41. Mắt thấy như cục đất.
Một ông tăng hỏi Lệnh Siêu:
- Hai rồng tranh châu con nào được?
- Châu ở khắp nơi, mắt thấy như cục đất.
Châu chỉ tự tánh.
___________
Mỗi người mỗi nước mỗi non,
Ai hay sinh tử, ai còn tử sinh ?
Printable View
41. Mắt thấy như cục đất.
Một ông tăng hỏi Lệnh Siêu:
- Hai rồng tranh châu con nào được?
- Châu ở khắp nơi, mắt thấy như cục đất.
Châu chỉ tự tánh.
___________
Mỗi người mỗi nước mỗi non,
Ai hay sinh tử, ai còn tử sinh ?
42. Một đám mây trắng.
Một ông tăng hỏi Nguyên An:
- Kinh Phật nói cúng dường cho trăm ngàn vị Phật chẳng bằng cho một người phàm tục ăn cơm, không biết trăm ngàn vị Phật có tội lỗi gì, còn người phàm tục có công đức gì?
- Một đám mây trắng ngang cửa hang, biết bao chim lạc lối về tổ.
Mây trắng chỉ sự chấp Phật, càng chấp càng xa lìa tự tánh.
_____________
Phật dạy:
"Bố thí cơm ăn cho trăm kẻ ác, chẳng bằng bố thí cơm ăn cho một người thiện.
"Thí cho ngàn người thiện, chẳng bằng thí cho một người giữ năm giới cấm.
"Thí cho vạn người giữ năm giới cấm, chẳng bằng cúng dường một vị Tu-đà-hoàn.
"Cúng dường trăm vạn vị Tu-đà-hoàn, chẳng bằng cúng dường một vị Tư-đà-hàm.
"Cúng dường ngàn vạn vị Tư-đà-hàm, chẳng bằng cúng dường một vị A-na-hàm.
"Cúng dường một ức vị A-na-hàm, chẳng bằng cúng dường một vị A-la-hán.
"Cúng dường mười ức vị A-la-hán, chẳng bằng cúng dường một vị Phật Bích-chi.
"Cúng dường trăm ức vị Phật Bích-chi, chẳng bằng cúng dường một vị Phật ba đời.
Cúng dường ngàn ức vị Phật ba đời, chẳng bằng cúng dường một vị Vô niệm, vô trụ, vô tu, vô chứng.
http://www.phatphapthuchanh.com/show...ull=1#post4911
43. Thế nào là siêu Phật, vượt Tổ?
Có ông tăng hỏi Vân Môn:
- Thế nào là siêu Phật, vượt Tổ?
- Ma Hoàng Bồ Châu, Phụ Tử Ích Châu!
(Vân Môn Lục)
Câu hỏi hãy còn chấp Phật, pháp; Câu đáp đả phá mọi trói buộc để tiến tới cảnh giới tối cao.
(Long Mãn)
______________
"- Ma Hoàng Bồ Châu, Phụ Tử Ích Châu!" là câu trả lời "bu lu ba la", nếu ta tìm ý nghĩa của nó thì sẽ bị "chập mạch" !
44. Không nói.
Đạo Ngô dẫn đệ tử Tiệm Nguyên đến tang gia phúng điếu. Tiệm Nguyên vỗ quan tài mà nói:
- Sống ư? chết ư?
Đạo Ngô nói:
- Ta không nói sống, cũng không nói chết.
- Tại sao không nói?
- Không nói! Không nói!
Khi về tự viện, Tiệm Nguyên nói:
- Lão sư nói mau, nếu không con sẽ đánh.
- Muốn đánh, cứ đánh, ta không nói.
Tiệm Nguyên bèn đánh sư phụ. Khi Đạo Ngô mất Tiệm Nguyên đến Thạch Sương và kể lại câu truyện trên. Thạch Sương nói:
- Ta không nói sống, cũng không nói chết!
- Tại sao không nói?
- Không nói, không nói.
Tiệm Nguyên nghe rồi liền ngộ. Một hôm, tại pháp đường Tiệm Nguyên vác cuốc đi từ Đông sang Tây. Thạch Sương hỏi:
- Ngươi làm gì đó?
