luận cập
chi bất cập 。tư nãi không luân vô tích kiếm nhận vô khuy 。nhược năng như thị
tâm tâm vô tri 。toàn tâm tức phật toàn phật tức nhân 。nhân phật vô dị thuỷ
vi đạo hĩ 。

-------------------

師上堂示眾曰。
心若無事 萬象不生。意絕玄機纖 塵何 立。道
本無體因道而立名。道本無名因名而� �號。
若言即心即佛。今時未入 玄微。若言非心非
佛。猶是指蹤之 極則 。向上一 路千聖不傳。學
者勞 形如猿捉影。夫大道無中復誰先後。� �
空絕際何 用稱量。空既如斯道復何 說。夫心
月孤圓光 吞萬象。光 非照境境亦非存。光 境
俱 亡復是何 物。禪德。譬如擲劍 揮空。莫論及
之 不及。斯乃空輪無迹劍 刃 無虧。若能如是
心心無知。全 心即佛全 佛即人。人佛無異始
為道矣。

Truyền Đăng Lục 7

T.s Bảo Tích

__________________________________________________ _____________________________________



Chư thiền đức, nếu là người học đạo thì giống như đất đội hòn núi mà không biết núi trơ trọi và cao lớn, như đá ngậm ngọc mà không biết ngọc không có tì vết. Người như thế, gọi là xuất gia. Cho nên bậc Đạo sư nói “Pháp vốn không trở ngại tướng, tam tế cũng lại như vậy”. Người vô vi vô sự hãy còn cái nạn do cái xích bằng vàng, sở dĩ nguồn linh riêng sáng, đạo tuyệt đối vô sanh. Đại trí không phải sáng, chơn không không dấu vết, chơn như phàm thánh đều là lời trong mộng, Phật cùng niết bàn đều là lời nói tăng thêm.

Chư thiền đức, phải tự xem lại, không ai thay thế mình, tam giới không pháp thì cầu tâm chỗ nào? Tứ đại vốn không thì Phật nương đâu mà trụ? Cái tuyền cơ bất động vắng lặng vô ngôn, gặp mặt trình nhau, không còn việc chi khác.

Xin trân trọng !

Truyền Đăng Lục 7

T.s Bảo Tích

__________________________________________________ _____________________________________


thiền đức 。khả trung học đạo 。tự địa kình sơn bất tri sơn chi
cô tuấn 。như thạch hàm ngọc bất tri ngọc chi vô hà 。nhược như thử giả thị
danh xuất gia 。cố đạo sư vân 。pháp bản bất tướng ngại 。tam tế diệc phục nhiên 。
vô vi vô sự nhân 。do thị kim toả nan 。sở dĩ linh nguyên độc diệu đạo
tuyệt vô sinh 。đại trí phi minh chân không vô tích 。chân như phàm thánh giai thị
mộng ngôn 。phật cập niết bàn tịnh vi tăng ngữ thiền đức 。thả tu tự khán vô
nhân thế đại 。tam giới vô pháp hà xứ cầu tâm 。tứ đại bản không phật y
hà trụ 。tuyền cơ bất động tịch nhĩ vô ngôn 。địch diện tướng trình canh vô dư
sự 。trân trùng 。

-------------------

禪德。可中學道。似 地擎山不知山之
孤峻。如石含玉不知玉之 無瑕。若如此者是
名出家。故導師云 。法本不相礙。三際亦復然。
無為無事 人。猶是金鎖難。所以 靈源獨耀道
絕無生。大智非明真空無迹。真如凡� �皆是
夢言。佛及涅槃並 為增語禪德。且須自看無
人替代 。三界無法何 處求心。四大本空佛依
何 住 。璿機不動 寂爾無言。覿面相呈更無餘
事 。珍重。

Truyền Đăng Lục 7

T.s Bảo Tích

__________________________________________________ _____________________________________



Sư sắp thuận thế (tịch), bảo chúng:

- Có ai vẽ được chơn tướng ta không?

Chúng đều dâng trình hình vẽ chơn tướng Sư. Họ đều bị Sư đánh. Đệ tử Phổ Hóa bước ra, nói:

- Con vẽ được.

Sư hỏi:

- Sao chẳng trình lão tăng?

Phổ Hóa bèn nhào lộn ngược thân, rồi đi ra. Sư nói:

- Gã này về sau ắt sẽ ngông cuồng tiếp người.

Sư đã thình lình thiên hóa. Sắc ban thụy hiệu là Ngưng Tịch Đại Sư, tháp hiệu Chơn Tế.

Truyền Đăng Lục 7

T.s Bảo Tích

__________________________________________________ _____________________________________


sư tương thuận thế 。cáo chúng viết 。hữu nhân mạo đắc ngô chân
phủ 。chúng giai tương tả đắc chân trình sư 。sư giai đả chi 。đệ tử phổ hoá
xuất viết 。mỗ giáp mạo đắc 。sư viết 。hà bất trình tự lão tăng 。phổ hoá
nãi đả cân ẩu nhi xuất 。sư viết 。già hán hướng hậu như phong cuồng tiếp nhân
khứ tại 。sư kí yêm hoá 。sắc thụy ngưng tịch đại sư chân tế chi đáp 。

-------------------

師將順世 。告眾曰。有人貌得吾真
否。眾皆將寫得真呈師。師皆打之 。弟子普化
出曰。某甲貌得。師曰。何 不呈似 老僧 。普化
乃打筋斗而出。師曰。遮漢向後如風� �接人
去在。師既奄化。勅 諡凝寂大師真際之 塔。

Truyền Đăng Lục 7

T.s Thái Dục

__________________________________________________ _____________________________________

10. THIỀN SƯ THÁI DỤC

NÚI PHÙ DUNG, TÌ LĂNG.

