Milarepa _ Con người siêu việt.

MILAREPA
CON NGƯỜI SIÊU VIỆT

Nguyên tác Tây tạng: Mila Khabum - Tác giả: Rechung
Anh dịch: Lama Kazi Dawa-Samdup
Cô đọng và phóng tác: Lozang Jivaka
Việt dịch: Đỗ Đình Đồng

http://thuvienhoasen.org/a16079/mila...guoi-sieu-viet

http://thuvienhoasen.org/images/file...ilarepa-03.jpg

http://thuvienhoasen.org/images/file...ilarepa-01.jpg

http://thuvienhoasen.org/images/file...ilarepa-02.jpg

Những Cảnh Đời của Milarepa

Ghi Chú

“Milarepa, Con Người Siêu Việt” là bản dịch tiếng Việt do chúng tôi thực hiện vào năm 1970 và được nhà xuất bản Nguồn Sáng ấn hành tại Sài gòn vào năm 1971, đã được chúng tôi hiệu đính trong ấn bản điện tử này.
Bản dịch này chúng tôi thực hiện theo nguyên văn tiếng Anh “The Life of Milarepa, Tibet’s Great Yogi,” do Lobzang Jivaka cô đọng và phóng tác vào năm 1962, được J. L. Cranmer-Bying M.C. hiệu đính và cho in trong loạt sách The Wisdom of the East, dựa theo bản dịch tiếng Anh, “Tibet’s Great Yogi, Milarepa,” của cố Lạt-ma Kazi Dawa-Samdup từ nguyên tác Tây tạng, “Mila Khabum,” và được Tiến sĩ W. Y. Evans-Wentz hiệu đính khi cho nhà xuất bản Oxford University Press ấn hành đầu tiên vào năm 1928, tại Luân-đôn, Anh quốc.

Frederick, đầu Thu 2012
Đỗ Đình Đồng

LỜI NGƯỜI DỊCH

Tây tạng như một đóa sen đêm chỉ nở đón ánh trăng mông lung, huyền diệu và kỳ ảo của Đông phương. Vào hậu bán thế kỷ mười một, nơi xứ sở u huyền này nghe vang dậy một giọng hát vừa trầm hùng như loài sư tử, vừa thánh thót như tiếng chim Ca-lăng-tần-già, vừa rạt rào như lời cây tiếng lá, vừa cao thâm như đỉnh cao và hố thẳm. Tiếng ca này lần đầu tiên xuất hiện trên các triền núi âm u hoang vắng của dãy Hi-mã-lạp sơn và dần dần lên mãi đến tuyệt đỉnh Everest tuyết phủ tiếp giáp với mây trời vần vũ thiên thu. Tiếng hát lời ca này phát nguồn từ một giai tầng trí tuệ và nghệ thuật viên dung siêu việt của một bậc thánh tăng Bồ-tát Tây tạng với mảnh vải che thân mong manh rách rưới và chiếc tích trượng nhỏ bé nhưng rắn chắc vô biên nện vang từng tiếng rõ ràng theo nhịp chân leo lên từng phiến đá tuyết trắng ngần sau hơn mười năm tu luyện các năng lực thượng thừa và tu tập thiền định không ngừng theo các Diệu Lý của Mật-tông Phật-giáo: giọng hát của Jetsun Milarepa, Đại Hành Giả Du-già Tây Tạng.

Cuộc đời đại hiệp sĩ phi thường phi phi thường này bắt đầu từ khi lên bảy, cái tuổi thơ dại đã thực sự bước vào địa ngục trần gian này: ngục của lòng tham không đáy; ngục của lửa thù hận phụt lên vô bờ vì bị người thân cướp đoạt quyền thừa kế gia tài của dòng họ quý phái giàu sang, vì cái chết quá sớm của người cha đáng kính. Cuộc sống bị đày đọa khốn cùng của cậu bé bảy tuổi Mila Thopaga kéo dài chịu đựng cho đến năm mười lăm tuổi, cái tuổi chập chững nhưng lại quá phong trần: một người một ngựa lên đường tìm thầy học Huyền thuật để mong trả thù rửa hận cho thỏa lòng người mẹ góa yếu đuối nhưng vẫn giữ niềm kiêu hãnh vô biên. Sau khi học thành tài, Mila Thopaga đã dùng tuyệt nghệ huyền thuật của mình giết hằng ba bốn chục người có liên hệ với hai kẻ tử thù chính là ông chú và bà thím độc ác của chàng, và phá hoại rất nhiều của cải, hoa màu của những người khác...Mila Thopaga bị lương tâm cắn rứt, cõi lòng xao xuyến bất an và phát tâm tìm thầy học Đạo, khát khao giác ngộ và giải thoát đến cực độ đến nỗi phải hy sinh bất cứ thứ gì kể cả thân mạng của chính mình.

Định Mệnh của Mila Thopaga là một thứ định mệnh Đại Hạnh, nhưng quá khốc liệt khắt khe. Cuối cùng Mila Thopaga đã gặp được Đạo sư định mệnh của mình: Đại Dịch giả Marpa, tổ sư khai sáng tông phái Bkarh-gyudpa của Phật giáo Tây Tạng. Sau tám lần được bậc Đạo sư ném tận cùng đáy sâu hố thẳm tuyệt vọng, Mila Thopaga đã được thanh thần tẩy thể, gột sạch ác nghiệp và thọ lãnh tất cả những Giáo lý Tối mật của tông phái này, để rồi một mình một bóng lang thang khắp các vùng thâm sơn cùng cốc để thiền định và tu tập Giáo lý Giải thoát Vô thượng. Sau khi đã quì lạy từ giã Đạo sư với lời thệ nguyện vĩ đại là phải đạt Giác ngộ để cứu độ chúng sinh như thái tử Tất-đạt-đa trước đó khoảng mười bảy thế kỷ dưới gốc cây Bồ-đề xứ Thiên trúc: nếu Ta không đạt được giải thoát rốt ráo thì vĩnh viễn không trở lại với thế giới loài người.