- Tìm linh cốt của tiên sư.
- Ngươi chẳng thấy nước lớn mênh mông, sóng bạc ngập trời, tìm linh cốt tiên sư cái gì?
- Vậy, con đã phí công rồi!
(Cảnh Đức Truyền Đăng Lục)
Đạo Ngô và Thạch Sương không nói sống, không nói chết vì sống chết là những ý niệm đối đãi, còn ở trong hiện tượng giới. Câu của Thạch Sương "ngươi chẳng thấy nước lớn mênh mông, sóng bạc ngập trời" chỉ Phật tánh sung mãn khắp trời đất. Câu đáp của Tiệm Nguyên hàm ý "Đúng vậy! Đó là điều con muốn nói!"
(Long Mãn)
45. Người có Nam, Bắc; Phật Tánh vốn không Bắc, Nam.
Huệ Năng lúc mới đến gặp Ngũ tổ Hoàng Nhẫn, Hoằng Nhẫn hỏi:
- Ngươi là người ở đâu, đến đây cầu việc gì?
- Đệ tử người Lãnh Nam đến vái sư phụ, chỉ cầu làm Phật, không cần gì khác.
- Người Lãnh Nam còn dã man sao thành Phật được?
- Người có Nam, Bắc, Phật tánh vốn không Bắc, Nam.
(Pháp Bảo Đàn Kinh)
Phật tánh ai cũng có, làm gì có phân biệt!
46. Làm trâu.
Phổ Nguyện lúc sắp mất, một ông tăng hỏi:
- Thiền sư mất rồi đi đâu?
- Xuống núi làm trâu.
(Thiền Cơ)
Tự tánh ở khắp mọi nơi, không vì sanh tử mà tăng hay giảm.
______________
Người theo đạo, ai cũng có một mong muốn sẽ có một cuộc sống tươi đẹp hơn trong tương lai, (hoặc kiếp sau). Nào có biết đâu, điều mong muốn ấy chính là nguyên nhân sinh tử luân hồi.
Những vị đã thấy được cái Bình đẳng Nhất Như của Chân lý thì không cầu mong gì cho cá nhân mình; ở vào vị trí nào, các Ngài vẫn hạnh phúc.
47. Xanh, vàng, đỏ, trắng.
Một ông tăng hỏi Ngộ Chân:
- Thế nào là tùy sắc ma ni châu?
Ngộ Chân đáp:
- Xanh, vàng đỏ, trắng.
- Thế nào là không tùy sắc ma ni châu?
- Xanh, vàng, đỏ, trắng.
Tùy sắc ma ni châu chỉ tướng; không tùy sắc ma ni châu chỉ thể. Câu đáp của Ngộ Chân chỉ thể tướng là một.
48. Lão Tăng đau lưng.
Một ông tăng thưa với Đầu Tử:
- Đệ tử từ ngàn dặm lại, thỉnh cầu thiền sư tiếp dẫn.
- Hôm nay lão tăng đau lưng.
Câu đáp của Đầu Tử ám chỉ ông tăng tự tiếp.
49. Dụng tâm liền sai.
Một ông tăng hỏi Thủy Lục:
- Đệ tử (nên) dụng tâm chỗ nào?
- Dụng tâm liền sai.
- Khi không khởi một niệm thì sao?
- Là một gã vô dụng.
Dụng tâm là có sai biệt, là còn ở trong hiện tượng giới; không khởi một niệm là bước vào bản thể giới, "là một gã vô dụng" là lại quay về hiện tượng giới.
50. Xá Lợi.
Một hôm Đơn Hà đến Huệ Lâm Tự ở Lạc Dương. Hôm đó trời rất lạnh. Đơn Hà bèn lên điện Phật lấy tượng Phật bằng gỗ xuống, đốt để sưởi ấm. Chính lúc đó viện chủ tới, bèn hét lên:
- Sao ngươi lại đốt tượng Phật vậy?
Đơn Hà lấy gậy bới trong đống tro mà đáp:
- Ta tính đốt tượng Phật này để tìm xá lợi.