Sư người Kim Lăng, họ Phạm. Năm 12 tuổi đến lễ thiền sư Huệ Trung, đời thứ 6 núi Ngưu Đầu, xin thế phát. Năm 23 tuổi thọ giới cụ túc tại chùa An Quốc, Kinh Triệu. Sau Sư gặp Đại Tịch thầm nhận ý Tổ.

Năm Đường Nguyên Hòa thứ 13 (818 - Đường Hiến Tông), Sư ở núi Phù Dung quận Nghĩa Hưng, Tì Lăng. Một hôm nhân Sư và Bàng Cư sĩ đi độ trai, lúc Cư sĩ nhận phần ăn, Sư nói:

- Sanh tâm nhận cúng dường, từ trước Ngài Tịnh Danh đã quở. Cách đây một đường cơ(*), Cư sĩ có đành lòng không?

Cư sĩ nói:

- Lúc đó Ngài Thiện Hiện (Tu bồ đề) đâu chẳng phải là tác gia?

Sư nói:

- Chẳng quan hệ đến chuyện ông ấy.

Cư sĩ nói:

- Đồ ăn tới bên miệng bị cái ấy đoạt mất.

Sư bèn ăn. Cư sĩ nói:

- Chẳng tiêu hóa nhất cú*.

Cư sĩ lại hỏi Sư:

- Chỗ Mã Đại sư thiết thực vì người, có phân phó cho thầy và tôi không?

Sư đáp:

- Tôi còn chưa thấy Mã Đại sư, làm gì biết chỗ thiết thực vì người của thầy ấy.

Cư sĩ nói:

- Chỉ là cái thấy biết đó thôi, cũng không có chỗ để dò xét.

Sư nói:

- Cư sĩ cũng nói năng về cái nhất không được.

Cư sĩ nói:

- Nói năng về cái nhất*, thầy lại để mất tông. Nếu phải hướng về cái hai cái ba, thầy có mở miệng được không?

Sư đáp:

- Thật dường như mở miệng không được để nói về cái thật.

Cư sĩ vỗ tay rồi đi ra.

Trong năm Bảo Lịch (825 – 827 – Đường Kính Tông), Sư về Tề Vân nhập diệt. Thọ 80 tuổi, tuổi lạp 58. Năm Thái Hòa thứ hai 828 (Đường Văn Tông), truy thụy hiệu Đại Bảo Thiền Sư, tháp tên Lăng Già.

Truyền Đăng Lục 7

T.s Thái Dục

__________________________________________________ _____________________________________

10. THÁI DỤC THIỀN SƯ

PHÙ DUNG SƠN, TÌ LĂNG.

毘陵芙蓉山太毓禪師。

kim lăng nhân dã 。tính phạm thị 。
niên thập nhị lễ ngưu đầu sơn đệ lục thế trung thiền sư lạc phát 。nhị thập
tam ư kinh triệu an quốc tự thụ cụ 。hậu ngộ đại tịch mật truyền tổ ý 。
đường nguyên hòa thập tam niên chỉ tì lăng nghĩa hưng phù dong sơn 。nhất nhật nhân
hành thực dữ bàng cư sĩ 。cư sĩ tiếp thực thứ 。sư vân 。sinh tâm thụ thí
tịnh danh tảo ha 。khứ thử nhất cơ cư sĩ hoàn cam phủ 。cư sĩ vân 。đương
thời thiện hiện khởi bất tác gia 。sư vân 。phi quan tha sự 。cư sĩ vân 。thực
đáo khẩu biên bí tha đoạt khước 。sư nãi hạ thực 。cư sĩ vân 。bất tiêu nhất
cú 。cư sĩ hựu vấn sư 。mã đại sư trước thật vi nhân xứ 。hoàn phân phó
ngô sư phủ 。sư vân 。mỗ giáp thượng vị kiến tha 。tác ma tri tha trước thật
xứ 。cư sĩ vân 。chỉ thử kiến tri dã vô thảo xứ 。sư vân 。cư sĩ dã
bất đắc nhất hướng ngôn thuyết 。cư sĩ vân 。nhất hướng ngôn thuyết sư hựu thất tôn 。
nhược tác lưỡng hướng tam hướng 。sư hoàn khai đắc khẩu phủ 。sư vân 。trực tự khai
khẩu bất đắc khả vị thật dã 。cư sĩ mô chưởng nhi xuất 。bảo lịch trung quy
tề vân nhập diệt 。thọ bát thập 。lạp ngũ thập bát 。đại hòa nhị niên đôi thụy
đại bảo thiền sư lăng già chi đáp 。

-------------------

金陵人也。姓范氏。
年十二 禮牛頭山第六 世 忠禪師落髮。二 十
三於京兆 安國寺受具 。後遇大寂密傳祖意。
唐元 和十三年止毘陵義興芙蓉山。一 日因
行食與龐居士。居士接食次。師云 。生心受施
淨名早訶。去此一 機居士還甘否。居士云 。當
時善現豈不作家。師云 。非關他事 。居士云 。食
到 口邊被他奪却。師乃下食。居士云 。不消一
句。居士又問師。馬大師著實為人處� �還分付
吾師否。師云 。某甲尚未見他。作麼知他著實
處。居士云 。只此見知也無討處。師云 。居士也
不得一 向言說。居士云 。一 向言說師又失宗。
若作兩向三向。師還開得口否。師云 。直似 開
口不得可謂實也。居士撫掌而出。寶� �中歸
齊雲入 滅。壽八 十。臘五 十八 。大和二 年追諡
大寶禪師楞伽 之 塔。

Truyền Đăng Lục 7

T.s Bảo Triệt

__________________________________________________ _____________________________________

11. THIỀN SƯ BẢO TRIỆT

NÚI MA CỐC, BỒ CHÂU.

Một hôm đang đi bộ với Mã Tổ, Sư hỏi:

- Thế nào là Đại Niết Bàn?