Sau khoảng mười năm ẩn tu trong trong thâm sơn cùng cốc tuyết phủ giá lạnh của vùng Hy-mã-lạp sơn, với thân thể suy nhược đến cùng độ vì thiếu thức ăn và quần áo thích hợp, Milarepa đã hiến mình trọn vẹn cho Chân lý, phối hợp Nhân Tâm và Thiên Tâm, Tiểu ngã với Đại ngã thành Nhất Thể Chân Như của Bản Thể Vũ Trụ kỳ ảo, Milarepa đã đạt được Giác ngộ và Giải thoát cho chính mình để rồi cất tiếng hát phổ độ tất cả chúng sinh trong ba cõi.

Người dịch hôm nay cầu mong dư âm của lời thơ, lời hát khởi nguồn từ một Trí tuệ nhìn suốt ba nhìn thế giới này, và hình ảnh cuộc đời phi thường, phi phi thường của một Con Người đã vượt người này, đi sâu vào tận đáy lòng của mọi người trong thời Tịch dương hôm nay để khai mở một Triêu dương huy hoàng ngày mai trong lòng mỗi người và tất cả.

Sài gòn, Hè 1970
Đỗ Đình Đồng

----------

Chú thích của Hoàngtri :

"phối hợp Nhân Tâm và Thiên Tâm, Tiểu ngã với Đại ngã thành Nhất Thể Chân Như của Bản Thể Vũ Trụ kỳ ảo"

Chỉ là một cách nói, xin quý đạo hữu đừng hiểu lầm câu này với "Nhất Thần Giáo Ấn độ". Đạo Phật không xây dựng một ĐẠI NGÃ.

Kính !

HẠ SINH VÀ NHỮNG NĂM THƠ ẤU



Tôi là Rechung, một trong những đệ tử của Jetsun Milarepa, hành giả Du già danh tiếng nhất xưa nay và người Thầy yêu mến của tôi. Chẳng bao lâu trước khi người viên tịch, đúng như một thị kiến tôi đã thấy trong lúc thiền định vào một chiều nọ, tôi đã xin người kể cho chúng tôi nghe câu chuyện về cuộc đời của người. Việc này được những đệ tử khác ủng hộ. Tất cả đều biết chút ít, nhưng muốn nghe kể chi tiết, vì người ta có thể rút ra được nhiều bài học từ câu chuyện lịch sử cuộc đời của người. Và tôi đã chăm chú lắng nghe để viết xuống đây mỗi ngày những gì chúng tôi được nghe, để cho thế giới được phong phú thêm, do kết quả học được từ những đau khổ và vinh quang, tri thức và thành tựu của người.

Nó đã là của chung, làm sao người đã luyện tập Huyền thuật thuở thiếu thời và lúc thanh niên để trừng phạt kẻ thù, những kẻ có thể nói là thật đáng phải chịu tất cả hình phạt đó; làm sao về sau người đã bị lương tâm cắn rứt và thực sự ham muốn học Chân lý; người đã chịu đựng những đau khổ về tinh thần và thể xác trong lúc theo đuổi truy cầu Chân lý, trong khi gạt sang một bên những việc nhỏ nhặt hơn; nhưng với bao kiên gan, người đã khước từ chấp nhận chiến bại, và cuối cùng đã chiến thắng vinh quang; rồi làm sao người đã rút mình ra khỏi thế gian để ẩn tu và phát triển sự hiểu biết mà người đã đạt được một cách quá gian lao. Rồi về cuối đời, người đã hiến mình để cứu độ bao nhiêu người khác đã lắng nghe người nói. Tôi là một trong những người đó.

Chúng tôi biết rất nhiều nhưng câu chuyện còn nhiều hơn tất cả những gì chúng tôi đã biết! Với bao nhiêu tình tiết, người đã làm chúng tôi vui và với lối diễn tả phong phú người đã khiến chúng tôi rơi lệ! Chúng tôi đã vui cười biết bao nhiêu vì những chuyện vui và biến đổi. Chúng tôi đã lắng nghe biết bao nhiêu lời người nói, như sợ rằng chúng sẽ mất đi! Và tôi thật chẳng xứng đáng để ghi xuống đây những gì người đã nói -- song cũng thật là một đặc quyền vậy.

Những gì quí vị đọc nơi đây là sự thật. Câu chuyện về một người đã bắt đầu cuộc đời mình giống như bất cứ người nào trong chúng ta, nhưng đã kết thúc đời mình – ôi, thật khác biệt biết bao! Rất ít người đạt được những Năng lực Tối thượng, nhất là chiến thắng trong những cuộc kiểm soát chính cái “ta” của họ để rồi chiến thắng các đại và chúng sinh ở các cõi khác, hay hiểu được hoàn toàn chân tướng của Vũ trụ và Nhất thể của vạn vật trong Vũ trụ, vì đây là Giác ngộ. Rất ít người kiên gan đối mặt với những chướng ngại bề ngoài có vẻ như không thể vượt qua được. Rất ít người phạm trọng tội mà biết tu sửa những gì họ đã phạm phải và vươn lên để nhận những phần thưởng xứng đáng.

Milarepa đã làm điều đó. Milarepa là Sư phụ của tôi khi người còn sống bằng nhục thân và người vẫn là Sư phụ tôi mãi mãi, dù thân thể của người bây giờ chỉ là một đống tro tàn. Ôi bậc Đại Đạo sư, con xin cúi đầu đảnh lễ trước người và cầu mong câu chuyện này được ánh mắt người khích lệ! Và bây giờ kính xin người hãy cất tiếng nói cho thế giới cùng nghe!