Viện chủ kinh ngạc hỏi:
- Phật gỗ làm sao có xá lợi?
- Không có sao? Vậy ta xin thỉnh hai vị nữa, đốt để sưởi ấm có được không?
------------
Đạo nhân vô tâm, nên mọi hành động đều tự do, tự tại không bị hình thức trói buộc.
51. Ngươi tên chi?
Tam Thánh là đồ đệ của Lâm Tế đến gập Ngưỡng Sơn. Ngưỡng Sơn hỏi:
- Ngươi tên chi?
- Huệ Tịch.
- Huệ Tịch là tên của lão nạp.
- A! Đúng rồi, đệ tử là Huệ Nhiên.
Ngưỡng Sơn ha hả cười lớn.
(Bích Nham Lục)
Khi vượt lên khỏi cá thể thì Huệ Tịch tức là Huệ Nhiên, Huệ Nhiên tức là Huệ Tịch.
_____________
Cùng là nước biển thì có giọt A, giọt B hay không ?
52. Thùng nước thủng đáy.
Ni cô Như Đại mới đầu theo Tổ Nguyên học thiền, sau lại theo Thánh Nhất quốc sư, phụ trách bửa củi, gánh nước. Một hôm, ni cô đội thùng nước trên đầu mà đi, bỗng đáy thùng rơi ra. Ni cô do đó tỉnh ngộ, bèn làm bài kệ:
頂 頭 桶 底
Đính đầu dõng để
忽 脫 落
Hốt thoát lạc
水 已 不 留
Thủy dĩ bất lưu
月 不 宿
Nguyệt bất túc.
Trên đầu đội thùng nước
Đáy thùng bỗng vỡ tung
Không còn nước trong thùng
Không còn trăng trong nước!
(Nhất Nhật Nhất Thiền Ngữ)
Bài kệ cho thấy Ni cô đã đạt được tâm cảnh chân không vô tướng.
53. Chết ngược.
Có một lần Ẩn Phong đi đường gập hai đoàn quân đang giao chiến chưa phân thắng bại. Thiền sư lấy tích trượng ném lên không. Hai đạo quân đang đánh nhau, bỗng thấy một vị hòa thượng bay qua bèn ngưng đánh nhau mà xem sự kiện lạ lùng ấy. Ẩn Phong hiển lộ thần thông rồi, sợ người nói mình thi hành yêu thuật hoặc chúng bèn về Ngũ Đài Sơn mà nhập diệt. Ẩn Phong hỏi chư tăng:
- Ngoài chết ngồi, chết nằm, có ai chết đứng chưa?
Mọi người đáp có. Lại hỏi:
- Có chết đứng rồi, nhưng có lộn ngược đầu mà chết chưa?
Chư tăng đáp:
- Chưa thấy qua.
Ẩn Phong bèn lộn ngược đầu mà hóa. Chúng tăng rất phục, muốn đem đi hóa nhưng đẩy thế nào cũng không được. Thiền sư có một em gái là Tỳ khưu ni, nghe vậy chạy đến nói rằng:
- Sư huynh sống tác quái, chết rồi còn tác quái!
Nói rồi đẩy một cái, thây liền ngã.
Thiền có chỗ không thể nghĩ bàn, đây chính là một trong những truyền kỳ của Thiền vậy.
_______________
Những vị tu hành đắc quả thường có 2 loại, 1 là giỏi về Trí Tuệ thì thường không có thần thông, như Ngài Xá Lợi Phất, 2 là giỏi về Thần Thông (Lục Thông) thì Trí Tuệ không bén nhạy lắm (khi thuyết giảng Giáo lý hay hành sự không chu đáo) như Ngài Mục Kiền Liên. Ngài Ẩn Phong thuộc về loại 2.
Vị Tỳ khưu ni ẫn danh trên tuy không có Thần thông, nhưng có Trí tuệ, cho nên hành sự thật kín kẻ, thuộc loại 1.
54. Chẳng đi đêm.
Triệu Châu hỏi Đầu Tử:
- Kinh nghiệm của người tu Thiền “chết đi sống lại” như thế nào?