Tổ nói:

- Gấp!

Sư hỏi:

- Gấp cái gì?

Tổ nói:

- Xem nước.

*

Có lần Sư và Đơn Hà đi núi, thấy cá bơi trong nước. Sư đưa tay chỉ cá, Đơn Hà nói:

- Thiên nhiên, thiên nhiên.

Đến hôm sau Sư mới hỏi Đơn Hà.

- Hôm qua ý tứ ông ra sao?

Đơn Hà bèn buông thân, làm ra thế nằm. Sư nói:

- Trời xanh.

Sư cùng Đơn Hà đi đến núi Ma Cốc. Sư nói:

- Tôi vô ở trong đó.

Đơn Hà nói:

- Có ở thì từ đó còn trở lại. Có cái ấy, cũng là không.

Sư nói:

- Xin trân trọng.

Truyền Đăng Lục 7

T.s Bảo Triệt

__________________________________________________ _____________________________________

11. THIỀN SƯ BẢO TRIỆT

MA CỐC SƠN, BỒ CHÂU.

蒲州麻谷山寶徹禪師。

nhất nhật tùy mã tổ hành thứ vấn 。
như hà thị đại niết bàn 。tổ vân cấp 。sư vân 。cấp cá thập ma 。tổ
vân 。khán thuỷ 。sư dữ đan hà du sơn thứ 。kiến thuỷ trung ngư dĩ thủ chỉ
chi 。đan hà vân 。thiên nhiên thiên nhiên 。sư chí lai nhật hựu vấn đan hà 。tạc
nhật ý tác ma sinh 。đan hà nãi phóng thân tác ngoạ thế 。sư vân 。thương thiên 。
hựu dữ đan hà hành chí ma cốc sơn 。sư vân 。mỗ giáp hướng già lí trụ
dã 。đan hà vân 。trụ tức thả tùng hoàn 。hữu na cá dã vô 。sư vân 。
trân trùng 。

--------------------

一 日隨馬祖行次問。
如何 是大涅槃。祖云 急。師云 。急箇什麼。祖
云 。看水。師與丹 霞遊山次。見水中魚以 手指
之 。丹 霞云 。天然天然。師至來日又問丹 霞。昨
日意作麼生。丹 霞乃放身作臥勢 。師云 。蒼天。
又與丹 霞行至麻谷山。師云 。某甲向遮裏住
也。丹 霞云 。住 即且從還。有那箇也無。師云 。
珍重。

Truyền Đăng Lục 7

T.s Bảo Triệt

__________________________________________________ _____________________________________



Có tăng hỏi:

- Con không nghi mười hai phần giáo, thế nào là ý Tổ sư từ Tây đến?

Sư bèn đứng dậy, cầm gậy quay quanh thân một vòng, rồi đứng một chân, hỏi:

- Hội chăng?

Tăng lặng yên, Sư đánh tăng.

*

Tăng hỏi:

- Thế nào là đại ý Phật pháp?

Sư lặng thinh (Tăng ấy lại đến hỏi Thạch Sương “Ý của Sư đó như thế nào?” Thạch Sương nói “Chủ nhân ân cần đưa tay dìu dắt xà lê đang vướng mắc dây dưa”).

*

Đam Nguyên hỏi:

- Quan Âm 12 mặt là phàm là thánh?

Sư đáp:

- Là thánh.

Đam Nguyên bèn tát Sư một cái. Sư nói:

- Biết ông chưa đến cảnh giới ấy.

Truyền Đăng Lục 7

T.s Bảo Triệt

__________________________________________________ _____________________________________


hữu tăng vấn vân 。thập nhị phân giáo mỗ giáp bất nghi 。như hà thị
tổ sư tây lai ý 。sư nãi khởi lập dĩ trượng nhiễu thân nhất chuyển kiều nhất
túc vân 。hội ma 。tăng vô đối 。sư đả chi 。tăng vấn 。như hà thị phật
pháp đại ý 。sư mặc nhiên
(kì tăng hựu vấn thạch sương thử ý như hà 。thạch sương vân 。chủ nhân cần quyền đái luy xà lê đà nê thiệp thuỷ )
đam nguyên vấn 。thập nhị diện quan âm thị phàm thị thánh 。sư vân 。thị thánh 。đam nguyên
nãi đả sư nhất quắc 。sư vân 。tri nhữ bất đáo già cá cảnh giới 。

----------------

有僧 問云 。十二 分教某甲不疑。如何 是
祖師西來意。師乃起立以 杖繞身一 轉翹一
足云 。會麼。僧 無對。師打之 。僧 問。如何 是佛
法大意。師默然
(其僧 又問石霜此意如何 。石霜云 。主 人勤 拳帶累闍梨拖泥涉水)
耽源問。十二 面觀音是凡是聖。師云 。是聖。耽源
乃打師一 摑。師云 。知汝不到 遮箇境界。

Truyền Đăng Lục 7

T.s Tề An

__________________________________________________ _____________________________________

12. THIỀN SƯ TỀ AN

VIỆN HẢI XƯƠNG, TRẤN QUỐC DIÊM QUAN, HÀNG CHÂU.

Người quận Hải Môn, họ Lý. Lúc mới sanh có thần quang chiếu sáng nhà. Lại có vị tăng lạ nói với Sư:

- Người dựng lên cờ vô thắng, khiến cho mặt trời Phật hồi chiếu, đâu chẳng phải là ông ư?

Rồi Sư nương thiền sư Vân Tông tại quận nhà cạo đầu thọ giới cụ túc.

Về sau nghe danh Đại Tịch hành hóa ở núi Cung Công, Sư bèn chấn tích và được đào tạo ở đó. Sư có kỳ tướng, Ngài Đại Tịch trông qua rất thừa nhận là pháp khí lạ lùng, cho Sư nhập thất và thầm dạy chánh pháp.