Những năng lực huyền thuật của tôi, ắt tôi đã thừa hưởng từ tổ tiên của tôi. Vì những huyền lực đó dường như là một sở hữu của gia đình tôi. Năm thế hệ trước, một bậc tiền nhân của tôi đã tạo được cho ông một danh hiệu cho mình, theo nghĩa đen, bằng cách dùng huyền thuật đánh đuổi một con quỉ mà các nhà phù thủy khác bó tay đầu hàng. Người ta nói rằng nó bị ông đuổi vừa chạy vừa kinh hãi kêu lên: “Mila! Mila!” “Người ôi! Người ôi!” Vì chuyện này, dân chúng trong làng bắt đầu khôi hài gọi ông là Mila, và danh hiệu này bền vững đến nỗi đã được truyền từ đời cha đến đời con, gắn liền với những tên khác.

Lúc vừa sinh ra, cha tôi rất mừng khi nghe tin này, nên ông đặt tên tôi là Thopaga, có nghĩa là “Vui Nghe.” Cái tên này tỏ ra thích hợp kỳ lạ, vì tôi được phú bẩm một giọng hát tốt. Tuy nhiên tôi có hơi phỏng đoán, và phải ngược dòng thời gian trở lại với tổ tiên tôi, nhờ đó các người có thể hiểu được bản tướng hoàn cảnh sinh hoạt của gia đình tôi vào lúc cái chết quá sớm của cha tôi.

Người con trai của Phù thủy Mila là một tay đánh bạc kinh niên, đôi khi gặp may, nhưng điều đó chắc rất hiếm đối với ông. Vì toàn bộ của cải của gia đình đã biến mất trong một đêm vào tay một người chơi giỏi hơn ông. Hắn đã hốt sạch tất cả nhà cửa, đồ đạc, châu báu và ruộng đất vào túi hắn và luôn cả quyền sở hữu nữa. Trong khi ông cố tôi, một người hay sầu muộn, nếu không muốn nói là một người khôn ngoan, đã phải lang thang ngoài đường với Dorje Senge, tức cậu con trai chuyên nghề đánh bạc. Để kiếm sống qua ngày, ông đã tạo những trận mưa giả phá hoại rất nhiều hoa màu của dân chúng, làm những bùa chú cho trẻ con, và xua tà đuổi quỉ ở bất cứ nơi nào chúng đến quấy nhiễu dân làng.

Tuy nhiên, Dorje Senge là một người có khuynh hướng thực tiễn. Ông bắt đầu buôn bán lông cừu. Vì thế trong một khoảng thời gian ngắn, ông đã xoay xở đủ để đền bù lại những gì đã mất và tái lập cho mình thành một điền chủ có nhà cửa, có nông trại để truyền lại cho những người thừa kế mà tôi là người cuối cùng. Ngôi nhà ông xây cho mình là một ngôi nhà nguy nga tráng lệ, bốn trụ tám cột với danh hiệu là ngôi nhà “Bốn Tám” mà người ta biết đến từ đó.

Sự giàu sang của ông cứ phát triển một cách vững vàng và của cải của ông đã hấp dẫn một số người bà con nghèo khó, họ đã bỏ phần đất quê hương của họ đến cư ngụ bên cạnh ông trong tỉnh Kyang Tsa, với số của cải ít oi và con cái của họ -- sự việc xảy ra không gây một ảnh hưởng nhỏ nào đến đời sống chúng tôi, đến biến cố vĩ đại đã biến hạnh phúc gia đình chúng tôi thành cảnh bi đát.

Cha tôi Mila Sharab Gyalten, mẹ tôi Karmo Kyen hay là Vòng Hoa Trắng, và bà sinh tôi vào ngày 25 tháng 8 năm con Rồng Nước Đực (năm 1055 theo D.L.). Bốn năm sau bà lại tặng tôi bé gái Gonkyt, cái tên rất khó phát âm đối với một chú bé con như tôi, chúng tôi đều gọi nó bằng cái tên thân mật Peta.

Vào những ngày đó chúng tôi hạnh phúc biết bao khi tôi và Peta chạy nhảy vui đùa trong nhà hay ngoài đồng ruộng, trang sức bằng châu ngọc và được săn sóc chu đáo, mặc quần áo đẹp, ăn uống phủ phê, sung sướng tràn trề một cách vô tư nào biết những gì sắp xảy đến. Và những người láng giềng ganh tị với chúng tôi biết bao. Bất cứ khi nào họ đến nhà chúng tôi, họ đều nói với giọng thì thầm kính sợ, ngắm nhìn những đồ đạc trong nhà bằng cặp mắt kinh ngạc kính phục. Và bất cứ khi nào gặp mặt cha mẹ tôi, họ đều cúi đầu thật thấp bái chào một cách cung kính. Và tôi cũng được hứa hôn với một cô bé gái tên là Zesay, nhưng trong những ngày đó tôi không quan tâm đến chuyện này, tôi thích Peta và những trò chơi của tôi hơn.

Khi Peta ba tuổi và tôi bảy tuổi thì cha tôi bị bệnh và sau một thời gian ngắn, người đã qua đời. Người đã ủy thác gia đình cho hai người bà con nghèo khó chăm sóc. Đó là chú và thím tôi. Họ cùng nhau nắm giữ tài sản và làm việc theo lời ủy thác cho đến khi chúng tôi trưởng thành để có thể gánh vác công việc. Lúc bệnh – sự thực cha tôi là một người dũng mãnh và được mọi người kính trọng, hầu hết họ là những tá điền của cha tôi, ông đã cho gọi tất cả những tá điền và những người bà con đến bên giường bệnh, vì thế họ có thể nghe và làm nhân chứng cho lời di chúc của cha tôi trước khi ông qua đời. Họ còn được biết những gì cha tôi đã hoạch định cho vợ con; dường như ông muốn có sự bảo vệ chắc chắn để ngăn ngừa những điều bất trắc có thể xảy ra của những người bà con gần gũi, những người mà dường như ông không hoàn toàn tin cậy.

Ôi, ông đã không nhầm tí nào, sự việc hóa ra đúng như vậy! Vào hôm đám táng cử hành, khi thi hài của ông không còn nữa, tất cả những người láng giềng đã cùng nhau tụ họp trong vườn nhà tôi. Một vài người anh em họ xa gợi ý với mẹ tôi cách thức đổi tài sản để lấy sự giúp đỡ khi nào bà cần. Nhưng chú thím tôi đã lập tức xen vào, chứng tỏ rằng họ là những người bảo trợ duy nhất còn lại vì họ là những người bà con gần gũi nhất, vì thế họ nhất định sử dụng tài sản theo ý họ, không cần ai khuyên bảo. Dĩ nhiên họ sẽ săn sóc góa phụ mấy đứa bé mồ côi.