- Đêm tối chẳng đi, đợi trời sáng hãy đi.
(Nhất Nhật Nhất Thiền)
Người tu Thiền tham công án đến mức hòa với công án là một, lúc đó là đạt tới mức Chân Không Vô Tướng, từ cái không đó lại tạo ra cái có (Chân Không Diệu Hữu). Đó là từ u ám (đêm) mà dẫn tới sáng (trời sáng) vậy. *
_______________
*
Lời bình này là "cả nghĩ" rồi !
Đối với một câu hỏi dẫn tới thị phi, Ngài Đầu Tử thuận miệng đáp một câu "huề cả làng", lại bị soạn giả lượm câu ấy đưa vào phòng phân tích.
Thiệt là "oan ơi ! Ông Địa".
55. Tất cả đều thượng diệu
Có một lần Bàn Sơn đi đường, thấy một người khách mua thịt heo, nói với người bán thịt rằng:
- Bán cho ta một cân thịt thượng hạng.
Người bán thịt bỏ dao xuống, khoanh tay trước ngực, nói rằng:
- Thớt thịt này chẳng phải toàn là thượng hạng sao?
Bàn Sơn nghe câu nói đó bỗng nhiên tỉnh ngộ.
(Chánh Pháp Nhãn Tạng)
Bàn Sơn vì vấn đề thiện ác đối lập làm cho phiền não, nghe được câu nói của người bán thịt rồi liền nhập vào cảnh giới Bình Đẳng Vô Sai Biệt, không còn ác cũng không còn thiện.
(Long Mãn)
___________
"Thanh thanh thúy trúc tổng thị Pháp thân,
Uất uất hoàng hoa vô phi Bát nhã."
56. Hành cước tăng.
Có một ông tăng tới tham kiến, Trần Tôn Túc hỏi:
- Ngươi là một vị hành cước tăng phải không?
- Phải.
- Lễ Phật chưa?
- Lễ Phật đất đó làm gì?
- Ngươi hãy tự mình mang đi!
--------------
Đã biết Phật đất, vậy hãy tự mang Phật thật đi.
__________
Có một ông tăng tới tham kiến, Trần Tôn Túc hỏi:
- Ngươi là một vị hành cước tăng phải không?
- Phải.
- Lễ Phật chưa?
- Lễ Phật đất đó làm gì?
- Để thành Phật chứ làm gì !
57. Tường Đông đánh tường Tây.
Một ông tăng hỏi Lũng Chân:
- Thế nào là ý của Tổ sư từ Tây sang?
- Tường Đông đánh tường Tây.
---------------
Phải phá bỏ sai biệt (Đông, Tây) mới thấy được tự tánh.
___________
Câu trả lời "Tường Đông đánh tường Tây" không cho Ý Thức suy diễn, nhằm vô hiệu hóa Ý Thức, lại bị soạn giả gượng chú thích thành ra "nát bét".
58. Đinh một tấc.
Một ông tăng hỏi Thẩm Triết:
- Thế nào là chỗ thăm thẳm?
- Lấy đinh một tấc đóng vào gỗ, tám con trâu kéo chẳng ra!
Chỗ thăm thẳm chỉ tự tánh.
____________
Câu trả lời là một câu "bu lu ba la", nhằm đẩy sự suy diễn của Ý Thức đến ngỏ cụt. Thế mà soạn giả đã phá hỏng cái "bẫy" này.
59. Thả trâu.
Một hôm Tuệ Tạng đang làm việc ở nhà bếp. Mã Tổ hỏi:
- Làm gì vậy?
- Thả trâu.
- Thả làm sao?
- Khi trâu vào bụi cỏ, buông liềm, kéo mũi lôi ra.
- Ngươi thực biết thả trâu!
Trâu chỉ tự tánh. *
______________
*
Trong bài này, trâu chỉ Thân Khẩu Ý của hành giả, chớ không phải chỉ tự tánh.
Soạn giả ghi lời bình này trong khi đang say xỉn.
60. Chỉ có ta thôi.
Một ông tăng hỏi Đầu Tử:
- Trên trời, dưới trời chỉ có ta là hơn cả *, cái ta đó là gì?