*

Tăng hỏi;

- Thế nào là bổn thân Phật Lô xá na?

Sư bảo:

- Mang cái tịnh bình đó lại cho ta.

Tăng liền mang cái tịnh bình đến Sư. Sư bảo:

- Mang để lại chỗ cũ.

Tăng ấy đem bình để lại chỗ cũ, xong lại hỏi như trước. Sư nói:

- Cổ Phật đã đi qua lâu rồi.

Truyền Đăng Lục 7

T.s Tề An

__________________________________________________ _____________________________________


hải môn quận nhân dã 。tính lí thị 。
sinh thời thần quang chiếu thất 。phục hữu dị tăng vị chi
viết 。kiến vô thắng tràng sứ phật nhật hồi chiếu giả 。khởi phi nhữ hồ 。toại y
bản quận vân tông thiền sư lạc phát thụ cụ 。hậu văn đại tịch hành hoá ư
cung công sơn 。nãi chân tích nhi tạo yên 。sư hữu kì tướng 。đại tịch nhất kiến
thâm khí dị chi 。nãi mệnh nhập thất mật kì chính pháp 。tăng vấn 。như hà thị
bản thân lô xá na phật 。sư vân 。dữ ngã tương na cá đồng bình lai 。tăng
tức thủ tịnh bình lai 。sư vân 。khước tống bản xứ an trí 。kì tăng tống bình
bản xứ liễu 。khước lai tái chuỷ tiền ngữ 。sư vân 。cổ phật dã quá khứ cửu hĩ 。

------------------------

海門郡人也。姓李氏。
生時神光 照室。復有異僧 謂之
曰。建無勝幢使佛日迴照者。豈非汝� �。遂依
本郡雲琮禪師落髮受具 。後聞大寂行化於
龔公 山。乃振錫而造焉。師有奇相。大寂� � 見
深器異之 。乃命入 室密示正法。僧 問。如何 是
本身盧舍那佛。師云 。與我將那箇銅缾來。僧
即取淨缾來。師云 。却送本處安置。其僧 送缾
本處了 。却來再 徵前 語。師云 。古佛也過去久
矣。有講僧 來參。師問云 。坐主 蘊何 事 業。對云 。

Truyền Đăng Lục 7

T.s Tề An

__________________________________________________ _____________________________________



Có tăng giảng kinh đến tham kiến. Sư hỏi:

- Tòa chủ tích chứa sự nghiệp gì?

Đáp:

- Giảng Kinh Hoa Nghiêm.

Sư hỏi:

- Có mấy thứ pháp giới?

Đáp:

- Nói rộng thì trùng trùng vô tận, nói lược có bốn thứ pháp giới.

Sư dựng cây phất tử lên, hỏi:

- Cái này là pháp giới thứ mấy?

Tòa chủ trầm ngâm từ từ suy nghĩ ra câu đáp. Sư nói:

- Nghĩ mà biết, suy mà hiểu là kế sống trong nhà quỷ, cái đèn côi (cô đăng) giữa ban ngày (đang sáng) quả nhiên mất chiếu.

(Bảo Phước nghe, nói “Nếu lễ bái thì ăn gậy của Hòa thượng”. Hòa Sơn thay nói “Con chẳng nhờ tới Hòa thượng, Hòa thượng chớ lấy làm lạ”. Pháp Nhãn thay: Vỗ tay ba cái).

Truyền Đăng Lục 7

T.s Tề An

__________________________________________________ _____________________________________


hữu giảng tăng lai sâm 。sư vấn vân 。toạ chủ uẩn hà sự nghiệp 。đối vân 。
giảng hoa nghiêm kinh 。sư vân 。hữu kỉ chủng pháp giới 。đối vân 。
quảng thuyết tắc trùng trùng vô tận 。lược thuyết hữu tứ chủng pháp giới 。
sư thụ khởi bật tử vân 。già cá thị đệ kỉ chủng pháp giới 。toạ chủ trầm ngâm từ tư kì đối 。
sư vân 。tư nhi tri lự nhi giải 。thị quỷ gia hoạt kế nhật hạ cô đăng 。quả nhiên thất chiếu
(bảo phúc văn vân 。nhược lễ bái tức khiết hòa thượng bổng 。hoà sơn đại vân 。
mỗ giáp bất phiền hòa thượng mạc quái 。pháp nhãn đại mô chưởng tam hạ )

------------------------

有講僧 來參。師問云 。坐主 蘊何 事 業。對云 。
講華嚴經。師云 。有幾種法界。對云 。
廣說則 重重無盡。略說有四種法界。
師豎起拂子云 。遮箇是第幾種法界。坐主 沈吟徐思其對。
師云 。思而知慮而解。是鬼家活計日下孤� �。果然失照
(保 福聞云 。若禮拜即喫和尚棒。禾山代 云 。
某甲不煩和尚莫怪。法眼代 撫掌三下)

Truyền Đăng Lục 7

T.s Tề An

__________________________________________________ _____________________________________



Tăng hỏi Đại Mai:

- Thế nào là ý Tây lai?

Đại Mai đáp:

- Tây lai không có ý.

Sư nghe bèn nói:

- Một cái quan tài hai cái tử thi.

(Huyền Sa nói: “Diêm Quan là tác gia”)

*

Sư gọi thị giả, bảo:

- Đem cái quạt tê ngưu lại đây.

Thị giả thưa:

- Đã hư rồi.

Sư nói:

- Cái quạt hư, trả con tê ngưu lại cho ta.

Thị giả không đáp được.

(Đầu Tử thay, nói “Chẳng từ chối trình con tê ngưu, sợ cái sừng trên đầu không còn nguyên vẹn”. Bảo Phước thay, nói “Vẽ vòng tròn, thêm chữ ngưu ở tâm”. Thạch Sương thay, nói “Nếu trả Hòa thượng thì thành không rồi”. Bảo Phước nói “Hòa thượng tuổi cao đức trọng, không nên đòi hỏi người nhé”).