Hỡi ôi là lời tuyên bố quá lố! Họ nào săn sóc gì chúng tôi. Peta và tôi sớm lang thang rách rưới, đói khát. Mùa hè bị chú bắt làm việc ngoài đồng, mùa đông bị thím bắt làm việc trong nhà. Họ nào ngó ngàng gì đến những chỗ phồng da hay những nơi đau nhức trên thân thể chúng tôi, cũng không bao giờ bắt chí hay rận, những con vật sinh sôi nảy nở rất nhanh và rất nhiều trên thân thể nhơ nhớp vì không được tắm rửa… và những quần áo rách nát không được giặt dũ của chúng tôi. Một vài người hàng xóm thương hại chúng tôi và họ đã rơi nước mắt trước cảnh ngộ hiện thời của chúng tôi. Nhưng những kẻ khác, những kẻ nịnh hót, bợ đỡ chú thím tôi, những người bây giờ là những người giàu sang may mắn, nói khác đi, là những người chủ có ruộng đất cho thuê. Sự thực, người ta có thể thấy họ mặc quần áo, mang đồ trang sức của cha mẹ tôi, vì họ đã chia nhau mỗi người một phần sản nghiệp của tôi, không kể gì đến lời khiếu nại của mẹ tôi. Vì thế, bây giờ họ có thể tỏ ra vui vẻ trong hoàn cảnh mới của đời họ mà đối với nó, họ đã tự nâng cao mình lên. Hơn nữa, những kẻ nịnh hót bắt đầu chỉ trích mẹ tôi, người mà trước kia họ rất kính trọng và bây giờ họ gọi bà là người đàn bà yếu đuối, vô dụng; một người đàn bà có thể làm nội trợ được là nhờ có người chồng khỏe mạnh và thành công giúp đỡ.

Cha mẹ của Zesay ở trong số những người tử tế. Họ thương hại cho hoàn cảnh khốn cùng của chúng tôi. Thỉnh thoảng họ cho chúng tôi – những đứa trẻ thơ – vài món nhu cầu cần thiết để sống, và họ đã ghi vào tâm khảm chúng tôi “bài học đời” đầu tiên phải dạy cho mọi người; của cải thì vô thường và dễ tan như sương trên ngọn cỏ, bây giờ thì còn đây nhưng giờ kế sẽ ra đi. Và rồi họ an ủi tôi bằng cách quyết đoán rằng tôi cũng giống như ông cố tôi, ngày nào đó tôi sẽ giàu sang trở lại.

Trong tám năm dài, mẹ tôi chịu đựng sự bép xép, mỉa mai bóng gió của những người hàng xóm. Nhưng cuối cùng, khi tôi được mười lăm tuổi, mẹ tôi cố gắng phản kháng. Bà có một thửa ruộng riêng, hàng năm mang lại cho bà một lợi tức nhỏ, và thửa ruộng này do người em trai của bà, một người đồng tình bí mật. Nhưng rồi chúng ta sẽ thấy, người em trai của bà không có can đảm và tự tin. Năm nay, mẹ tôi quyết định dùng tất cả lợi tức của mùa gặt đem lại, làm tiệc mời tất cả những người trong làng cũng như những người bà con thân thuộc; và nhân danh tôi, đòi hỏi quyền thừa kế sản nghiệp cho tôi. Vì mục đích này, tôi và Peta cố gắng hết sức làm việc, chà xát và lau chùi, sửa soạn đồ ăn thức uống, mượn những dụng cụ và đồ đạc trang trí trong nhà những người bạn của chúng tôi. Khi ngày trọng đại này đến, những người khách được mời đã tụ hội, giữa đám thực khách đó, cặp vợ chồng đã làm những hành động lỗi lầm kia được ưu đãi bằng những món ăn ngon nhất. Khi mọi người ăn và bia rót tự do, mẹ tôi đứng lên bước đến giữa đám đông, tay cầm tờ di chúc phất lên và bảo người em trai đọc lớn lên cho mọi người cùng nghe để làm sống lại ký ức họ có liên quan đến nội dung tờ di chúc. Sau đó, mẹ tôi khéo léo cảm ơn chú thím tôi vì họ đã giữ gìn những đồ vật tài sản chu đáo. Và rồi đến điểm quan trọng nhất, mẹ tôi yêu cầu rằng tôi, con trai bà, giờ đây đã gần đến tuổi trưởng thành, đã đến lúc quyền thừa kế phải giao lại cho tôi đảm đương và sự bảo trợ đã hết kỳ hạn.

Chúng tôi nhìn thấy khuôn mặt những kẻ ngược đãi chúng tôi kích động, vì giận dữ, những người mà, mặc dù bình thường họ không bao giờ đồng ý bất cứ việc gì, giờ đây họ tỏ ra đoàn kết để đánh đổ lời tuyên bố của mẹ tôi và coi đó như lời nói vô lý không có giá trị gì, nếu không muốn nói đó là một lời đề nghị phi lý. Họ còn ám chỉ rằng nhà cửa ruộng đất thật sự vĩnh viễn thuộc về họ, và rằng tất cả những thứ đó là cha chúng tôi đã mượn của họ. Tôi không hiểu nổi ai có thể tin được một lời tuyên bố xấc láo như thế. Họ còn nói thêm mấy câu đơn giản để cảm tạ những người trước đây đã được họ cứu cho khỏi chết đói, và họ đã thẳng tay tát vào mặt mẹ tôi mấy cái thật mạnh cuối cùng để hậu thuẫn cho những lời họ nói. Trong khi đó, Peta và tôi được bình yên. Việc này thật quá đau đớn cho mẹ tôi, khiến bà bật khóc điên cuồng rồi ngã quị xuống nền nhà. Người em trai mẹ tôi đứng dậy, nhưng không dám can thiệp, nghĩa là ông sợ phải gây thù chuốc oán với những đứa con trai to khỏe của kẻ thù. Những người hàng xóm có hảo cảm với chúng tôi bu quanh để cứu mẹ tôi tỉnh lại. Nhưng thím tôi vẫn chưa thôi, ra đến ngõ, bà quay lại cất tiếng chửi mắng:

“Này chúng mày đòi của mà chúng mày có thể đãi tiệc lớn như thế này này,” bà thét be be, “Tụi tao không thể đãi tiệc nổi! Đồ thứ mồ côi! Hừ! Đừng tưởng chúng mày sẽ lấy được của tụi tao đồng xu nào, chúng mày làm gì nào! Đánh đập hay nguyền rủa; tụi tao cũng chả cần! Chúc chúng mày một ngày tốt đẹp!” Và hai người bước đi với tất cả những tên nịnh bợ, bỏ lại chúng tôi với số đông bạn bè.

Những người này chẳng bao lâu tìm được những lời khuyên trong những gì còn sót lại của rượu bia, và sau khi đã cạn những bình rượu lớn, họ đề nghị phát động một cuộc quyên tiền cho tôi đi học. Một người chú khác muốn đem mẹ tôi và Peta về nhà ông và bù lại mẹ và em tôi phải làm việc ngoài đồng cho ông. Nhưng mẹ tôi vẫn giữ được chút kiêu hãnh còn lại, người thích ở trên thửa đất riêng của mình, trong khi bà chấp nhận cuộc quyên tiền cho tôi đi học. Nhưng rồi sau một thời gian, cuôc lạc quyên đề nghị đó cũng tự nhiên chểnh mảng dần cho đến khi bị lãng quên hoàn toàn.

Vì thế, chẳng bao lâu sau cái ngày đáng nhớ đó, tôi đã khăn gói đường hoàng lên đưòng đến một vị thầy dạy tư, một Lạt-ma có chút ít danh tiếng, trong khi mẹ và Peta tiếp tục làm việc để sống, được sự giúp đỡ bằng nhiều cách của người chú tốt bụng và gia đình ông, nhờ đó Mẹ va Peta cũng không phải đi ăn xin. Zesay thường được cha mẹ cô ta cho phép đến thăm tôi, và cô ta thường mang cho tôi những món quà nho nhỏ. Áo quần của chúng tôi vẫn rách rưới; thức ăn của chúng tôi vẫn đơn sơ, đạm bạc, vì thế trong tôi một niềm thù hận to lớn tăng dần đối với những kẻ đã gây nên những đau khổ bất công cho chúng tôi.

HUYỀN THUẬT



Vài năm trôi qua như thế, vào một hôm trường học tôi đến kỳ nghỉ hè. Thầy dạy kèm tôi, người nổi tiếng như một thầy giáo dạy học, được mời dự tiệc trong làng. Rượu rót tự do và ông uống không can được. Ông đã dắt tôi theo để hầu hạ ông, và tôi cũng trở thành một chú tửu đồ ngà say trên đường về nhà, lòng đầy hoa mộng cuộc đời và tay trĩu nặng những tặng phẩm của thầy tôi, vì tôi được cho về trước để đem quà về nhà. Nỗi sung sướng tràn trề trong lòng thúc giục tôi cất tiếng hát vang, rồi say sưa với tiếng hát của chính mình nên giọng hát tôi vẫn vui vẻ hân hoan khi đi qua thửa đất nhỏ mẹ tôi đang ở trên đường về nhà thầy tôi. Mẹ tôi, đang rang lúa mạch trong nhà, không thể không nhận ra giọng hát tuyệt diệu của tôi, song bà không tin vì không thể nghĩ ra tôi có điều gì mà vui vẻ cho cam, khi nhìn lại tình cảnh gia đình tôi.

Ngay khi mắt bà xác nhận rằng tai nghe đúng, tay phải buông cái kẹp gắp, tay trái bỏ chiếc đũa khuấy, rồi một tay đầy tro than và một tay xách một que củi, bà chạy ra khỏi nhà ném ngay nắm tro vào mặt tôi không ngần ngại, rồi tiến tới quất que củi túi bụi lên đầu tôi, trong khi cất tiếng gọi người cha đã chết để ông về chứng kiến đứa con trai ông sinh ra chẳng xứng đáng gì, cho đến khi mẹ tôi đột nhiên ngã quỵ xuống ngất đi.

Peta nghe thấy náo động, chạy tới kêu tôi: “Anh ơi, anh nghĩ gì vậy? Anh hãy làm gì cho mẹ chứ, nhanh lên!” rồi Peta bật khóc. Việc này cùng với sự đánh đập, đã ảnh hưởng tôi trầm trọng. Peta và tôi cố gắng cứu tỉnh bà, đập đập vào tay bà để gọi bà. Chẳng bao lâu mẹ tôi tỉnh lại, bà ngồi dậy mắng chưởi tôi đủ điều vì sự vui vẻ của tôi.

“Con ơi, có gì vui sướng lắm sao con có thể đến đây ca hát? Đối với mẹ, gia đình chúng ta là gia đình bất hạnh nhất trần gian và mẹ chỉ biết khóc cho sự khốn cùng của chúng ta.” Lúc này cả ba chúng tôi cùng khóc.

Rồi tôi nói: “Thưa mẹ, mẹ nói đúng lắm. Nhưng mẹ đừng buồn nữa. Con sẽ làm bất cứ điều gì mẹ muốn, con xin thề với mẹ như vậy. Mẹ thích con sẽ làm gì hở mẹ?”

Mẹ tôi đáp: “Mẹ thích nhìn thấy con kéo lê xác những kẻ thù trong cát bụi, nhưng điều đó không thể được. Việc kế tiếp hay nhất vẫn là phải đi học Huyền thuật rồi con mới có thể giết được chúng một cách an toàn, nhất là thằng chú con và con thím con, những kẻ đã đối xử với chúng ta một cách thật tồi tệ và hãy quét sạch trọn ổ, đừng để tên nào sống sót. Hãy cố gắng, nếu con làm được việc đó cho mẹ”.