- Đẩy ngã lão Hồ đó!
Lão Hồ chỉ Phật Thích Ca; câu đáp của Đầu Tử là để phá cái chấp Phật của ông tăng.
______________
*
"Thiên Thượng thiên hạ duy ngã độc tôn"
61. Ngón tay trỏ mặt trăng.
Ni cô Vô Tận Tạng thưa với Huệ Năng rằng:
- Con tụng kinh Niết Bàn đã nhiều năm nhưng vẫn còn nhiều chỗ chưa hiểu, nhờ thầy chỉ dậy.
- Ta không biết chữ, ngươi cứ tụng đi ta sẽ giải nghĩa cho.
- Chữ thầy còn chẳng đọc được thì làm sao giảng chân lý?
- Chân lý và chữ viết có liên quan gì với nhau đâu! Chân lý ví như mặt trăng ở trên trời, chữ viết ví như ngón tay. Ngón tay có thể chỉ cho biết mặt trăng ở chỗ nào, nhưng ngón tay không phải là mặt trăng, muốn ngắm trăng đâu cần thiết phải nhờ ngón tay.
Lời nói, chữ viết chỉ là công cụ để diễn tả chân lý; tưởng lầm lời nói, chữ viết là chân lý cũng như tưởng lầm ngón tay là mặt trăng vậy.
62. Kẻ cướp giác ngộ.
Một buổi chiều Thất Lý đang tụng kinh, bỗng có một tên cướp xông vào dí dao vào người Thất Lý:
- Đưa tiền ra đây, nếu không ta sẽ lấy cái mạng già của ngươi.
- Tiền ở trong ngăn kéo, ngươi tự tiện mà lấy nhưng để lại một ít để ta mua thực phẩm.
Nói rồi lại tiếp tục đọc kinh. Tên cướp lấy tiền rồi định đi, Thất Lý nói:
- Lấy tiền của người ta mà không nói một tiếng cám ơn sao?
Tên cướp bèn nói "Cám ơn" rồi bỏ đi. Về sau tên cướp còn cướp giật nhiều nơi, nhiều người nữa và cuối cùng bị bắt. Thất Lý được kêu ra làm chứng. Thất Lý nói:
- Người này không phải là cướp, như ta biết, ta cho hắn tiền và hắn còn cám ơn ta nữa.
Tên cướp vẫn bị phán có tội và bị giam vào ngục. Hết hạn tù gã tìm ngay đến Thất Lý và xin được làm đệ tử.
Câu nói "Buông dao đồ tể, lập tức thành Phật" thật khó làm được. Cái động lực khiến cho phải "buông dao đồ tể" chính là lòng từ bi vậy.
63. Số mạng trong tay mình.
Một vị võ tướng Nhật Bản tên là Tín Trưởng, một lần ông quyết tâm đánh bại địch thủ có số quân nhiều gấp mười lần quân số của ông. Ông rất tin tưởng là mình sẽ thắng nhưng bộ hạ của ông thì lại tỏ vẻ nghi ngờ. Khi dẫn quân đi ngang một tòa miếu, ông dừng lại bảo bộ hạ rằng:
- Ta muốn vào để bói một quẻ xem sao. Nếu mặt chính ở trên, chúng ta sẽ thắng, bằng ngược lại chúng ta sẽ thua, vận mạng của chúng ta nằm trong tay Thần vậy!
Tín Trưởng vào trong miếu, yên lặng cầu nguyện một lúc. Sau đó quay mình ra trước mặt ba quân, tung đồng tiền lên. Kết quả mặt chính ở trên. Do đó, bộ hạ ông đều đòi đi đánh trận ngay. Đánh thắng trận rồi, một bộ hạ nói:
- Ai cũng không thể cải biến được số mạng.
Tín Trưởng không nói giơ đồng tiền ra: hai mặt đều là mặt chính cả.
------------------
Trời đất chẳng tư vị ai, phải tự mình cứu mình.
_____________
Chả có "thiền bè" gì ở đây cả ! Phải gọi đây là chuyện "trà dư tửu hậu" thì đúng hơn.