Truyền Đăng Lục 7

T.s Tề An

__________________________________________________ _____________________________________


tăng vấn đại mai 。như hà thị tây lai ý 。đại mai vân 。
tây lai vô ý 。sư văn nãi vân 。nhất cá quan tài lưỡng cá tử thi
(huyền sa vân 。diêm quan thị tác gia )
sư hoán thị giả vân 。tương tê ngưu phiến tử lai 。thị giả vân 。
phá dã 。sư vân 。phiến tử phá hoàn ngã tê ngưu lai 。thị giả vô đối
(đầu tử đại vân 。bất từ tương xuất khủng đầu giác bất toàn 。
tư phúc đại tác viên tướng tâm trung thư ngưu tự 。
thạch sương đại vân 。nhược hoàn hòa thượng tức vô dã 。
bảo phúc vân 。hòa thượng niên tôn biệt thỉnh nhân hảo )

------------------------

僧 問大梅。如何 是西來意。大梅云 。
西來無意。師聞乃云 。一 箇棺材兩箇死屍
(玄沙云 。鹽官是作家)
師喚侍 者云 。將犀牛扇子來。侍 者云 。
破也。師云 。扇子破還我犀牛來。侍 者無對
(投子代 云 。不辭將出恐頭角不全 。
資福代 作圓相心中書牛字。
石霜代 云 。若還和尚即無也。
保 福云 。和尚年尊別 請人好)

Truyền Đăng Lục 7

T.s Tề An

__________________________________________________ _____________________________________



Một hôm Sư bảo chúng:

- Hư không làm trống, núi Tu di làm dùi. Người nào đánh trống được?

Chúng không đáp được.

(Có người thuật với Nam Tuyền, Nam Tuyền nói “Vương Lão sư không thèm đánh cái trống lủng đó”. Pháp Nhãn nói một mình “Vương Lão sư không đánh”).

*

Thiền sư Pháp Không đến, xin hỏi về những nghĩa lý trong kinh. Mỗi thứ đều đáp xong, Sư lại nói:

- Từ lúc thiền sư đến tới giờ, bần đạo đều không làm chủ nhân được.

Pháp không nói:

- Mời Hòa thượng làm chủ nhân lại.

Sư nói:

- Hôm nay tối rồi, hãy về chỗ cũ nghỉ ngơi, ngày mai lại đến.

Pháp Không lui xuống.

Sáng sớm hôm sau Sư sai sa di đi mời thiền sư Pháp Không. Pháp Không đến, Sư nhìn sa di, bảo:

- Bậy, ông sa di này không biết chuyện. Ta bảo mời thiền sư Pháp Không, lại mời cái người giữ nhà đến!

Pháp Không không đáp được.

Truyền Đăng Lục 7

T.s Tề An

__________________________________________________ _____________________________________


sư nhất nhật vị chúng viết 。hư không vi cổ tu di vi chuy 。
thập ma nhân đả đắc 。chúng vô đối
(hữu nhân cử tự nam toàn 。nam toàn vân 。vương lão sư bất đả già phá cổ 。
pháp nhãn biệt vân 。vương lão sư bất đả )
hữu pháp không thiền sư đáo thỉnh vấn kinh trung chư nghĩa 。sư nhất
nhất đáp liễu khước vân 。tự thiền sư đáo lai bần đạo tổng vị đắc tác chủ nhân 。
pháp không vân 。thỉnh hòa thượng canh tác chủ nhân 。sư vân: kim nhật dạ dã。
thả quy bản vị an trí minh nhật khước lai 。pháp không hạ khứ 。chí minh
đán sư linh sa di quật pháp không thiền sư 。pháp không chí 。sư cố sa di viết 。
đốt già sa di bất liễu sự 。giáo quật pháp không thiền sư 。khước quật
đắc cá thủ đường gia nhân lai 。pháp không vô ngữ 。

------------------------

師一 日謂眾曰。虛空為鼓須彌為椎。
什麼人打得。眾無對
(有人舉似 南泉。南泉云 。王老師不打遮破鼓。
法眼別云 。王老師不打)
有法空禪師到 請問經中諸義。師一
一 答了 却云 。自禪師到 來貧道總未得作主人。
法空云 。請和尚更作主 人。師云 。今日夜也。
且歸本位 安置明日却來。法空下去。至明
旦師令沙彌屈法空禪師。法空至。師� �沙彌曰。
咄遮沙彌不了 事 。教屈法空禪師。却屈
得箇守堂家人來。法空無語。

Truyền Đăng Lục 7

T.s Tề An

__________________________________________________ _____________________________________



Viện chủ Pháp Hân đến tham kiến.

Sư hỏi:

- Ông là ai?

Đáp:

- Pháp Hân.

Sư nói:

- Tôi không biết ông.

Pháp Hân không đáp được.

Về sau, Sư không bệnh ngồi an nhiên thị tịch. Vua sắc phong thụy hiệu là Ngộ Không Thiền Sư.

Truyền Đăng Lục 7

T.s Tề An

__________________________________________________ _____________________________________


pháp hân viện chủ lai sâm 。
sư vấn 。nhữ thị thùy 。đối vân pháp hân 。sư vân 。ngã bất thức nhữ 。
hân vô ngữ 。sư hậu bất tật yến toạ kì diệt 。sắc thụy ngộ không thiền sư 。

------------------------

法昕院主 來參。
師問。汝是誰。對云 法昕。師云 。我不識汝。
昕無語。師後不疾宴坐示滅。勅 諡悟空禪師。

Truyền Đăng Lục 7

T.s Linh Mặc

__________________________________________________ _____________________________________

13. THIỀN SƯ LINH MẶC

NÚI NGŨ DUỆ, VỤ CHÂU.