Tôi thưa: “ Nếu mẹ có thể cho con tiền để trả học phí cho thầy, chắc chắn con sẽ làm được những gì mẹ bảo. Con cũng cần một ít để làm lộ phí và duy trì sự sống”.

Đó không phải là việc trở ngại với sự quyết định của mẹ tôi, vì người lập tức đổi ngay một nửa thửa đất để lấy một vòng bích ngọc, một con ngựa tơ lông trắng, và còn xoay xở góp nhặt được hai lố thuốc nhuộm bằng rễ cây màu đỏ, hai khối đường đen. Sau đó tôi đem bán những vật này đủ tiền làm lộ phí. Vì thế tôi đã lên ngựa ra đi và tôi đã ngủ đêm tại Lữ Quán Tự Hoàn Thiện ở Gung Thang. Nơi đây tôi đã gặp những người khác cùng đường và kết bạn đồng hành với họ. Tôi đã gặp năm người thanh niên quí phái, tất cả đều có nhiệt tâm muốn học Huyền thuật, và chúng tôi đã đồng ý cùng đi với nhau. Nhưng thoạt tiên, mẹ tôi từ xa đến, kéo họ qua một bên để gửi gắm với họ, tôi chỉ là cậu bé phung phí chi đó…và xin họ vui lòng chiếu cố cho tôi theo đuổi việc học hành và bắt tôi phải luôn luôn học tập.

Cùng đi với chúng tôi một quãng đường, mẹ tôi đã cung cấp bia cho chúng tôi ở những trạm nghỉ chân, nhưng cuối cùng mẹ tôi đã đến lúc phải từ giã chúng tôi. Mẹ tôi đã òa lên khóc nức nở khi từ giã, bà nói với tôi: “Hãy nhớ hoàn cảnh chúng ta mà học hành cần mẫn nghe con. Con phải là người có đủ sức để trả thù cho hả dạ và tiêu diệt những kẻ nào đã tàn ác với chúng ta. Những bạn đồng hành với con họ học tập để kiếm danh vọng. Còn con, con học vì rất cần thiết. Nếu khi con trở về mà không thể thi triển Huyền thuật của con thì mẹ sẽ tự tử trước mặt con đó.”

Tôi rất xúc động vì biết mẹ tôi muốn nói gì. Tôi cũng khóc và hứa sẽ làm như mẹ mong muốn, và nói lời từ giã với bà.

Dĩ nhiên tôi phải đổi con ngựa tơ và mớ thuốc nhuộm để lấy mấy đồng tiền vàng. Tôi và các bạn đồng hành đã đến nơi vị thầy dạy huyền thuật ở. Tôi dâng lên ông tất cả những gì tôi có, gồm cả bản thân, sự phục dịch để đổi lấy Huyền thuật và để đổi lấy thức ăn duy trì sự sống trong thời gian tôi cần để học tất cả những gì tôi cần học.

Vị Lạt-ma mỉm cười chấp nhận. Như thế chúng tôi bắt đầu học tập không ngừng gần một năm. Vào lúc này, năm người đồng hành rất thỏa mãn với những gì họ đã học được. Họ đã giải tán để trở về nhà sau khi mỗi người đã nhận một chiếc áo tốt làm quà khi học nghề đã thành. Nhưng những gì chúng tôi đã học chỉ là những cái tên nghe rất kêu mà thôi. Tôi không cảm thấy mình đã đạt được mục đích hay cảm thấy mình bước xa hơn mép rìa của môn học. Vì thế tôi quyết định trở lại để xin học thêm. Với mục đích này, tôi đã xếp chiếc áo kỷ niệm mà thầy tôi đã tặng một cách tươm tất để làm lễ vật dâng lại ông. Đó là tất cả những gì tôi phải dâng lên.

Tuy nhiên trên đường trở lại nhà thầy tôi, tôi đã lượm một ít phân để bón cho khu vườn của ông, không biết ông đang đứng trong cửa sổ nhìn tôi. Sau này từ một đệ tử khác mà tôi biết được ông nói rằng tôi là một người tử tế, thương người và siêng năng như thế nào. Điều này đã khích lệ tôi rất nhiều. Thầy tôi đón tiếp tôi một cách tử tế và hỏi tại sao tôi muốn học nữa. Vì thế tôi đã trút ra tất cả câu chuyện đau khổ của gia đình tôi. Việc này làm ông rất xúc động vì thương hại nên ông chấp nhận lời yêu cầu của tôi, mặc dù ông kể với tôi rằng ông đã từ chối nhiều người giàu có mang những món quà vô giá đến biếu ông để xin học. Tuy nhiên, ông đã cẩn thận phái một đệ tử đến làng tôi để điều tra và xác nhận sự thật câu chuyện của tôi. Khi ông biết chắc chắn về câu chuyện, ông gọi tôi đến và nói rằng:

“Trước kia thầy không dạy hết cho con những gì thầy biết vì thầy không biết con sẽ hành động ngu ngốc hay chính đáng. Nhưng bây giờ thầy bằng lòng truyền hết nghề cho con. Chỉ vì bước kế tiếp con phải đến một học trò cũ của thầy trong thung lũng Tsangpo, anh ta vừa là một thầy thuốc vừa là một giáo sư Mật tông. Anh ta thiện nghệ trong việc phóng nhưng trận bão đá và điều khiển chúng bằng các đầu ngón tay. Thầy sẽ viết thư giới thiệu, cho con những tặng vật cần thiết, và cho con trai thầy dẫn đường. Anh ta và thầy có hiệp ước với nhau: Bất cứ ai đến thầy muốn học những gì có liên quan đến giết chóc, phá hoại; thầy sẽ gửi đến bạn thầy. Và bất cứ kẻ nào đến anh ta muốn học cách thức để gây những trận bão đá, anh ta sẽ gửi đến thầy.”