64. Vô Ngôn Đồng Tử Kinh.
Quy Sơn hỏi một ông Tăng:
- Xem kinh gì vậy?
- Vô Ngôn Đồng Tử Kinh
- Có mấy cuốn?
- Hai cuốn.
- Đã vô ngôn sao lại chỉ có hai cuốn ?
Ông Tăng không trả lời được.
Vô ngôn tức có thể là 1 cuốn, 2 cuốn, vạn cuốn?
____________
Chỉ là Sư phụ trắc nghiệm Trí Tuệ của đệ tử thôi mà ! Trường hợp này "đèn con gặp gió lớn nên tắt phụp"
65. Đánh vào đầu.
Tòng Triển thấy một ông Tăng chạy lại, bèn giơ thiền trượng đánh vào đầu, ông Tăng kêu đau. Tòng Triển nói:
- Cái đó vì sao không đau?
Cái đó chỉ tự tánh.
______________
Tòng Triển thấy một ông Tăng chạy lại, bèn giơ thiền trượng đánh vào đầu, ông Tăng kêu đau. Tòng Triển nói:
- Cái đó vì sao không đau?
- "Cái này" thì phải đau!
66. Giết trâu.
Có người hỏi Huệ Giác:
- Tôi thường thích giết trâu, có tội không?
- Không tội.
- Vì sao không tội?
- Giết một, trả một.
Có và không là sai biệt vì vậy thiền sư bảo phải bình đẳng.
_____________
Có người hỏi Huệ Giác:
- Tôi thường thích giết trâu, có tội không?
- Có tội.
- Vì sao có tội?
- Vì thích.
67. Gia phong của La Hán.
Một ông Tăng hỏi La Hán:
- Gia phong của La Hán là gì?
- Không nói với ngươi.
- Tại sao không nói?
- Đó là gia phong của ta.
Gia phong chỉ tự tánh.
______________
Một ông Tăng hỏi La Hán:
- Gia phong của La Hán là gì?
- Mắc mớ gì đến ngươi !
68. Rùa đá nói rồi
Một ông tăng hỏi Cư Độn:
- Thế nào là ý của tổ sư từ Tây sang?
- Đợi rùa đá nói, ta sẽ bảo!
- Rùa đá nói rồi!
- Nói gì với ngươi vậy?
Tự tánh không thể dùng lời để diễn tả được
____________
Một ông tăng hỏi Cư Độn:
- Thế nào là ý của tổ sư từ Tây sang?
- Đợi rùa đá nói, ta sẽ bảo!
- Rùa đá nói rồi!
- Nói gì với ngươi vậy?
- Nói lão sư đưa đò !
69. Trời, trăng chưa sáng.
Một ông tăng hỏi Đầu Tử:
- Trời, trăng chưa sáng, Phật và chúng sanh ở đâu?
- Thấy lão tăng giận nói giận, thấy lão tăng vui nói vui.
Ông tăng còn phân biệt Phật và chúng sanh là còn sai biệt, Đầu Tử phàm thánh vô ngại, thấy giận nói giận, thấy vui nói vui, tùy duyên mà điểm hóa đại chúng.
_____________
Một ông Tăng hỏi Đầu Tử:
- Trời, trăng chưa sáng, Phật và chúng sanh ở đâu?
- Ở chỗ vọng tưởng !
70. Thiền lý của tách trà.
Nam Ẩn là một thiền sư Nhật Bản sống dưới thời Minh Trị (1868-1912). Một hôm, có một vị giáo sư đại học đến hỏi thiền. Thiền sư lấy trà ra đãi khách. Ông rót nước trà vào tách của khách cho đến khi tách đầy mà vẫn tiếp tục rót. Vị giáo sư trợn mắt trừng trừng, nhìn nước trà tràn khỏi tách cho đến khi không giữ yên lặng được nữa, thưa rằng:
- Tách đã tràn rồi, xin đừng rót nữa.
Nam Ẩn trả lời:
- Ông cũng giống như tách trà này. Trong óc ông đầy những tư tưởng, nếu ông không đổ hết tách trà của ông đi thì tôi làm sao mà nói chuyện Thiền cho ông nghe được.