Người Tì Lăng, họ Tuyên. Ban đầu Sư đến yết kiến Mã Đại sư ở Dự Chương (huyện Nam Xương, Giang Tây), Mã Tổ tiếp nhận và nhân đó cạo tóc xuất gia, thọ giới cụ túc.

Sau Sư đến yết kiến Hòa thượng Hy Thiên ở Thạch Đầu, tự hứa trước “Nếu một lời khế hợp nhau thì ta ở, chẳng hợp liền đi”. Thạch Đầu biết Sư là pháp khí mới rủ lòng khai thị, Sư không lãnh hội ý chỉ, bèn cáo từ đi ra đến cửa. Thạch Đầu gọi:

- Xà lê!

Sư quay đầu nhìn lại, Thạch Đầu bảo:

- Từ lúc sanh ra cho đến già chỉ là người ấy, chớ nên cầu gì khác.

Ngay lời nói đó, Sư đại ngộ bèn đạp gãy trụ trượng. Dừng lại ở đây.

(Động Sơn nói “Vào lúc đó nếu chẳng phải là tiên sư Ngũ Duệ thì rất khó đảm đang. Tuy nhiên, còn trên đường trải nghiệm”.

Trường Khánh nói “Hiểm” (chưa biết, không dễ dàng).

Huyền Giác nói “Còn ở trên đường trải nghiệm cái ấy”. Có tăng hỏi: “Vì y ta tiến được vào trong con đường ba tấc*, sở dĩ (Động Sơn) nói đang trên đường?”. Huyền Giác đáp “Hoặc là tiến vào tự kỷ, hoặc là tiến được vào đường ba tấc. Nếu là tự kỷ thì tại sao thành ba tấc? Nếu là ba tấc thì tại sao ngộ? Hãy nói ý chỉ Động Sơn như thế nào? Chớ nói bừa bãi, hãy cẩn thận xem xét nhé!”).

Truyền Đăng Lục 7

T.s Linh Mặc

__________________________________________________ _____________________________________


tì lăng nhân dã 。tính tuyên thị 。
sơ yết dự chương mã đại sư 。mã tiếp chi nhân phi thế thụ cụ 。hậu yết
thạch đầu thiên hòa thượng 。tiên tự ước viết 。nhược nhất ngôn tướng khế ngã tức
trụ 。bất nhiên tiện khứ 。thạch đầu tri thị pháp khí tức thùy khai kì 。sư
bất lĩnh kì chỉ cáo từ nhi khứ chí môn 。thạch đầu hô chi vân 。xà lê
sư hồi cố thạch đầu vân 。tùng sinh chí lão chỉ thị già cá hán
canh mạc biệt cầu 。sư ngôn hạ đại ngộ nãi đạp chiết trụ trượng 。thê
chỉ yên (đỗng sơn vân 。đương thời nhược bất thị ngũ duệ tiên sư 。đại nan thừa đương 。nhiên tuy như thử 。do thiệp tại đồ 。trường khánh vân hiểm 。huyền giác vân 。na cá thị thiệp tại đồ
xứ 。hữu tăng vân 。vi y tam thốn đồ trung tiến đắc sở dĩ tại đồ 。huyền giác vân 。vi phục tiến đắc tự kỉ 。vi phục tiến đắc tam thốn 。nhược thị tự kỉ vi thập ma thành tam thốn 。nhược thị
tam thốn vi thập ma ngộ khứ 。thả đạo 。đỗng sơn ý chỉ tác ma sinh 。mạc loạn thuyết tử tế hảo )

------------------------

毘陵人也。姓宣氏。
初 謁豫章馬大師。馬接之 因披剃 受具 。後謁
石頭遷和尚。先自約曰。若一 言相契我即
住 。不然便 去。石頭知是法器即垂開示。師
不領其旨告辭而去至門。石頭呼之 云 。闍梨
師迴顧石頭云 。從生至老只是遮箇漢
更莫別 求。師言下大悟乃踏折拄杖。棲
止焉(洞山云 。當時若不是五 洩先師。大難承當。然雖如此。猶涉� �途。長慶云 險。玄覺云 。那箇是涉在途
處。有僧 云 。為伊 三寸途中薦得所以 在途。玄覺云 。為復薦得自己。為復薦得三寸。若� �自己為什麼成三寸。若是
三寸為什麼悟去。且道。洞山意旨作� �生。莫亂 說子細好)

Truyền Đăng Lục 7

T.s Linh Mặc

__________________________________________________ _____________________________________



Năm đầu Đường Trinh Nguyên 785, Sư vào núi Thiên Thai ở đạo tràng Bạch Sa, rồi lại đến ở Ngũ Duệ. Tăng hỏi:

- Vật gì lớn hơn trời đất?

Sư đáp:

- Không ai biết được y.

Tăng hỏi:

- Có thể nào chạm trổ được không?

Sư nói:

- Ông thử ra tay xem.

Tăng hỏi:

- Ở trong cái tông môn này, việc thủy chung như thế nào?

Sư hỏi:

- Ông nói, làm nên cái trước mắt được bao lâu?

Tăng thưa:

- Học nhân chẳng hội.

Sư nói:

- Trong đây ta không có gì để ông hỏi.

Tăng nói:

- Sao lại không có chỗ nào để Hòa thượng tiếp người?

Sư nói:

- Đợi ông cần tiếp ta liền tiếp.

Tăng nói:

- Lại xin Hòa thượng tiếp.

Sư hỏi:

- Ông thiếu thốn cái gì?

Hỏi:

- Làm sao được vô tâm?

Sư đáp:

- Biển nghiêng núi đổ an nhiên tĩnh,

Động đất ngủ yên há biện y.