Như thế tôi và anh con trai thầy tôi đến nhà vị thầy mới. Ông ta tiếp đón chúng tôi một cách niềm nở với sự vui vẻ lộ trên mặt. Ông ta dạy tôi tự tay dựng một cái am nhỏ thật vững chắc và tôi phải giam mình trong đó để thực tập những bài học. Cái am đã dựng xong, tôi phải mất nửa tháng để học cách phá hoại các vật ở xa. Vào lúc chót của thời gian này, tôi đã thấy một ảo cảnh, trong cảnh có một tiên nữ xuất hiện đặt dưới chân tôi ba mươi lăm chiếc đầu người be bét máu. Sáng hôm sau, thầy tôi đến báo có hai người nữa hy sinh, hỏi tôi có muốn giết họ không? Vì hai người này là chú thím tôi, tôi thưa rằng tôi muốn để dành lại cho đến khi tôi đủ sức trả thù những sự đối xử bất công của họ đối với chúng tôi, để tôi có thể được hả dạ khi nhìn thấy cảnh khốn khổ của họ. Vì thế hai người đó được thoát chết một lần.

Và bây giờ tôi kể các anh nghe việc trả thù của chúng tôi đã xảy ra như thế nào.

Người con trai trưởng của chú thím tôi lấy vợ. Nhiều người khách đươc mời dự đám cưới đã tụ tập trong nhà; những người khác còn đang trên đường đến dự. Họ không hăng hái đi dự cho lắm, vì họ là những người có thiện cảm với chúng tôi. Họ đang nói chuyện với nhau về những cơ duyên may mắn của tôi như việc đã học Huyền thuật để trả thù. Họ còn bảo rằng tôi có đủ sức để làm bất cứ việc gì, chắc chắn đã đến lúc Nghiệp báo đến với đôi vợ chồng độc ác kia. Những người này vừa đến nơi thì tôi phóng Huyền thuật ra. Và đây là những gì xảy ra trong nhà chú tím tôi:

Một chị giúp việc đang từ trong nhà ra giếng xách nước, khi đi ngang qua chuồng ngựa, thật là một cảnh hãi hùng đối với chị, thay vì những con ngựa tơ trong chuồng lại là những con nhện to lớn, những con rắn và những con bò cạp, một con bò cạp khổng lồ có vẻ như muốn kéo ngã cây cột giữa chuồng. Chị hét lên và chính sự sợ hãi của chị truyền đến những con ngựa tơ đang buộc dưới nhà, một con tông mạnh vào cột khiến nó kêu răng rắc. Ngôi nhà sụp đổ tan hoang, vùi lấp ba mươi lăm thực khách. Thân thể họ nằm bên cạnh những con ngựa đang nghẹt thở trong đống gạch đổ nát. Một đám mây bụi bốc lên.

Tiếng xô xát, tiếng kêu la của những người chứng kiến cảnh bi đát trước mắt nổi lên. Họ mang Peta ra tra khảo. Khi nhìn thấy cảnh xảy ra Peta xúc động gọi mẹ: “Mẹ ơi mau lên, đến xem! Nhà thím đã sụp đổ tan tành, nhiều người chết ghê quá!”

Mẹ tôi không tin tai mình khi nghe Peta nói. Bà chạy ra xem và khi nhìn thấy bên trên nơi bị tàn phá vẫn còn đám bụi mù lơ lững, mẹ tôi chỉ còn bật lên tiếng hát reo mừng để diễn tả nỗi sung sướng trong lòng bà. Mẹ tôi gọi những người qua đường chứng kiến việc làm của đứa con trai yêu quí nhất của bà và kết thúc bằng những lời này: “Ôi con trai tôi đã cho tôi nhìn thấy cảnh sung sướng biết bao. Ôi là đại phúc cho tuổi già của tôi! Chắc chắn tất cả những buồn phiền chúng tôi đã được đền bù xứng đáng lắm rồi! Tôi sung sướng làm sao đã sống để nhìn thấy cảnh hôm nay! Trọn đời tôi chưa bao giờ cảm thấy hạnh phúc như lúc này!”

Bây giờ nghe những lời này, vài người láng giềng nghĩ rằng mẹ tôi đã được minh oan. Nhưng những người khác cảm thấy rằng như thế là mẹ tôi đã đi quá đà trong việc nhà sập người chết lại lấy làm hả hê trong lòng và họ sẽ bắt mẹ tôi tra tấn vì mẹ tôi là một bà già ác độc, nhưng họ cũng ngại khi họ nhớ lại những gì đứa con trai bà đã làm và bất cứ lúc nào hắn cũng có thể tái diễn những việc tương tự như thế, nếu có kẻ nào làm phật lòng hắn. Người ta bảo nhau rằng trước hết phải giết chết tôi đã, như thế mới có thể đem mẹ tôi ra trước hạch hỏi và trừng phạt một cách an toàn.

Chú và thím tôi lại thoát chết. Ông dùng hết sức để tấn công mẹ tôi và cố gắng giết mẹ tôi với hai bàn tay của ông. Nhưng ông bị những người trong làng không muốn thấy bất cứ một tai họa nào nữa cản lại, và họ bảo thẳng với ông rằng ông cũng đáng khiển trách nhiều như bất cứ ai đối với tình cảnh này. Rồi họ chụm đầu vào nhau lập kế hoạch ám sát tôi. Chính trong lúc ấy, cậu tôi tức người em trai của mẹ tôi, nhiếc mắng mẹ tôi đủ điều bằng những lời nặng nề vì mẹ tôi đã biểu lộ những xúc cảm quá tự do nơi công cộng. Rồi ông bảo mẹ tôi phải ở trong nhà đóng cửa cài then cẩn thận để đề phòng.