Nếu đã có thành kiến thì khó lòng chấp nhận ý kiến của người khác.
71. Ta chẳng vào địa ngục thì ai vào?
Có người hỏi Triệu Châu:
- Thiền sư mất rồi đi đâu?
- Làm lừa, làm ngựa.
- Sau đó thì sao?
- Ta vào địa ngục.
- Có thể nào một vị thánh tăng như sư phụ sa địa ngục?
- Chính ta là người đầu tiên đi vào!
- Một vị đại thiện tri thức sao vào địa ngục được?
- Nếu ta không vào thì làm sao gặp mà cứu con được?
Nếu chỉ cúng Phật ở chỗ thanh khiết, vậy ở nơi ô uế không có Phật sao? Phật không đâu không có: thiên đường dĩ nhiên là có Phật, nhưng địa ngục lại chẳng là nơi cần Phật hơn sao?
_____________
"Ngã bất nhập Địa ngục, thùy nhập ?"
72. Trên trời, dưới trời chỉ có ta là đáng tôn quý.
Theo truyền thuyết Phật giáo, đức Phật khi được sanh ra, liền bước đi bẩy bước, tay phải chỉ lên trời, tay trái chỉ xuống đất nói rằng: "Trên trời, dưới trời chỉ có ta là đáng tôn quý.”
(Nhất Nhật Nhất Thiền Ngữ)
Cái ta ở đây là chỉ tự tánh.
_____________
Thiện thượng Thiên hạ, duy ngã độc tôn.
http://thuvienhoasen.org/images/file...gadocton-2.jpg
73. Gà lạnh lên cây, vịt lạnh xuống nước.
Có ông tăng hỏi Ba Lăng:
- Tổ ý và giáo lý là cùng hay là khác?
- Gà lạnh lên cây, vịt lạnh xuống nước.
(Nhất Nhật Nhất Thiền Ngữ)
Gà vịt đều tìm cách trốn lạnh, nhưng phương pháp thì khác.
___________
Thiền sư cố tình trả lời một câu "nhạt như nước ốc", lại bị soạn giả nêm muối vào.
74. Cầu đá Triệu Châu.
Có ông tăng hỏi Triệu Châu:
- Từng nghe tiếng Cầu Đá Triệu Châu, tới nơi nhìn mới thấy nguyên lai chỉ là cầu gỗ.
- Ngươi chỉ mới thấy cầu gỗ chứ chưa thấy Cầu đá Triệu Châu.
- Cầu đó như thế nào?
- Lừa, ngựa đều qua được.
(Cảnh Đức Truyền Đăng Lục)
----------
Cầu gỗ hữu hình, chỉ độ người một thời, cầu đá vô hình do lòng từ bi của bồ tát độ tất cả chúng sanh.
(Thái Chí Trung).
______________
Tào lao!
75. Bạch Cư Dị và Điểu Sào Thiền Sư.
Thiền sư Đạo Lâm trú trên cây tùng, do đó người đời gọi là Điểu Sào thiền sư. Một hôm thi sĩ Bạch Cư Dị hướng Đạo Lâm thỉnh giáo:
- Thế nào là đại ý Phật pháp?
- Không làm các điều ác, nguyện làm mọi điều lành.
Bạch Cư Dị nghe rồi bảo thiền sư rằng:
- Nói vậy thì đứa trẻ lên ba cũng biết.
- Tuy là đứa trẻ lên ba cũng biết, nhưng ông lão tám mươi cũng chưa làm được!
Chúng ta đều biết câu "biết khó, làm dễ" nhưng quên mất câu "biết dễ, làm khó"; làm được như thế phỏng được mấy người?
______________
Câu đáp cuối cùng "- Tuy là đứa trẻ lên ba cũng biết, nhưng ông lão tám mươi cũng chưa làm được!" cho ta thấy Điểu Sào chưa phải là "chim" (có thể bay), mà chỉ là con "gấu leo cây". (Hãy còn luẫn quẫn trong Nhân Thiên Thừa).