Truyền Đăng Lục 7

T.s Linh Mặc

__________________________________________________ _____________________________________


đường trinh nguyên sơ nhập thiên đài sơn
trụ bạch sa đạo trường 。phục cư ngũ duệ 。tăng vấn 。hà vật đại ư thiên địa 。
sư vân 。vô nhân thức đắc y 。tăng vân 。hoàn khả điêu trác dã vô 。sư
vân 。nhữ thí hạ thủ khán 。tăng vấn 。thử cá môn trung thuỷ chung sự như hà 。
sư vân 。nhữ đạo mục tiền để thành lai đắc đa thiểu thời dã 。tăng vân 。học
nhân bất hội 。sư vân 。ngã thử gian vô nhữ vấn để 。tăng vân 。khởi vô
hòa thượng tiếp nhân xứ 。sư vân 。đãi nhữ cầu tiếp ngã tức tiếp 。tăng vân 。tiện
thỉnh hòa thượng tiếp 。sư vân 。nhữ khiếm thiểu cá thập ma 。vấn như hà đắc vô
tâm 。sư vân 。khuynh sơn phú hải yến nhiên tĩnh 。địa động an miên khởi biện y 。

------------------------

唐貞元 初 入 天台山
住 白沙道場。復居五 洩。僧 問。何 物大於天地。
師云 。無人識得伊 。僧 云 。還可雕琢也無。師
云 。汝試下手看。僧 問。此箇門中始終事 如何 。
師云 。汝道目前 底成來得多少時也。僧 云 。學
人不會。師云 。我此間無汝問底。僧 云 。豈無
和尚接人處。師云 。待汝求接我即接。僧 云 。便
請和尚接。師云 。汝欠少箇什麼。問如何 得無
心。師云 。傾 山覆海晏然靜。地動 安眠豈釆伊 。

Truyền Đăng Lục 7

T.s Linh Mặc

__________________________________________________ _____________________________________



Năm Nguyên Hòa thứ 13 (818 – Đường Hiến Tông), ngày 23 tháng 3 Sư tắm gội thắp hương, rồi ngồi ngay ngắn, bảo chúng:

Pháp thân viên tịch thị hiện đến đi,
Ngàn thánh đồng nguồn vạn linh quy nhất.
Nay ta bọt tan nào phải bi ai,
Khỏi tự lao thần nên gìn chánh niệm.
Nếu y mệnh này thật đáp ân ta,
Như cố trái lời chẳng đệ tử ta.

Bấy giờ có vị tăng hỏi:

- Hòa thượng đi đến đâu?

Sư đáp:

- Không chỗ đến.

Hỏi:

- Sao con chẳng thấy.

Sư đáp:

- Chẳng phải chỗ mắt thấy.

(Động Sơn nói “Tác gia”).

Nói xong Sư an nhiên thuận hóa.

Thọ 72 tuổi, tuổi lạp 41.

Truyền Đăng Lục 7

T.s Linh Mặc

__________________________________________________ _____________________________________


sư nguyên hòa thập tam niên tam nguyệt nhị thập tam nhật mộc dục phần hương
đoan toạ cáo chúng vân 。pháp thân viên tịch kì hữu khứ lai 。thiên thánh đồng nguyên
vạn linh quy nhất 。ngô kim âu tán hồ giả hưng ai 。vô tự lao thần tu
tồn chính niệm 。nhược tuân thử mệnh chân báo ngô ân 。thảng cố vi ngôn phi ngô
chi tử 。thời hữu tăng vấn 。hòa thượng hướng thập ma xứ khứ 。sư viết 。vô xứ
khứ 。viết mỗ giáp hà bất kiến 。sư viết 。phi nhãn sở đổ (đỗng sơn vân tác gia) ngôn
tất yêm nhiên thuận hoá 。thọ thất thập hữu nhị 。lạp tứ thập nhất 。

------------------------

師元 和十三年三月二 十三日沐浴焚香
端坐告眾云 。法身圓寂示有去來。千聖同源
萬靈歸一 。吾今漚散胡假興哀。無自勞 神須
存正念。若遵此命真報吾恩。儻 固違言非吾
之 子。時有僧 問。和尚向什麼處去。師曰。無處
去。曰某甲何 不見。師曰。非眼所覩(洞山云 作家)言
畢奄然順化。壽七十有二 。臘四十一 。

Truyền Đăng Lục 7

T.s Pháp Thường

__________________________________________________ _____________________________________

14. THIỀN SƯ PHÁP THƯỜNG

NÚI ĐẠI MAI, MINH CHÂU.

Người Tương Dương, họ Trịnh. Tuổi nhỏ theo thầy xuất gia ở chùa Ngọc Tuyền, Kinh Châu.

Ban đầu, Sư tham kiến Đại Tịch, hỏi:

- Thế nào là Phật?

Đại Tịch đáp:

- Tức tâm là Phật.

Sư liền đại ngộ.

Những năm Đường Trinh Nguyên (785 – 805 – Đường Đức Tông), Sư ở núi Thiên Thai, 70 dặm về phía nam huyện Dư Diêu, tỉnh Chiết Giang. Vườn mai mới thật là chỗ ẩn xưa.

Truyền Đăng Lục 7

T.s Pháp Thường

__________________________________________________ _____________________________________


minh châu đại mai sơn pháp thường thiền sư giả 。tương dương nhân dã 。tính trịnh thị 。
ấu tuế tùng sư ư kinh châu ngọc toàn tự 。sơ sâm đại tịch 。vấn như hà
thị phật 。đại tịch vân 。tức tâm thị phật 。sư tức đại ngộ 。đường trinh nguyên trung
cư ư thiên đài sơn dư dao nam thất thập lí 。mai tử chân cựu ẩn 。


------------------------

明州大梅山法常禪師者。襄陽人也。� �鄭氏。
幼歲從師於荊州玉泉寺。初 參大寂。問如何
是佛。大寂云 。即心是佛。師即大悟。唐貞元 中
居於天台山餘姚南七十里。梅子真舊� �。

Truyền Đăng Lục 7

T.s Pháp Thường

__________________________________________________ _____________________________________



Khi một vị tăng đang trong hội Diêm Quan (Pháp hội của thiền sư Tề An), vào núi tìm cây làm trụ trượng, lạc đường đến am của Sư. Tăng hỏi:

- Hòa thượng ở núi này được bao lâu rồi?