Chị giúp việc được thoát chết. Trước kia chị là người giúp việc cho gia đình tôi trong những ngày phát đạt, chị đã bí mật gửi thư cho mẹ tôi báo cho bà biết rằng tôi đang ở trong tình trạng rất nguy hiểm và nhờ mẹ tôi chuyển lời cảnh cáo đến tôi. Rồi mẹ tôi bán nốt thửa đất còn lại và đang nghĩ xem có thể ký thác món tiền cho người mang nào hộ đến tôi. Lúc đó có một người hành cước đến trước cửa nhà mẹ tôi xin ăn. Mẹ tôi bèn mời ông ta ở lại nhà ít ngày để dò xét. Rồi bà quyết định rằng ông ta là người có thể tín nhiệm được trong việc mang thư cho tôi. Vì thế bà tiếp đãi ông ta rất tử tế và tặng ông vài món quà nhỏ cần thiết.

Bấy giờ người hành cước đã có một chiếc áo nhật bình vải dày đã cũ, cần phải sửa lại nhiều chỗ. Mẹ tôi đem chiếc áo ấy mạn lại lấy lệ, rồi may vàng vào trong một mảnh vải vá và trên mảnh vá đó bà may thêm một mảnh vải khác màu đen, rồi thêu một chòm sao trên đó. Mẹ tôi trả lại chiếc áo cho người hành cước và khích lệ ông bằng một món quà xinh xinh, rôi bảo ông mang thư đến tôi khi đã nói rõ chỗ tôi ở để ông tìm. Sau đó, mẹ tôi khôn ngoan bảo Peta nói với mọi người rằng người hành cước đã mang thư gửi cho mẹ tôi. Một bức thư dài do chính mẹ tôi giả mạo viết ra. Sau cùng bức thư được gửi đến người em trai mẹ tôi để phô trương cho mọi người biết. Trong thư đó, mẹ tôi làm như tôi viết về những huyền lực của tôi một cách huênh hoang, dùng những lời đe dọa tất cả những người âm mưu hại chúng tôi.

Thực tế, việc này đã làm nguội sự hăng tiết của những kẻ mưu hại chúng tôi, khiến họ sợ hãi khuyên chú tôi trả lại mẹ tôi phần nhỏ sản nghiệp của tôi, miếng đất lớn gọi là miếng Tam giác Worma, khiến mẹ tôi có vật để bán lấy tiền cung cấp cho tôi.

Người hành cước sau một hồi tìm kiếm vất vả mới tìm thấy tôi và nói cho tôi lời chào hỏi của mẹ và em gái tôi, và cùng với bức thư mà lời lẽ trong đó thận trọng đến nỗi nó hầu như hoàn toàn không có nghĩa gì hết đối với tôi, hay ít nhất cũng là phần liên quan đến món tiền cất dấu. Trước tiên mẹ tôi khen ngợi tôi và kể cho tôi biết về tai họa do tôi gây ra. Kế tiếp yêu cầu tôi phóng bão đá để phá hại hoa màu của người đã chúc xấu cho chúng tôi và báo cho tôi biết âm mưu ám hại tôi đang tiến hành. Rồi đến một đoạn thư mà tôi không hiểu đầu đuôi chi cả, viết: “Nếu con cần tiền, hãy tìm đến một thung lũng quay mặt về hướng bắc, ẩn mình dưới mây đen có chòm Thất tinh soi sáng. Đến đó con sẽ tìm thấy bảy người bà con của chúng ta. Họ sẽ cung cấp cho con tất cả những gì con cần. Nếu con không tìm thấy thung lũng, người hành cước này mang thư này sống ở đó. Chớ hỏi ai khác.”

Đây là một câu đố rất hay! Tôi không biết gì về thung lũng cũng như những người bà con sống ở đó, mà người hành cước cũng không thể trả lời được bất cứ câu hỏi nào có liên quan đến việc đó, mà cũng thấy bí ẩn như tôi. Vì thế tôi quyết định trình bức thư lên thầy tôi. Ông giảng giải về sự thù hận của mẹ tôi, muốn có những trận bão đá sau khi lòng hận thù đã hả hê. Nhưng ông cũng không rọi được tia sáng nào vào những lời bí ẩn đó. Không như vợ ông, người đàn bà nhanh trí giải đáp câu đố có vẻ dễ ợt!

Bà bắt đầu gọi người hành cước, và sau khi khảo hạch ông một chặp, bà đốt một ngọn lửa lớn rồi mang bia cho ông uống, trong khi đùa nghịch cởi chiếc áo của ông ra và xoay tròn cho chiếc áo bung ra như một căn phòng nhỏ chứa không khí bên trong. Rồi bà lướt nhanh ra cửa chạy lên thang lầu đến sân thượng. Ở đấy bà xé toạt miếng vải đen ra và tìm thấy vàng mẹ tôi đã dấu trong đó, bà may áo lại sau khi đã lấy tiền ra. Rồi bà trở xuống trả áo lại cho người hành cước và cho ông ta ngủ trọ lại đêm đó. Khi thấy ông ta đã yên nghỉ, bà gọi tôi:

“Thopaga, Thầy cần con.”

Lúc đi vào phòng thầy, bà đưa cho tôi bảy thẻ vàng. Tôi hết sức ngạc nhiên hỏi bà làm sao tìm được vàng. Bà nói, “Con ơi, mẹ con là một người đàn bà rất thông minh. Thung lũng quay mặt về hướng bắc là chiếc áo của người hành cước, vì một thung lũng ở hướng bắc không bao giờ thấy mặt trời và ánh mặt trời cũng không thể xuyên qua chiếc áo nhật bình được. Đám mây dĩ nhiên là mảnh vải đen và chòm Thất tinh là bảy ngôi sao thên trên đó. Mẹ con bảo chỉ cần hỏi tin tức nơi người hành cước là để hướng sự chú ý của con đến ông ta.”

Bài toán nan giải có vẻ đơn giản như trò chơi trẻ con mà những người đàn ông chúng tôi cảm thấy bàng hoàng vì sự giải bày đó do sự nhanh trí của một người đàn bà. Thầy tôi nói, “Trực giác đàn bà là câu ngạn ngữ; đây là một bằng chứng rõ ràng.”