Với Nhất Thừa thì câu trả lời sẽ là :
_ Giáo điều có vẻ tầm thường này cũng chính là Giáo lý phi phi thường đó !
76. Tiếng mưa.
Cảnh Thanh hỏi:
- Có tiếng gì ngoài cửa?
Một ông tăng đáp:
- Tiếng mưa rơi!
- Chúng sanh điên đảo mê chạy theo vật.
Câu nói của Cảnh Thanh chỉ: chớ chạy theo ngoại vật, ngoại cảnh, ngoại duyên, ngoại trần.
______________
Cảnh Thanh hỏi:
- Có tiếng gì ngoài cửa?
- Sư phụ muốn là tiếng gì ?
77. Sừng trái, sừng phải.
Thường Quán hỏi một ông tăng:
- Ngươi thấy trâu không?
- Có thấy.
- Thấy sừng trái hay sừng phải?
Ông tăng không đáp được. Thường Quán nói:
- Thấy không phân phải, trái.
Trâu chỉ tự tánh, phải thấy cả con trâu chứ không thể chỉ thấy sừng trái hay sừng phải.
___________
- Ngươi thấy trâu không?
- Có thấy.
- Thấy sừng trái hay sừng phải?
- Nhiều chuyện !
78. Cây gậy hóa rồng.
Vân Môn cầm cây gậy hướng về các đệ tử, nói rằng:
- Cây gậy này biến thành rồng, nuốt cả càn khôn, sơn hà đại địa làm sao mà có đây?
(Bích Nham Lục)
---------------
Gậy chỉ tâm, rồng chỉ sự giác ngộ. Khi ngộ rồi thì thấy thân tâm và vũ trụ đều cùng một thể.
(Long Mãn)
__________
Lại một lời bình "vẽ rắn thêm chân"
79. Tuyết rơi về đâu?
Bàng cư sĩ đến bái phỏng Dược Sơn, lúc cáo từ Dược Sơn sai mười thiền khách tiễn ra cửa. Bàng cư sĩ chỉ tuyết trong không trung mà nói:
- Tuyết đẹp thay! Từng bông, từng bông rơi tới chỗ.
Lúc đó có một vị thiền khách tên là Tố Toàn hỏi rằng:
- Vậy sao! Rơi về đâu vậy?
Bàng cư sĩ bèn tát ông một cái. Tố Toàn hỏi:
- Sao lại ra tay đánh người?
- Ngươi như vậy mà cũng dám xưng là thiền khách, thiệt Diêm Vương cũng không dám cứu.
Tố Toàn hỏi:
- Vậy còn cư sĩ thì sao?
Cư sĩ lại tát Tố Toàn một cái nữa, nói rằng:
- Có mắt như mù, có lời như câm.
Tuyết Đậu bình rằng:
- Như quả là ta, thì khi Bàng cư sĩ hỏi, ta lấy một nắm tuyết ném vào người cư sĩ nói rằng:
- Rơi xuống chỗ này này!
(Bích Nham Lục)
----------------
Thiên hạ vạn vật chẳng kể to nhỏ, quý tiện đều có công dụng, chỗ đứng của nó.
(Thái Chí Trung)
Thái Chí Trung đem lời của Khổng Lão mà bình Thiền thì khác nào "vẽ thêm râu vào cằm người đẹp".
80. Quan lớn ngốc.
Hai thiền sư Đại Ngu và Ngu Đường được một vị quan to mời đến tiếp kiến. Đến nơi, Ngu Đường nói với vị quan to rằng:
- Ngài vốn thông mẫn có thể học thiền được!
Đại Ngu mắng:
- Nói bậy! Tên quan ngốc này tuy có địa vị cao nhưng biết quái gì về thiền!
Kết quả, viên quan này xây tự viện cho Đại Ngu và theo ông học thiền.
Đại Ngu không bị ngoại cảnh mê hoặc, trong tâm không phân biệt thiện ác, nên tiếp cận với Thiền.
___________
Câu chuyện không hề có Thiền vị gì cả ! Chỉ là quan lại thì đã rành và ngán cái trò siễm nịnh "lên đến cổ". Những kẻ siểm nịnh thường là "cái thùng rổng".