Sư đáp:

- Chỉ thấy núi non bốn bề xanh lại vàng.

Lại hỏi:

- Đường ra núi, đi theo lối nào?

Sư đáp:

- Xuôi theo dòng nước.

Tăng trở về thuật với Diêm Quan, Diêm Quan nói:

- Lúc ta ở Giang Tây từng thấy một vị tăng, từ đó không biết tin tức. Có lẽ là vị tăng này chăng?

Rồi sai vị tăng ấy đi mời Sư ra. Sư có bài kệ đáp:

Tồi tàn khô mộc ỷ hàn lâm,
Kỷ độ phùng xuân bất biến tâm.
Tiều khách ngộ chi do bất cố,
Dĩnh nhân na đắc khổ truy tầm.

Dịch:

Cây khô gãy mục ẩn rừng thâm,
Mấy độ xuân về chẳng đổi tâm.
Tiều khách trông qua còn chẳng ngó,
Dĩnh nhân sao phải khổ đi tầm?

Truyền Đăng Lục 7

T.s Pháp Thường

__________________________________________________ _____________________________________


thời diêm quan hội hạ nhất tăng nhập sơn thái trụ trượng 。mê lộ chí am sở 。
vấn viết 。hòa thượng tại thử sơn lai đa thiểu thời dã 。sư viết 。chỉ kiến tứ sơn
thanh hựu hoàng 。hựu vấn 。xuất sơn lộ hướng thập ma xứ khứ 。sư viết 。tùy lưu
khứ 。tăng quy thuyết tự diêm quan 。diêm quan viết 。ngã tại giang tây thời tằng kiến
nhất tăng 。tự hậu bất tri tiêu tức 。mạc thị thử tăng phủ 。toại linh tăng khứ
thỉnh xuất sư 。sư hữu kệ viết :

tồi tàn khô mộc ỷ hàn lâm 　　
kỉ độ phùng xuân bất biến tâm
tiều khách ngộ chi do bất cố 　　
dĩnh nhân na đắc khổ đôi tầm

------------------------

時鹽官會下一 僧 入 山采拄杖。迷路至庵所。
問曰。和尚在此山來多少時也。師曰� �只見四山
青又黃。又問。出山路向什麼處去。� �曰。隨流
去。僧 歸說似 鹽官。鹽官曰。我在江西時曾見
一 僧 。自後不知消息。莫是此僧 否。遂令僧 去
請出師。師有偈曰。

摧殘枯木倚寒林　　
幾度逢春不變心
樵客遇之猶不顧　　
郢人那得苦追尋

Truyền Đăng Lục 7

T.s Pháp Thường

__________________________________________________ _____________________________________



Đại Tịch nghe Sư trụ núi, bèn sai một vị tăng đến hỏi:

- Hòa thượng gặp Mã Đại sư được cái gì mà ở núi nầy?

Sư đáp:

- Mã Đại sư nói với tôi “tức tâm là Phật”, tôi bèn đến ở chỗ nầy.

Tăng nói:

- Gần đây Phật pháp Mã Đại sư lại khác.

Sư hỏi:

- Khác làm sao?

Tăng đáp:

- Gần đây lại nói “phi tâm phi Phật” (chẳng phải tâm chẳng phải Phật).

Sư nói:

- Ông già đó làm mê loạn người chưa có ngày xong. Mặc kệ ổng “phi tâm phi Phật”, tôi chỉ biết “tức tâm là Phật”.

Tăng ấy trở về thuật lại với Mã Tổ. Tổ nói:

- Đại chúng! Quả mai đã chín.

(Tăng hỏi Hòa Sơn “Đại Mai nói như thế, ý ra sao?”. Hòa Sơn đáp “Đúng là sư tử con”).

Truyền Đăng Lục 7

T.s Pháp Thường

__________________________________________________ _____________________________________


đại tịch văn sư trụ sơn 。nãi linh nhất tăng đáo vấn vân 。hòa thượng kiến mã
sư đắc cá thập ma tiện trụ thử sơn 。sư vân 。mã sư hướng ngã đạo tức
tâm thị phật 。ngã tiện hướng già lí trụ 。tăng vân 。mã sư cận nhật phật
pháp hựu biệt 。sư vân 。tác ma sinh biệt 。tăng vân 。cận nhật hựu đạo phi tâm
phi phật 。sư vân 。già lão hán hoặc loạn nhân vị hữu liễu nhật 。nhâm nhữ
phi tâm phi phật 。ngã chỉ quản tức tâm tức phật 。kì tăng hồi cử tự mã tổ 。
tổ vân 。đại chúng 。mai tử thục dã.
(tăng vấn hoà sơn 。đại mai nhẫm ma đạo 。ý tác ma sinh 。hoà sơn vân 。chân sư tử nhi )

------------------------

大寂聞師住 山。乃令一 僧 到 問云 。和尚見馬
師得箇什麼便 住 此山。師云 。馬師向我道即
心是佛。我便 向遮裏住 。僧 云 。馬師近日佛
法又別 。師云 。作麼生別 。僧 云 。近日又道非心
非佛。師云 。遮老漢惑亂 人未有了 日。任汝
非心非佛。我只管即心即佛。其僧 迴舉似 馬祖。
祖云 。大眾。梅子熟也
(僧 問禾山。大梅恁麼道。意作麼生。禾� �云 。真師子兒)